سرنوشت رقابت بازارهای مالی در سال‌جاری چه می‌شود
عیارسنجی بورس در اقتصاد ۱۴۰۲
نرخ‌ها در محدوده جذاب و بعضا در کمتر از ارزش واقعی خود مورد معامله قرار می‌گیرند، از طرفی پتانسیل قوی شرکت‌ها به لحاظ فاندامنتال نیز دیگر موضوع حائزاهمیتی بوده که می‌تواند شاخص‌های سهامی را در مسیر صعود همراهی کند. حال باید دید که سیاستگذار بورسی چگونه می‌تواند اطمینان از دست رفته را درمیان جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران ترمیم کرده و بهبود بخشد. در برهه کنونی از تاریخ بورس ایران آنچه برای جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار از اهمیت وافری برخوردار خواهد بود فقط منتهی به سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌های داخلی نمی‌شود، بلکه در این بخش از اقتصاد شاهد درهم تنیدگی پارامتر‌‌‌‌‌‌های مختلفی هستیم که هر‌کدام به‌طور مجزا می‌توانند در تعیین سرنوشت بورس ۱۴۰۲ تاثیر‌‌‌‌‌‌گذار باشند. در حوزه سیاست خارجه از سیگنال مثبت رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین سفر به ایران گرفته تا احیای روابط با جهان عرب. به ظن برخی از فعالان توافق‌های اخیر در سطح منطقه می‌تواند؛ در واقع مقدمه‌‌‌‌‌‌ای برای احیای کلیت یا در بدبینانه‌‌‌‌‌‌ترین حالت بخشی از برجام باشد.
۲ روی تورم در بورس
سال گذشته در بازه‌‌‌‌‌‌ای از زمان تورمی حدود ۵۰درصد در کلیت فضای اقتصادی کشور تجربه شد. بازارهای رقیب نیز به‌عنوان پیشرو سریعا این مهم را در نرخ‌های خود لحاظ کردند و همین عامل سبب ایجاد بازدهی‌‌‌‌‌‌هایی به‌مراتب بسیار بالاتر از بورس تهران شد. در شرایط کنونی نیز تغیری در سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌ها ایجاد نشده‌است و آن‌طور که به‌نظر می‌رسد موتور چاپ پول همچنان با سرعت بالایی در حال فعالیت بوده و تورمی که به‌طور مشخص نشات‌گرفته از خلق شدید نقدینگی است، همچنان غیر‌قابل مهار خواهد بود. از طرفی به ظن برخی از کارشناسان بازار سرمایه با فرض تثبیت شرایط کنونی و عدم‌تغیرات جدی در معادلات سیاسی و اقتصادی، نرخ تورم در سال۱۴۰۲ نیز همچنان در محدوده ۵۰درصد نوسان خواهد داشت. در این میان در صورتی‌که سیاستگذار عزمی در راستای تحقق شعار سال(مهار تورم، رشد تولید) داشته باشد، بازار سرمایه می‌تواند در این راستا به‌عنوان مامن جذب نقدینگی ایفای نقش کند. ورود بخش عمده پول داغ به بورس با توجه به ماهیت ضد‌تورمی این بازار طبعا می‌تواند نگاه و سیاست‌های اقتصادی حاکمیت را به‌درستی از چنین بستری پیاده‌‌‌‌‌‌سازی کند. در چنین حالتی علاوه‌بر کنترل پارامتر تورم، توام با ورود نقدینگی به بخش مولد اقتصاد کشور فضای کسب‌وکار نیز بهبود پیدا خواهد کرد، متعاقبا نیز بازار سرمایه با توجه به پتانسیل بنیادی شرکت‌ها بازدهی مطلوب‌تری را برای جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار هدف خود به ارمغان خواهد آورد. در سناریوی دیگر در صورت عدم‌بهره‌‌‌‌‌‌برداری از سازوکار معاملاتی بازار سرمایه در راستای عبور از تورم هم ریسک جدی متوجه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بورسی نخواهد شد. با توجه به شرایطی که در بازارهای مالی حکم فرماست، تاکنون تورم وارد بازار سرمایه نشده‌است؛ این در حالی است که عمدتا تورم در ابتدا در بازارهای رقیب بورس همچون دلار، سکه مسکن و حتی کالاهای اساسی وارد می‌شود و در ادامه با یک اختلاف زمانی وارد بخش سهام خواهد شد. با توجه به شرایط کنونی احتمال اینکه بازارهای موازی اکنون در محدوده اشباع قیمتی قرار داشته باشند نیز دور از انتظار نیست. آنچه از جریان دادوستدهای بورس تهران و ارزش معاملات خرد پیداست همچنان بازار سهام مورداقبال سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران قرار دارد. با درنظر گرفتن ورود پولی به میزان ۴۳۹میلیارد‌تومان در ۷روز معاملاتی می‌توان نسبت به روند آتی این بخش از اقتصاد نیز امیدوار بود.
محرکی به‌نام دلار
نرخ اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در کانال ۵۰هزار‌تومان در نوسان بوده و نرخ دلار حواله (تا لحظه تنظیم این گزارش) در رقم ۳۶هزار و ۶۰۰تومان قرار گرفته‌است. بعضا این‌گونه مطرح می‌شود که نرخ ارز در بازار آزاد به‌نوعی می‌تواند به بازار حواله جهت دهد، هرچند در این بازار تازه متولد‌شده نرخ‌ها بر حسب عرضه و تقاضا تعیین می‌شود اما در مجموع بازار آزاد می‌تواند تاثیر بسزایی در جریان کشف نرخ حواله نیز داشته باشد. در اینجا نباید فراموش کرد که اساسا ایجاد فاصله میان نرخ‌ها در بازارهای مالی می‌تواند مشکلات متعددی را برای جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار فراهم کند، از طرفی علاوه‌بر ایجاد فضا برای جولان برخی از ذی‌نفعان می‌تواند تا حدودی موضوع حائزاهمیت عدالت سرمایه‌گذاری را زیر سوال ببرد. به هر ترتیب حال با توجه به اینکه سیاستگذار نرخ دلار حواله را جایگزین سیاست معیوب تثبیتی در حوزه ارز (۲۸هزار و ۵۰۰تومان) کرد، انتظار می‌رود که با انتشار گزارش‌های آتی در سال۱۴۰۲ شاهد افزایش حاشیه سود بنگاه‌های بورسی در سامانه کدال باشیم. از ابتدای اردیبهشت ماه گزارش‌هایی که روانه کدال می‌شوند می‌تواند اثر سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌های اخیر را به‌صورت اعداد و ارقام برای جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران به تصویر بکشد.
تغییر استراتژی فد
در بازارهای جهانی نیز هرچند بایدن رئیس‌جمهور ایالات‌متحده از امنیت سیستم بانکی در این کشور سخن به میان آورده است اما ورشکستگی ۲بانک آمریکایی موضوعی است که به‌طور مشخص می‌تواند سمت و سوی سیاستگذاری فدرال‌رزرو را مشخص کند. در روز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ابتدایی شروع سال‌نو آماری در بازارهای مالی از سوی بانک‌مرکزی آمریکا (فدرال‌رزرو) منتشر شد که به‌خوبی نشان داد، سیاستگذار در این بخش مقداری از استراتژی تهاجمی خود در حوزه افزایش نرخ بهره دست کشیده است. حال با توجه به اینکه اولویت مهار تورم در دستور کار فد قرار داشت احتمالا در این مسیر شاهد ایجاد فرسایش باشیم. برنده چنین تصمیمی طبعا بازار کامودیتی‌‌‌‌‌‌ها خواهد بود. بورس تهران نیز انعکاس تغییر معادلات در بازار کالاهای اساسی را در آینده به‌وضوح نمایش خواهد داد.
بورس در صدر بازدهی
در معاملات روز گذشته نیز شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران توانست رکوردشکنی تازه‌‌‌‌‌‌ای را در تاریخ بازار سرمایه کشور به‌ثبت برساند. طی ۷ روز معاملاتی اخیر (از ابتدای سال‌تاکنون) به لحاظ کسب بازدهی بورس تهران توانست در صدر فهرست جای گیرد. دلار و سکه نیز به‌ترتیب رتبه‌‌‌‌‌‌های کمتری را در این‌خصوص کسب کردند.
«دنیای‌اقتصاد» در گزارشی تحت‌عنوان (بازی‌‌‌‌‌‌خوانی بورس ۱۴۰۲) در گفت‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌گو با صاحب‌نظران بازار سرمایه در صفحات ۲۰ و ۲۱ امروز به سناریو‌‌‌‌‌‌های متفاوت از چشم‌‌‌‌‌‌انداز بورس در سال‌جاری پرداخته است.
