رکورد ۲۵ماهه خروج پول حقیقی از بورس شکسته شد

سایه سنگین نااطمینانی‏‏‏‏‏‌ها بر بازار سهام

دنیای اقتصاد- علی قاسمی : بازار سهام در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه سال‌جاری، روزهای بسیار پرنوسانی را تجربه کرد. شاخص‌کل بورس طی یک‌‌‌‌‌‌ماه اخیر، رکوردهای عجیبی را به‌ثبت رسانده است، به‌طوری‌که نماگر اصلی بازار، طی یک‌‌‌‌‌‌ماه مذکور، بازدهی منفی ۲۲/ ۹‌درصدی را به‌ثبت رسانده است. این میزان، از دی‌‌‌‌‌‌ماه سال‌۹۹ بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. البته، رشد ۱۱ماهه شاخص‌کل بورس تهران ۱۵/ ۱۲‌درصد مثبت بوده‌است. همچنین میزان خروج پول حقیقی از بازار سهام، ۹هزار و ۱۱۹میلیارد‌تومان بوده‌ که این میزان از خروج پول نیز رکورد ۲۵ماهه را شکسته و از دی ماه ۹۹ بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی در کشور، سطح نااطمینانی‌‌‌‌‌‌ها را به‌شدت افزایش داده و با وجود انتظارات تورمی و افزایش نرخ دلار همچنان بازارهای موازی در کانون توجهات است. به‌نظر می‌رسد بازار، منتظر یک خبر بسیار مثبت در راستای ثبات اقتصادی است تا از فرصت افزایش نرخ دلار به نفع خود بهره برده و از فضای رکودی کنونی‌ خارج شود.

ماه سرخ بورس

بورس تهران پس از ثبت بازدهی مثبت در سه ماه متوالی قبل، بهمن ماه را با روند نزولی شدیدی آغاز کرد؛ به‌طوری که نماگر اصلی بازار در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه با افت منفی 22/ 9‌درصدی همراه شد. طی ماه مورد اشاره، علاوه‌بر ریسک بالایی که بودجه‌1402 و شرایط سیاسی اقتصادی کشور بر بازار سهام تحمیل کرده بود، دخالت‌های شورای‌رقابت نیز در تشدید روند نزولی بورس پس از فتح سقف یک‌میلیون و 600هزار واحد در اواخر دی‌‌‌‌‌‌ماه، تاثیر بسزایی داشت. نامه‌‌‌‌‌‌ها و دستورالعمل‌های شورای‌رقابت و دخالت‌های آنها در بازار خودرو، موجب شد تا سطح شفافیت در قیمت‌گذاری محصولات خودرویی کاهش یابد، به‌همین‌دلیل‌ بازار سهام در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه به‌شدت تحت‌تاثیر نااطمینانی‌‌‌‌‌‌ها درخصوص عرضه خودرو در بورس‌کالا و شفافیت در قیمت‌گذاری محصولات خودرویی قرارگرفته و کلیت بازار را با خود همراه کرد. در پایان هفته سوم بهمن‌‌‌‌‌‌ماه، خبرهایی درخصوص حمایت تیم اقتصادی دولت از عرضه خودرو در بورس‌کالا منتشر شد؛ با این وجود بورس تهران نتوانست مسیر خود را تغییر دهد. در هفته آخر بهمن‌‌‌‌‌‌ماه، بازار روند رنجی را در پیش گرفت، به‌طوری‌که  با وجود حمایت از عرضه خودرو در بورس‌کالا همچنان بازار به ریسک‌های اقتصادی ناشی از سیاست مالی دولت در بودجه‌1402، توجه می‌کرد. همچنین ارزش معاملات نیز روندی نزولی را طی یک‌‌‌‌‌‌ماه اخیر درپیش گرفته بود، به‌طوری‌که  بازار با رکود عمیقی به لحاظ ارزش معاملات و حجم معاملات همراه شده‌است. در اواخر هفته گذشته نیز خبرهایی درخصوص حذف نرخ خوراک 7هزار‌تومانی برای پتروشیمی به گوش می‌رسید، اما هنوز درخصوص نحوه قیمت‌گذاری نرخ گاز صنایع تصمیم درستی اتخاذ نشده‌است. به‌نظر می‌رسد بازار منتظر یک خبر خوب است و تازمانی‌که فضای اقتصادی حاکم بر بورس به ثبات نرسد، نمی‌توان انتظار داشت که بازار سهام نیز با رشد همراه شود. نکته قابل‌توجه‌‌‌‌‌‌تر اینکه بازار ارز نیز به خبرهای ضد‌ونقیض درخصوص برجام دیگر واکنش نداده و قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد همچنان رکوردشکنی می‌کند. بورس تهران نیز تاکنون به روند صعودی دلار واکنش خاصی نشان نداده است؛ گویا فعالان بازار سهام به ریسک‌های موجود در اقتصاد، وزن بیش‌‌‌‌‌‌تری داده و در این شرایط به سختی به این بازار اطمینان می‌کنند.

بورس در آخرین روز بهمن‌‌‌‌‌‌ماه

نماگر اصلی بازار سهام پس از استراحت سه روزه، یک‌‌‌‌‌‌شنبه 30بهمن‌‌‌‌‌‌ماه را با افزایش 56/ 0درصدی آغاز کرد. شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز با رشد 41/ 0درصدی به 476هزار و 721 واحد رسیده است. پیشی‌‌‌‌‌‌گرفتن رشد شاخص‌کل از رشد شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن به دلیل افزایش قیمت سهام شرکت‌های بزرگ در روز معاملاتی گذشته بوده‌است. به‌نظر می‌رسد بورس تهران در روز یک‌‌‌‌‌‌شنبه واکنش مثبت اندکی به نرخ دلار داده‌است، اما همچنان بازار رمقی برای رشد نداشته و ارزش معاملات همچنان اعداد پایینی را به‌ثبت می‌رساند. اختلاف بیش از 65درصدی نرخ دلار نیمایی با نرخ دلار آزاد، سبب ‌شده‌است تا همچنان سهامداران با احتیاط بیشتری سرمایه خود را وارد بازار سهام کنند.  

در میان نمادهایی که بیشترین تاثیر را بر بازار سهام گذاشتند، می‌توان به فولاد، فملی، فخوز و نوری اشاره کرد. نمادهای گروه فلزات اساسی‌ به دلیل رکوردشکنی نرخ محصولات در بورس‌کالا، مورد استقبال سهامداران قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه محصولات فولادی با نرخ دلار 35تا 36هزار‌تومانی در تالار نقره‌‌‌‌‌‌ای معامله می‌شوند، این شرکت‌ها بتوانند در فروردین‌‌‌‌‌‌ماه گزارش‌های سالانه نسبتا خوبی را منتشر کرده و سطح امیدواری‌‌‌‌‌‌ها را افزایش دهند. هچنین ارزش معاملات رینگ صنعتی بورس‌کالا، حاکی از آن است که ارزش معاملات در رینگ صنعتی، رکوردهای جدیدی را به‌ثبت رسانده است.

آمار معاملات بورس

بورس تهران آخرین روز معاملاتی بهمن‌‌‌‌‌‌ماه را با خروج 253میلیارد‌تومانی سرمایه حقیقی به پایان رساند. این نوزدهمین روز متوالی است که بازار با خروج پول حقیقی همراه شده‌است، اما روند نزولی خروج پول، طی هفته گذشته نشان می‌دهد که سرعت خروج پول حقیقی از بازار به‌شدت کاهش یافته و روند حرکتی شاخص‌کل نیز حاکی از آن است که قدرت فروشندگان به‌شدت رو به افول است. ارزش معاملات خرد نیز 2هزار و 350میلیارد‌تومان بوده که به سطح 5روز اخیر رسیده و کمی بهبود یافته‌است.

همچنین بیشترین ورود پول حقیقی نیز به صنعت فلزات اساسی بوده که دلیل آن نیز گمانه‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌ها درخصوص فولادمبارکه مبنی‌بر عدم‌فروش ارز صادراتی خود بر روی قیمت 28هزار و 500تومان بوده‌است. همچنین گروه فرآورده‌های نفتی نیز بیشترین خروج پول حقیقی را در روز یک‌‌‌‌‌‌شنبه به‌ثبت رساندند.  در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه نیز شاخص‌کل بورس، بازدهی منفی22/ 9درصد به‌ثبت رسانده که از دی ماه99 بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. این در حالی است که بازدهی شاخص‌کل در دی‌‌‌‌‌‌ماه، مثبت 9/ 12‌درصد و در آذرماه نیز بازدهی مثبت 22/ 6درصدی به‌ثبت رسیده است. همچنین شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز بازدهی منفی 4/ 9درصد را به‌ثبت رسانده که این بازدهی منفی از شهریور 99 بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است.

ارزش معاملات طی بهمن ماه سال‌جاری روند نزولی را درپیش گرفته‌است، به‌طوری‌که  ارزش معاملات در ابتدای بهمن ماه از 6هزار و 341میلیارد‌تومان به 2هزار و 350میلیارد‌تومان رسیده و این امر نمایانگر رکود شدید در بازار سرمایه است. همچنین ارزش معاملات طی بهمن‌‌‌‌‌‌ماه سال‌جاری، به زیر سطح 2هزار‌میلیارد‌ تومان نیز نفوذ کرده و کم‌‌‌‌‌‌ترین مقدار ارزش معاملات بهمن نیز‌ هزار و 818میلیارد ‌تومان بوده‌است. از طرفی میانگین ارزش معاملات خرد طی ماه‌جاری، 3هزار و 500میلیارد ‌تومان بوده و این در حالی است که میانگین ارزش معاملات خرد در ماه گذشته، 5هزار و 750میلیارد‌تومان بوده‌است.

آمار تغییر مالکیت حقیقی نیز نشان می‌دهد که در تمام روزهای بهمن‌‌‌‌‌‌ماه، بورس تهران شاهد خروج پول حقیقی از بازار بوده‌است. این خروج هر روزه پول، معادل اسفند ماه سال‌99 بوده‌است. طی ماه مذکور نیز بازار سهام تمام روزهای ماه را با خروج پول حقیقی به پایان رساند. میانگین خروج پول حقیقی نیز طی بهمن‌ماه سال‌جاری، منفی 480میلیارد‌تومان بوده و مجموع خروج پول نیز طی بهمن‌‌‌‌‌‌ماه منفی 9هزار و 119میلیارد‌تومان بوده‌است. مجموع خروج پول در بهمن‌‌‌‌‌‌ماه، رکورد 25ماهه از دی 99را شکسته است. همچنین مجموع ورود پول در دی‌‌‌‌‌‌ماه، مثبت‌هزار و 477‌میلیارد‌تومان بوده‌است.

میزان ورود و خروج پول از صنایع مختلف نشان می‌دهد که عمده صنایع بورسی، با خروج پول حقیقی همراه شده‌است. گروه وسایل ارتباطی، تنها صنعتی است که با ورود پول حقیقی به میزان یک‌میلیارد‌ تومان همراه شده‌است. بیشترین خروج پول نیز مربوط به صنایع فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی، بانک و خودرو بوده‌است. این صنایع طی ماه‌جاری به واسطه جو منفی بازار و افزایش ریسک‌های اقتصادی مورد استقبال حقیقی‌‌‌‌‌‌ها قرار نگرفتند. اختلاف بالای دلار نیمایی با دلار بازار آزاد و نرخ بالای گاز سوخت صنایع در بودجه ‌سال‌1402، صنایع فولادی را با ریسک بالایی مواجه کرده‌بود. همچنین با وجود دخالت‌های شورای‌رقابت، صنعت خودرو نیز مورد بی‌‌‌‌‌‌توجهی سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران حقیقی قرار گرفت.

آینده بازار سهام

در حال‌حاضر بازار سهام با نااطمینانی‌‌‌‌‌‌های بالایی همراه شده‌است. از طرفی خبرهای ضد‌ونقیض منتشرشده درخصوص حذف نرخ خوراک 7هزار‌تومانی برای پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها از بودجه‌1402 و عدم‌شفاف‌سازی درخصوص نحوه قیمت‌گذاری جدید نرخ خوراک و سوخت صنایع، همچنین اما و اگرها و گمانه‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌ها درخصوص مقاومت فولادمبارکه و سایر صنایع برای عرضه ارز صادراتی خود با نرخ دلار نیمایی، سطح بی‌ثباتی را در بازار سرمایه افزایش داده‌است. همچنین عدم‌ثبات سیاسی و افزایش فشارها و تحریم‌ها از سوی غرب، موجب‌شده‌است تا آینده بازار با ابهامات فراوانی همراه شود؛ به‌طوری که انتظارات از افزایش نرخ دلار، موجب عدم‌توجه به بورس شده‌است. بازار سهام تا زمانی‌که با یک خبر مثبت مواجه نشده و شرایط اقتصادی و متغیرهای تاثیرگذار بر بورس به ثبات نرسند، نمی‌تواند رشد پایدار و چشمگیری را تجربه کند.