افت توان مالی در مشتقه

دنياي‌اقتصاد-اميرعلي جراحي : در بازار مشتقه هفته گذشته، آمار‌های معاملاتی گوناگون همچون ارزش معاملات، حجم معاملات و توان مالی افراد حاکی از آن است که مانند هفته‌های قبل‌تر رونق جریان نداشته است. به‌طور میانگین این سه آمار افت قابل توجهی را تجربه کردند که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران کمی در وارد کردن سرمایه‌های خود به این بازار تردید کردند. از طرف دیگر این موضوع را می‌توان مانند یک اصلاح در مشتقه تلقی کرد که ناشی از رشد در هفته‌های گذشته است. از طرف دیگر با منتشر شدن اخبار گوناگون که اثر قابل توجهی را بر بورس می‌گذارند و همچنین به‌دلیل حاکم شدن هاله‌ای از ابهامات مختلف در اطراف بازار سهام، می‌توان رشد ریسک حاکم را شاهد بود.

بنابراین کاهش استقبال فعالان بازار از مشتقه می‌تواند به‌دلیل این افزایش ریسک سرمایه‌گذاری نیز باشد. با توجه به این موضوع که نماد‌های بازار مشتقه رابطه کاملا مستقیمی با نوسانات قیمتی سهم مربوطه دارند، کاهش یا افزایش رونق در بورس روی مشتقه اثرگذار است.

ارزش معاملات در هفته گذشته به‌طور میانگین برابر با 45میلیارد تومان بوده است. همچنین میانگین این آمار در آذرماه، دی‌ماه و هفته قبل‌تر به ترتیب برابر 5/ 41میلیارد تومان، 5/ 73میلیارد تومان و 76میلیارد تومان بوده که بیانگر تغییراتی معادل مثبت 8درصد، منفی 39درصد و منفی 41درصد است. در نتیجه می‌توان متوجه شد با وجود اینکه هفته گذشته هفته اصلاحی و کم‌معامله‌ای بوده، اما همچنان ارزش معاملات نسبت به ماه آذر و همین‌طور ماه‌های قبل‌تر از آن، به‌طور میانگین بیشتر بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بازار مشتقه در حال عمیق‌تر شدن است و در آینده نه چندان دور می‌توان رشد قابل توجهی را در آمار‌های معاملاتی مشاهده کرد.

بررسی حجم معاملات نیز حاکی از آن است که در هفته گذشته این آمار به‌طور میانگین روزانه 3میلیون و 321هزار قرارداد بوده است. با توجه به اینکه مقدار حجم معاملات به‌طور میانگین روزانه در آذر ماه، دی ماه و هفته ما قبل آخر به ترتیب برابر با 2میلیون و 90هزار قرارداد، 2میلیون و 825هزار قرارداد و 3میلیون و 800هزار قرارداد بوده، می‌توان رشد 59درصد، رشد 18درصد و افت 13درصد را نسبت به این سه میانگین مشاهده کرد.

آخرین آمار مورد بررسی توان مالی افراد است که نشان‌دهنده میزان سرمایه‌ای است که هر فرد به‌طور میانگین در یک روز معاملاتی از بازار مشتقه خارج یا به آن وارد کرده است. هنگامی که این آمار افزایش پیدا کند، می‌توان متوجه شد که سرمایه‌گذاران قدرتمند‌تری در حال انجام معاملات هستند. اما این آمار به تنهایی نظری درباره روند آتی این بازار نمی‌گویدغ زیرا ممکن است توان مالی بالا در یک روز ناشی از فروش سنگین افراد باشد.

در نتیجه بررسی توان مالی فعالان به همراه میزان رشد یا افت در قیمت قرارداد‌های مشتقه می‌تواند به تحلیلگران کمک کند که درباره روند آتی بازار حرفی برای گفتن داشته باشند. نگاهی به ارقام میانگین روزانه توان مالی افراد در هفته گذشته نشان می‌دهد که مقدار آن برابر 3میلیون و 357هزار تومان بوده است.

آمار‌های تاریخی در آذرماه، دی‌ماه و هفته قبل‌تر که به‌صورت میانگین روزانه محاسبه شده‌اند، بیانگر آن است که توان مالی به ترتیب برابر با 3میلیون و 975هزار تومان، 5میلیون و 339هزار تومان و 5میلیون و 131هزار تومان بوده که بیانگر افت 16درصدی، 37درصدی و 35درصدی است.

با توجه به این افت‌ها می‌توان دریافت که هفته گذشته افراد معاملات سنگینی را انجام ندادند و اگر افت یا رشدی در قرارداد‌های مشتقه به ثبت رسیده، نمی‌تواند تعیین‌کننده یک روند باشد؛ زیرا روند‌های طولانی‌مدت هنگامی صورت می‌پذیرند که افراد با سرمایه‌های زیاد به انجام معامله بپردازند. همچنین آن‌طور که در جدول نشان داده شده، میانگین هفتگی توان مالی افراد در هفته اخیر به کمترین مقدار خود از هفته دوم آذر ماه رسیده که نشان‌دهنده کم‌رمقی در بازار است.