واکاوی راهبرد معامله‌گران در بورس
از نکات حائزاهمیت معاملات دیروز می‌توان به میزان اثرگذاری برخی شرکت‌ها اعم از ملی صنایع‌مس ایران با یک‌هزار و ۴۰۳واحد، سرمایه‌گذاری گروه توسعه‌ملی با ۵۰۰ واحد، معدنی و صنعتی گل‌گهر با ۴۸۵واحد، پالایش نفت اصفهان با ۴۱۰ واحد و پالایش نفت تهران با ۳۷۱ واحد مثبت در روند حرکتی شاخص‌کل بورس تهران اشاره کرد. ارزیابی وضعیت شرکت‌هایی که غالبا از سوی معامله‌گران با استقبال همراه بودند و توانستند در جهت‌دهی به نماگر اصلی بورس تهران مثمرثمر واقع شوند، حاکی از آن است که در معاملات آخرین روز کاری هفته‌جاری عمدتا به دلیل بالابودن وزن صنایع کامودیتی‌محور، شاخص‌کل بازار سهام در مسیر صعود قرار گرفت. روز چهارشنبه شرکت ایران‌خودرو با ۴۴۷واحد منفی در صدر فهرست شرکت‌هایی قرار داشت که به‌نوعی مانع از رشد بازار سهام شد. افزون بر این بانک ملت با ۲۱۹ واحد، سایپا با ۱۶۸ واحد و بانک پاسارگاد با ۱۰۶ واحد در رتبه‌های بعدی این لیست قرارگرفتند. ارزیابی وضعیت ورود و خروج پول در بازار سهام از تغییرنگرش معامله‌گران عمدتا خرد بورسی حکایت دارد، به‌گونه‌ای که دیروز پس از ۵ روز متوالی خروج پول از سوی معامله‌گران خرد بازار، ورق دادوستدها برگشت و سهامداران خرد توانستند جریان بازار را به نفع خود بازگردانند. در روز چهارشنبه ۹ آذر ماه بررسی وضعیت تغییر مالکیت صنایع بورسی از تزریق ۱۲میلیارد‌تومانی نقدینگی سهامداران حقیقی حکایت داشت. در فضایی که عمدتا تردید در جریان معاملات آن حاکم است، به روایت آمار، بعضا مشاهده می‌شود که سرمایه‌گذاران خرد در مقاطعی در راستای کسب نوسان حداقلی دست به ماشه خرید می‌زنند. به هر‌ترتیب کمترین مقدار ورود پول از ۲۴ مرداد ماه سال‌جاری تاکنون در بازار روز گذشته به‌ثبت رسید. موضوع دیگری که در نحوه ورود و خروج پول در بورس اوراق‌بهادار تهران مورد‌توجه معامله‌گران است به گزینه‌ای تحت‌عنوان تغییر مالکیت صنایع بورسی بازمی‌گردد. (در واقع کاهش فاصله مثبت و منفی‌شدن جریان ورود و خروج پول) به‌عبارتی دیگر در گذشته نه‌چندان دور معامله‌گران بازار سهام شاهد این مهم بودند که بعضا برای مدتی طولانی خروج پول حقیقی از گردونه دادوستدها صورت می‌گرفت و در ادامه نیز پس از تشکیل موج جدید از تزریق منابع مالی از سوی معامله‌گران خرد برای چند روزی (به‌طور محدود) بازار حقیقی می‌شد. با توجه به شرایط حاکم در معاملات در حال‌حاضر اغلب سرمایه‌گذاران نظاره‌گر تغییر در وضعیت فوق هستند، به‌نحوی‌که بازار چند روز ورود پول و سریعا چند روز خروج پول را تجربه می‌کند. به باور فعالان اقتصادی چنین نگرشی از سوی بورس‌بازان حکایت از وجود تردید در دادوستدها و به‌نوعی هراس دسته‌جمعی دارد. با اینکه گزارش‌های منتشرشده ماهانه تاکنون نشان از بهبود عملکرد صنایع و شرکت‌ها داشته‌اند و بعضا به دلیل پتانسیل بالای بنیادی سهام، عمدتا سرمایه‌گذاران اقدام به خرید کرده‌اند اما جو روانی و هیجان ناشی از تغییر معادلات سرمایه‌گذاری دیگر موضوع حائزاهمیتی است که فعالان بازار سرمایه درنظر می‌گیرند. به باور این قشر از سهامداران کسب اندک بازدهی در بازه محدود زمانی می‌تواند تا حدودی مانع از خواب پول و زیان شود. این نکته؛ در واقع یکی از دلایلی محسوب می‌شود که تکرار‌شوندگی ورود و خروج پول را در بازه زمانی محدود را می‌تواند توجیه کند. فارغ از این مهم ارزش معاملات خرد بورس تهران در روز چهارشنبه به‌یک‌باره به ارقامی کمتر از ۲هزار میلیارد‌تومان ریزش کرد. این مهم در حالی روی‌داده که بازار حقیقی شد اما تکاپوی معامله‌گران نسبت به روزهای گذشته نسبتا افت کرده‌است. به‌عبارتی در نهمین روز آذر ماه رقمی بالغ بر یک‌هزار و ۸۳۷میلیارد‌تومان در این معیار بورسی نمایان شد و به‌نوعی کمترین میزان از ۲۵ آبان ماه تاکنون به‌ثبت رسید. به روایت اعداد و ارقام اکنون می‌توان به این مهم اشاره کرد که شاخص‌کل هم‌وزن که در مقابل آینه کدر شاخص‌کل بورس تهران از شفافیت بالایی برخوردار است، ۱۰ روزی می‌شود که به‌طور متوالی در مدار افزایشی نوسان می‌کند. حال، این نماگری که از قابلیت اتکای بالایی نیز برخوردار بوده، به سطح ۱۸ تیر ماه سال‌جاری رسیده است. ارزیابی کلان از آنچه که از ابتدای سال‌جاری تاکنون در جریان معاملات تالار شیشه‌ای سعادت‌آباد گذشت، نشان می‌دهد که در ۱۶۶روز معاملاتی سپری شده، ۸۱ روز ورود پول حقیقی به‌ثبت رسیده و در مابقی روزهای معاملاتی نیز بازار به خود رنگ حقوقی گرفته‌است. آن‌طور که از آمار‌های اقتصادی پیداست پایه‌پولی افزایش داشته و کشور در وضعیت تورمی است. در این میان انتظارات تورمی برای بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه تعیین‌کننده خواهد بود. اینکه چه مسیری پیشروی معامله‌گران است و نوک پیکان نقدینگی در سطح جامعه به چه سمت و سویی میل خواهد کرد را می‌توان با توجه به آمار استخراج‌شده به‌خصوص در حوزه پایه‌پولی و تورم جست‌وجو کرد. در شرایط فعلی سرمایه‌گذاران در فاز احتیاط گام برمی‌دارند اما برای هفته‌های آتی می‌توان اثر انتظارات تورمی را در شاخص‌های سهامی به‌وضوح مشاهده کرد. حال چرایی تداوم احتیاط در فرآیند معاملاتی بورس اوراق‌بهادار تهران به موارد متعددی بازمی‌گردد. ریسک‌های سیستماتیک در اقتصاد که دستورالعمل‌های خلق‌الساعه نهادهایی همانند بانک‌مرکزی، وزارت صمت و غیره را شامل می‌شود در کنار نا آرامی‌های اخیر مقداری سرمایه‌گذاران را به مدار احتیاط بیشتر سوق داده است. اینکه چشم‌انداز روشنی با توجه به شرایط اقتصادی کشور پیشروی معامله‌گران نیست و به‌عبارتی پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد به امری دور از ذهن بدل شده را می‌توان به‌عنوان دیگر عامل احتیاطی این روزهای سرمایه‌گذاران محسوب کرد. ورود صنایع به لاک احتیاط نیز می‌تواند در پایداری این نوع نگرش از سهامداران حائزاهمیت باشد. روز گذشته دلار نیمایی ۲۸هزار‌تومان شد و فاصله آن با نرخ بازار آزاد به محدوده ۲۸درصدی رسید، در صورتی‌که دلار نیمایی با سرعت بیشتری به سمت نرخ بازار آزاد حرکت کند و سرمایه‌گذاران شاهد کاهش فاصله این دو نرخ با یکدیگر باشند، یقینا پیامد آن می‌تواند در صورت‌های مالی و انتشار عملکرد شرکت‌ها در گزارش‌های دوره‌ای نمایان شود. افزایش سودآوری و بهبود وضعیت صورت‌های مالی شرکت‌ها را می‌توان از پیامد‌های مثبت این مهم برشمرد.
