پاسخ از کامل ابراهیمیان، کارشناس بازار سهام

اواخر مهرماه و ابتدای آبان شاهد افت هیجانی بیشتر نمادهای بازار سرمایه بودیم و در این مدت ارزش شرکت‌ها به سطح ارزندگی مناسبی رسید، پس از آن ابلاغیه ۱۰‌بندی سازمان بورس و بیمه‌کردن دارایی سهامداران خرد منجر به رشد نسبی در بازار سهام شد و بعد از این رشد، تعدادی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران درکوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت شروع به شناسایی سود کردند و همین امر منجر به افزایش میزان عرضه در اکثر نمادهای بازار شد و طی سه روز معاملاتی ابتدای هفته‌جاری این موضوع با افت ۱۱‌هزار‌واحدی شاخص مشهود بود.

در ادامه چنانچه ریسک‌های خارج از بازار که مهم‌ترین آنها بودجه‌ است و تعیین‌تکلیف آن، وضعیت نرخ خوراک پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌ها و موارد صادراتی و سایر مولفه‌‌‌‌‌‌‌هایی که در سودآوری شرکت‌ها موثر هستند را مشخص می‌کند، تعدیل شود؛ خیال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران از بابت ریسک‌های خارج از بازار آسوده خواهد شد و مجددا روند متعادل و رو به بهبود بازار شروع می‌شود. در این میان علاوه‌بر تعیین‌تکلیف بودجه، ‌رشد نسبی نرخ ارز، تثبیت قیمت‌های جهانی و رشد نسبی قیمت نفت و برخی از کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌ها نیز در رشد بازار موثر هستند که در حال‌حاضر این مولفه‌‌‌‌‌‌‌ها تحقق یافته و باعث‌شده چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز آتی شرکت‌های صادرات‌محور مثبت باشد، با توجه به گزارش‌های ۶ماهه و برآورد گزارش ماه آینده شرکت‌ها و سطح P/ E بازار می‌توان به بهبود وضعیت بازار سهام امیدوار بود.

متاسفانه بزرگ‌ترین ریسکی که بازار سهام همواره با آن مواجه است، ریسک تغییرات مکرر مقررات مربوط به قیمت‌گذاری حامل‌‌‌‌‌‌‌های انرژی، نرخ سوخت، خوراک پتروشیمی، نرخ بهره مالکانه صنایع  و مواردی از این دست است، اما متاسفانه این ریسک‌ها هر‌ساله در بودجه ‌وجود دارد و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار نمی‌داند که این ریسک‌ها را باید تا کی تحمل کند. اگر این تغییرات مکرر یکبار برای همیشه تعیین‌تکلیف شود و خیال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار از مواردی که هر سال‌ در بودجه ‌به‌صورت متغیر اعمال می‌شود راحت شود، سرمایه‌گذاری در بازار سهام راحت‌‌‌‌‌‌‌تر اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌افتد و جریان ورود نقدینگی به بازار سهام اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌افتد و رشد را در بازار شاهد خواهیم بود.

اما به‌طور کلی افت بسیار هیجانی و سنگینی که ما طی دو هفته اواخر مهر و اوایل آبان تجربه کردیم منجر به این شد که شرکت‌ها ارزنده شوند و با درنظر گرفتن همه ریسک‌ها سرمایه‌گذاری در آن قیمت‌ها توجیه‌‌‌‌‌‌‌پذیر شود.  بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران و حتی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت که در سطح شاخص یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار‌واحدی اقدام به خرید کردند، بعد از رشد حدود ۲۰۰‌هزار‌واحدی بازارسهام نسبت به شناسایی سود کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت اقدام کردند و شاهد عرضه بودیم، در حال‌حاضر نیز اصلاح موقتی است و احتمالا بازار مجددا به قیمت‌های پایین‌تر افت نخواهد کرد.

به‌نظر من در حال‌حاضر مولفه ریسک‌های سیستماتیک خارج از بازار سهام و کنترل آن برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران بسیار مهم است و اگر خیال سهامداران و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران از بابت مولفه‌‌‌‌‌‌‌های متغیر موجود در بودجه ‌راحت شود، روند آتی بازار سرمایه با توجه به وضعیت باثبات قیمت‌های جهانی و همچنین با توجه به وضعیت نقدینگی اقتصاد و گزارش‌های شرکت‌ها روند رو به‌رشدی خواهد بود.

در شرایط فعلی با توجه به مولفه‌‌‌‌‌‌‌های سودآوری و ارزندگی شرکت‌ها، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران می‌توانند در شرکت‌های سودده سرمایه‌گذاری کنند و با دید میان‌مدت‌‌‌‌‌‌‌تری برای ۶ماه تا یک سال‌آینده به بورس وارد شوند شرکت‌هایی که وضعیت سودآوری مناسبی دارند و از ریسک‌های خارج از بازار آسیب جدی نخواهند دید، بازدهی مناسبی را در یک سال‌آینده نصیب خود خواهند کرد.