ابرچالش‌های بازیگران بورسی

عقبگرد نماگرهای بازارسهام نیز نشان می‌دهد روند تعادلی این بازار با پیشروی سیگنال‌های منفی، عقبگرد چشمگیری داشته است. در هفته‌های گذشته سیاست جدید سهامداران مبنی‌بر اقبال به سمت سهام کوچک و متوسط موید این نکته است که سهام بزرگ و شاخص‌ساز متاثر از عوامل داخلی و خارجی با ریسک‌پذیری بالایی مواجهند، از این‌رو روند رو به استیصال احیای برجام در کنار چشم‌انداز رکودی بازارهای جهانی کامودیتی‌ها، راه بازگشت بورس تهران به رونق را در هاله‌ای از ابهام فرو‌برده است. برآیند اظهارات تحلیلگران بورسی نیز حاکی از آن است که بازار سهام با چند ابر‌چالش دست به‌گریبان است. تشدید ابهامات مرتبط با لغو تحریم‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، نگرانی از تعمیق رکود در چین و آمریکا، فعالیت بنگاه‌های بورسی زیر سایه اقتصاد دستوری، مسیرتعادلی بازارسهام را در کوتاه‌مدت ناممکن کرده است. این وضعیت در صورت تداوم منجر به ادامه روند نوسانی در جریان معاملات تالارشیشه‌ای خواهد شد.

امیدواری‌های اندک

به گفته کارشناسان بازارسهام در هفته‌جاری بازار تحت‌تاثیر افت پی‌درپی شاخص‌ها در هفته‌های اخیر قرار دارد. در همین رابطه فردین آقابزرگی کارشناس بازارسرمایه می‌گوید: در ادامه موج ریزشی نماگرهای این بازار و قرارگرفتن شاخص‌کل بورس و اوراق‌بهادار در محدوده یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌میلیون و ۴۱۲هزار واحدی همسو با ازدست ‌رفتن حمایت ۴۲۰/ ۱میلیون واحدی امکان ریزش‌های بیشتر و حتی ازدست‌رفتن حمایت ۴۰۰/ ۱‌میلیون واحدی نیز دور از انتظار نیست. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل تلاطم در وضعیت اقتصادی داخلی و ایجاد ناملایمات جدی در روند بازارهای جهانی وضعیت رو به افولی را در کارنامه خود ثبت کردند.

با این اوصاف این روند نمی‌تواند عاملی قاطع در عدم‌بازگشت به روند تعادلی محسوب شود. با توجه به P/ Eفوروارد اغلب شرکت‌ها و افزایش سود نسبت به دوره مشابه در گزارش‌های میان‌دوره‌ای به‌نظر می‌رسد با عنایت به تداوم افت قیمت سهام و افزایش سطح ارزندگی بازار امیدواری‌های اندکی برای خیز قیمتی سهام در روزهای آتی ایجاد شود. به گفته این کارشناس، متوسط P/ E شرکت‌ها در کنار آن دسته‌ شرکت‌هایی که P/ E نامتعارف دارند، شاید قاطعانه نتوان گفت بازار میل به صعود دارد اما به دلیل جذابیت سرمایه‌گذاری بازار مذکور در مقایسه با سایر بازارهای دارایی از جمله مسکن و ارز و طلا احتمال بازگشت به مدار تعادلی وجود دارد. او با اشاره به افزایش ریسک‌پذیری بازارهای مالی تحت‌تاثیر ناملایمات مذاکرات هسته‌ای کشور اظهار می‌کند: شواهد نشان می‌دهد که ممکن است بازارهای یادشده نتوانند متاثر از متغیرهای داخلی و خارجی فضایی برای عرض‌اندام پیدا کنند.

این موضوع در کنار عقب‌ماندن بازارسهام از سوددهی طی ‌ماه‌های گذشته تا حدودی بورس را در وضعیت ویژه‌ای نسبت به این بازارها قرار می‌دهد. آقابزرگی ضمن اشاره به‌سرعت خروج پول حقیقی طی هفته‌های اخیر از بازار خاطرنشان می‌کند: میزان خروج پول حقیقی و خرد از بازار سرمایه ملاک کاملی برای روند رو به موت بازار نیست. آنچه مسلم است آثار ناشی از تورم در اقتصاد در بازار سرمایه نیز به مرور نمایان خواهد شد. گرچه ممکن است دولت با مداخله در سازوکار بازار موانعی سد راه خیز قیمت سهام ایجاد کند، با این حال این موضوع نیز در میان‌مدت و بلندمدت نمی‌تواند مسیر رو به رشد قیمت سهام را سد کند. مداخله منفی در سازوکار بازار در کوتاه‌مدت نتوانسته قیمت سهام را با تورم موجود وفق می‌دهد اما واقعیت امر آن است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در ۳ماه پایانی سال ‌بازار سهام تا حدودی خود را با وضعیت تورمی کشور وفق می‌دهد.

او در مورد وضعیت جریان معاملات در هفته‌جاری نیز می‌گوید: به‌نظر می‌رسد معاملات این هفته در مدار نوسانی حرکت کند. سیاستگذاران با علم به اینکه توانایی کنترل هیجانی تالار شیشه‌ای در مواقع افزایش تقاضا را ندارند، نگاهی چکشی و کنترلی به بورس دارند. برهمین اساس پیش‌بینی می‌شود جریان دادوستدهای هفته‌جاری با افت و خیز چندانی همراه نباشد و با حداقل نوسان روبه‌رو شود. واگرایی شاخص‌کل و هموزن و رفتار معکوس نماگرهای مزبور به‌خوبی بر این وضعیت تاکید می‌کند. در اغلب روزهای گذشته بازار شاهد رفتار متفاوت شاخص‌کل (که منبعث از شرکت‌های بزرگ و پر وزن است)  بوده و به حرکت معکوس خود نسبت به شاخص هموزن پافشاری کرده است، به‌همین‌دلیل اغلب سهامداران اقبال چشمگیری به سمت نمادهای کوچک نشان دادند. این امر می‌تواند به شکل‌گیری تقاضا و افزایش حجم معاملات در روزهای آتی بینجامد.

تکرار استراتژی روزهای قبل

«عقبگرد شاخص‌کل و روند افزایشی اسکناس آمریکایی در کنار قرارگرفتن سکه در مدار صعودی به وضوح از تغییرات عملکرد سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران فعال در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری خبر می‌دهد. به‌نظر می‌رسد بازیگران اصلی در حوزه بورس، دلار و سکه با توجه به فضای غبارآلود اقتصادی و سیاسی کشور شناسایی سود با تدابیر ویژه را در دستور کار معاملاتی خود قرار داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، از این‌رو بازار سرمایه وارد فاز جدید از پیچیدگی‌ها خواهد شد. بر همین اساس به‌نظر می‌رسد رفتار معامله‌گران در این هفته غیرقابل پیش‌بینی‌تر از هفته‌های قبل باشد.»محمد شکری، کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب به چشم‌انداز مبهم بازار سرمایه می‌پردازد و می‌گوید: با توجه به نبود ‌محرک قوی در بازار، قرارگرفتن کارنامه فصلی بنگاه‌های بورسی بر سامانه کدال تنها اتفاق مثبتی است که می‌تواند به امیدواری‌های جدیدی پیرامون گره کور بازار سهام منجر شود.

او در ادامه با بیان اینکه موضوع احیای برجام و پیامدهای آن بر بازار سهام قابل‌رویت است، اظهار می‌کند: این رخداد اثرگذار با تحت‌الشعاع قراردادن وضعیت اقتصادی، رفتار فعالان بازار و صنایع مختلف را دگرگون می‌کند. با توجه به این وضعیت به‌نظر می‌رسد جریان دادوستدها در روزهای آتی همچنان نوسانی دنبال شود. عدم‌ورود پول به بورس یکی از مصائب بزرگ این بازار است که دلسردی بورس‌بازان را به‌دنبال داشته است. از آنجا که بازارسهام با چالش‌های متعددی در مسیر خود مواجه است، به‌نظر نمی‌رسد روند مطلوبی در پیش بگیرد.‌ این شرایط در کوتاه‌مدت محتمل‌تر خواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران تدابیری که در دو هفته اخیر در استراتژی معاملاتی خود اتخاذ کردند، در روزهای آینده نیز در دستور کار معاملاتی خود قرار دهند. به گفته این کارشناس، روند طولانی و فرسایشی مذاکرات برجام و ابهامات ایجاد‌شده در رفت و برگشت‌های پاسخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایران و آمریکا، فضای دادوستدهای بورسی را به مرور تغییر خواهد داد، به‌گونه‌ای که بازار سرمایه شاهد عوض شدن  رویه متقاضیان و فروشندگان سهام در روزهای آینده خواهد بود.