اخبار خوب خودرویی و گزارش مثبت یک پالایشگاه، تالار را سبز کرد
نفسگیری بورس روی خط نزول
هر‌چند در بازار روز چهارشنبه ۲۲ تیر‌ماه شاخصکل توانست تا سطح ۴۹۰/ ۱میلیون واحدی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روی کند و در این مسیر برخی از شرکت‌های فعال در صنایع ریالی و دلاری نیز نماگر اصلی را همراهی کردند، اما هنوز نمی‌توان درخصوص بازگشت مسیر بازار اظهار امیدواری کرد. دخالت‌های دولت و اعمال رفتار سلیقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای سیاستگذاران را می‌توان از دلایل اصلی عدم‌ایجاد توازن در عرضه و تقاضا و فرار سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران دانست. در ادامه خروج سرمایه از بورس تهران و فرابورس ایران و سرازیر‌شدن آن به بخش غیرمولد اعم از طلا، دلار، خودرو و مسکن می‌تواند شرایط ناخوشایندی را برای اقتصاد کشور رقم بزند و تمامی این موارد از عدم‌اعتماد به سیاست بازار و دخالت بخش‌های مختلف با انتشار دستورالعمل‌های خلق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه (بدون در نظر گرفتن منافع جامعه ۵۰میلیون نفری سهامداران کشور) نشات می‌گیرد.
امید پالایشی
روز گذشته در صدر نمادهای اثرگذار بر رشد شاخصکل، نام چند پالایشگاه به چشم می‌خورد. ماجرا این بود که عصر سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شنبه، پالایش نفت لاوان با رونمایی از صورت‌های مالی خود در سه‌ماه نخست سال، خبر از سود خالص ۱۶۲۵ میلیارد‌تومان در بهار ۱۴۰۱ داد که از رشد ۱۰۸درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته حکایت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کرد. گزارشی که امیدها نسبت به عملکرد درخشان دیگر پالایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در فصل بهار را تقویت کرد تا شاهد رشد تقاضا در شرکت‌های مزبور و ورود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خرد به زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گروه فرآورده‌های نفتی باشیم. هر چند همچنان ریسک تغییرات ناخوشایند در فرمول ابلاغی پالایش و پخش و وضعیت نامناسب بازارهای جهانی، در این بخش از بازار حکمفرما است.
بازگشت خودرو به میدان
صنعت خودرو روز چهارشنبه با تقویت تقاضا همراه شد. گفته می‌شود که شورای‌عالی بورس با حضور وزیر اقتصاد و وزیر صنعت، عرضه خودرو در بورس‌کالا را به تصویب رسانده است. این موضوع در کنار امید به عرضه بلوکی سهام دولت در شرکت های خودروسازی با درنظر گرفتن قیمتی مناسب را می‌توان از دلایل تداوم روزهای سبز این صنعت پرحاشیه بازار سهام درنظر گرفت. در حال‌حاضر اما به‌نظر می‌رسد برجام تنها گره پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روی گروه خودروسازی کشور است و در صورت حصول توافق با قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی یقینا صنایع داخلی اعم از خودرو، بانک و ... به سبب رفع تحریم‌ها و آسانی برخی مراودات و البته ورود تکنولوژی با تحولات شگرفی همراه خواهند شد.
سایه سنگین تورم جهانی
معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران بازار سهام ایران هنوز هم چشم به تحولات جهانی و سیاست بانک‌های مرکزی برای کنترل تورم دوخته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. نگاهی به بازارهای جهانی نشان می‌دهد که کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مدتی می‌شود به استقبال انتشار آمار تورم ایالات‌متحده آمریکا رفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و بعضا با توجه به سنگینی سایه رکود در بازارهای مالی جهان با کاهش ارزش معاملات همراه شدهاند. کالاهای اساسی با درنظر گرفتن تشدید تورم و اعمال سیاست انقباضی از سوی فدرال‌رزرو آمریکا با احتمال مجدد افزایش نرخ بهره در راستای کنترل وضع موجود مواجه هستند. در حال‌حاضر عبور از تنگنای اقتصاد جهانی (سایه رکود) با اعمال سیاست‌های کنترلی از سوی بانک‌های مرکزی بزرگ در دنیا صورت می‌گیرد. دقیقا پس از شروع جنگ میان روسیه و اوکراین بود که زنگ خطر اقتصاد جهانی به صدا درآمد. قیمت مواد غذایی در بازار جهانی تعدیل شد و در ادامه سایر صنایع بزرگ و پیشرو که اتفاقا پس از مدت‌ها توانسته بودند به رکورد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شگفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انگیزی دست پیدا کنند، رو به نزول گذاشتند. در این مسیر می‌توان تغییرات قیمت نفت و مس را به دلیل برخورداری از میزان اثر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بالا در صنایع مختلف از شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در نظر گرفت. نفت‌برنت و مس به‌عنوان ۲ کالای اساسی و استراتژیک در معاملات چند وقت اخیر با افت شدیدی مواجه شدهاند. افزایش نرخ بهره توسط فد آمریکا به‌منظور کانالیزه‌کردن نقدینگی و کنترل شرایط موجود را می‌توان یکی از دلایل اساسی ریزش ارزش کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در نظر گرفت.
اکنون به باور کارشناسان نفت ۱۰۰دلاری، مس ۷هزار دلاری و سایر کالاها در مرز قیمتی حساسی قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. (تا لحظه تنظیم این گزارش نرخ تورم ایالات‌متحده منتشر نشده است) در صورتی‌که نرخ تورم آمریکا فراتر از انتظارات باشد، تشدید سیاست انقباضی بانک مرکزی آمریکا می‌تواند موج ریزشی سنگینی را ایجاد کند که در ادامه پیامد چنین رویدادی یقینا بورس تهران را در حوزه کالایی با تحولاتی همراه می‌کند. جدال عرضه نفت میان تهران و مسکو درحالی‌که پوتین قصد سفر به ایران را دارد، همچنان بالاست. هر دو کشور به دلیل وجود تحریم ناگزیر به عرضه نفت با قیمتی کمتر از ارزش روز هستند. گفته می‌شود در صورتی‌که معاهده بزرگ بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی به توافق میان طرفین ختم شود، ایران می‌تواند با افزایش فروش نفت خلأ ایجاد شده در بازار جهانی را جبران کند، در غیر این‌صورت با توجه به سفر بایدن به عربستان و سایر کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عربی احتمال ازبین‌رفتن فرصت فروش نفت وجود خواهد داشت.
تجربه نشان داده است که از بین رفتن فرصتی همانند برجام در زمینه اقتصاد، کشور را دچار افزایش مالیات، دستکاری نرخ مواداولیه شرکتها، عدم‌پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری اقتصاد، کاهش سودآوری شرکتها و بنگاه‌ها، افزایش هزینه دورزدن تحریم و بسیاری از موارد دیگر این‌چنینی خواهد کرد، با این‌حال مقصد بورس تهران به سیاست‌هایی گره‌خورده که خارج از کنترل بازار است و تحولات آینده در حوزه سیاست خارجه و اقتصاد جهانی نشان خواهد داد که بازار سرمایه مامنی برای جذاب سرمایه در راستای حفظ ارزش پول خواهد بود یا خیر.
بورس چهارشنبه از دریچه آمار
در روزی که شاخصکل بورس تهران با افزایش ۴۴/ ۰درصدی همراه شد، از ۳۱۶نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۱۷۲سهم (۵۴درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۳۰ سهم (۴۱ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۱۵نماد (۵ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۱میلیارد‌تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری صف‌فروش در ۷نماد بورسی (۲درصد) به ارزش ۱۷میلیارد تومان بودیم. دیروز خروج پول حقیقی از گردونه معاملات سهام بورسی نسبت به چند وقت اخیر کاهش یافت و در مجموع دادوستد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها سهامی به ارزش ۱۷۲ میلیارد‌تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جا شد. ارزش معاملات خرد سهام در بورس تهران (سهام و حق‌تقدم) هم روز گذشته توانست رقم ۱۸۰۳میلیارد تومانی را به خود اختصاص دهد. با اینکه نماگر اصلی مثبت بود اما افت ارزش معاملات نسبت به روزهای اخیر که حتی بازار در مدار نزول قرار داشت نشان از کاهش پویایی بازار و تا حدودی حرکت دست به‌عصای معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران در برهه کنونی دارد. به روایت آمار بازدهی شاخصکل بورس تهران از ابتدای سال۱۴۰۱ تا پایان معاملات هفته منتهی به ۲۲تیر‌ماه به کمتر از ۹درصد رسیده است. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد ۵۶/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۴۰نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۸۲ سهم (۵۹ درصد) مثبت و ۵۲ سهم (۳۷درصد) منفی بود. در این بازار ۶نماد (۴ درصد) صف خریدی به ارزش ۵۰ میلیارد‌تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری صف‌فروش در یک نماد فرابورسی (یک‌درصد) به ارزش ۴۴۵میلیون تومان بودیم.
بازار پایه نیز روز چهارشنبه میزبان دادوستد ۱۳۷نماد بود. در این بازار ۵۹ سهم (۴۳ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۷۱ سهم (۵۲درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۳۴نماد (۲۵ درصد) صف خریدی به ارزش ۹۸ میلیارد‌تومان شکل دادند و صف‌فروش در این بازار به ۴۵نماد (۳۳درصد) با ارزشی بالغ ۷۶میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.
