چشم‌انداز بازار سرمایه در دومین فصل ۱۴۰۱ بررسی شد
بورس در تب و تاب تابستانی
عدم‌ثبات در وضعیت صعودی شاخصکل این بازار مجددا خروج سرمایهگذاران حقیقی را به‌دنبال داشت؛ این در حالی است که بازار سرمایه در فروردین‌ماه و در رقابت میان سایر بازارهای دارایی توانسته بود یک سر و گردن بالاتر بایستد و هر چند خالص خروج حقیقیها متوقف نشده بود اما شاهد کاهش شتاب سهامداران خرد برای فروش سهام بودیم. به این ترتیب به‌رغم برخی پیش‌بینی‌ها نمایش خیره‌کننده بورس تهران در نیمه اردیبهشت متوقف و فاز جدیدی از گمانه‌زنی‌ها را رقم زد. بورس‌بازان در حالی شاهد دو نیمه متفاوت در تالار شیشه‌ای بودند که سیاستگذار بورسی نیز نتوانست تدابیر لازم برای تثبیت فضای مناسب ایجادشده را به‌کار گیرد. تحلیلگران چند عامل مهم را در به‌وجود آمدن دو روی سکه بهار بورسی عنوان می‌کنند. به اعتقاد آنها نوسان قیمت کامودیتیها یکی از اثرگذارترین عوامل خط‌دهی به معاملات بورسی بوده است. از سوی دیگر تشدید انتظارات تورمی و روند مایوس‌کننده مذاکرات هسته‌ای شرایطی نوسانی را به‌وجود آورد، به گونه‌ای که دادوستدهای بازارسهام را با تغییرات جدیدی مواجه کرد.
حالا و در شرایطی که اکثر بازارهای دارایی در مدار صعودی قرار گرفته‌اند، درجازدن بازار سرمایه ابهاماتی را در روند آتی معاملات ایجاد کرده است. کارشناسان در مورد وضعیت تابستانی بورس اظهارات مختلفی مطرح می‌کنند. قطعی‌های برق، بازی دلار در کانال‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر و کنترل دستوری قیمت‌ها در بورس‌کالا شرایط متفاوتی را در بازار سرمایه سبب خواهد شد و تا حدودی ممکن است تغییراتی را در طرف عرضه و تقاضا شکل دهد اما عده‌ای دیگر نیز اذعان می‌کنند که با توجه به انتظارات تورمی، بورس در ماه‌های آینده خود را با شرایط بازارهای دیگر وفق خواهد داد.
بورس در انتظار رشد
محمدشکری، کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه در سه‌ماه نخست سال‌توانست بازده ۶۱/ ۱۲درصدی را به‌دست آورد که در ظاهر امر می‌تواند امیدوارکننده باشد، اما از آنجا که عملکرد بورس از ابتدای سال و با ورود به ماه پایانی بهار رو به افول گذاشت، این موضوع می‌تواند نگرانی‌های جدی را در ماه‌های آینده تالار شیشه‌ای به‌وجود آورد. روند نزولی شاخصکل دلایل مختلفی دارد اما با توجه به آغاز قطعی‌های برق و تعطیلی چند روزه برخی صنایع نمی‌توان انتظار تغییر مسیر نماگر این بازار را داشت. شواهد نشان می‌دهد بازار سرمایه از اواخر اردیبهشت شاهد کاهش ارزش معاملات روزانه و افزایش شتاب حقیقیها در مسیر خروج بود، در واقع عدم‌محرک قوی در این بازار همزمان با دخالت در سازوکار قیمتی آن سبب نامتعادل شدن بازار شده است. افزایش فروشندگان نسبت به خریداران در مقایسه با دو‌ماه نخست سال سیگنال منفی برای بازار محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی نباید انتظار بازگشت سرمایهگذاران به بازار را داشت. واقعیت امر آن است که بازارسرمایه نیز برای جبران عقب‌ماندگی‌های خود چاره‌ای جز تطبیق شرایط با انتظارات تورمی ندارد اما این مهم زمانبر خواهد بود. به‌نظر می‌رسد در هفتههای آینده نیز معاملات بورسی نوسانی دنبال شود. گرچه بازارهای رقیب نیز در وضعیت نوسانی به‌سر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند اما از آنجا که سیاستگذار نمی‌تواند در بازارهای ارز، طلا و مسکن دخالت چندانی داشته باشد، سرمایهگذاران امیدواری بیشتری از آینده بازارهای مذکور دارند. بر همین اساس بعید به‌نظر می‌رسد بازار سهام در روزها و هفتههای آتی در گزینه‌های سرمایه‌گذاری قرار گیرد. شرکت‌های صادرات‌محور نیز نسبت به برخی بخشنامه‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. شرکت‌های فوق مجبورند ارز حاصل از عملیات خود را در سامانه نیما با بیش از ۲۵درصد زیر قیمت واقعی، تسعیر کنند. این روند صدای صنایع مرتبط را در آورده به‌طوری‌که فعالان این بخش معتقدند درحالی‌که هزینه‌های شرکت‌ها با افزایش مواجه شده، حاشیه سود آنها کاهش یافته است. از سوی دیگر فصل مجامع و انتشار گزارش ۳ماهه شرکت‌ها نیز در پیش است است. با توجه به عملکرد شرکت‌ها (که به‌نظر نمی‌رسد عملکرد قابل‌قبولی در کارنامه خود به‌ثبت رسانده باشند)، باید دید سرمایهگذاران چه واکنشی به آن نشان می‌دهند.
افزایش شاخص در گرو خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها
بابک سالاروند، کارشناس بازار سرمایه: در شرایط فعلی اقتصاد جهانی و داخلی، برای هفته‌ها و ماه‌های پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو در بورس باید به چند نکته توجه داشته باشیم که در بازار سرمایه و بورس کشورمان تاثیرگذار است. اولین نکته قیمت‌های جهانی است. با توجه به سیاستی که فدرال‌رزرو در پیش گرفته و نرخ بهره را بالا برده است، به مرور شاهد خواهیم بود که دیگر کشورها هم از این اقدام الگوبرداری کنند. این اقدام که برای مقابله با تورم اتخادشده احتمالا باعث می‌شود که رکودی جهانی به‌وجود بیاید و در نتیجه قیمت کامودیتیها کاهش پیدا کند. مساله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که بر بازار سرمایه ایران تاثیرگذار خواهد بود. مساله دیگری که بر بازار سهام تاثیر مستقیم خواهد داشت، ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیستماتیک است که همچنان سر جای خود باقی هستند. مهم‌ترین این ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که در شرایط فعلی باید به آن توجه داشت، شرایط مربوط به احیای برجام است که هم‌اکنون بلاتکلیف باقی‌مانده است.
تعیین‌تکلیف این موضوع، بلاتکلیف‌ماندن یا به سرانجام نرسیدن آن، روی شرایط بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود. نکته دیگری که شرایط بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، شکاف بین نرخ دلار آزاد و نیمایی است. این فاصله به میزان بالایی افزایش یافته و وضعیت بازار سرمایه را با تغییرات جدی مواجه کرده که در روند آتی آن اثرگذار است. از دیگر نکاتی که در شرایط فعلی بر بازار بورس کشورمان اثرگذار است، کمبود منابع مالی در بازار است. در حال‌حاضر سرمایه آنچنانی به سمت بورس تهران نیامده و دلیل این موضوع هم وضعیت جذاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر بازارهای موازی است. بازارهایی که هنوز برای سرمایهگذاران جذابیت خود را حفظ کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. در نهایت با برشمردن این نکات اثرگذار در شرایط بازار سهام کشور، می‌توان در کوتاه‌مدت پیش‌بینی کرد که شاخص تغییر چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری نخواهد کرد. این عدم‌تغییر چشمگیر البته به یک مساله ارتباط دارد؛ اگر وضعیت واگذاری بلوک خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها همچنان مبهم باقی بماند، بازار سهام به همان منوال گذشته نوسان خواهد کرد و تغییر محسوسی را در شاخصکل شاهد نخواهیم بود اما در صورتی‌که نرخ بلوک خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مشخص شود، می‌تواند محرک خوبی برای بازار باشد.
