ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار سهام در پایان سال

فردین آقابزرگی کارشناس بازارسرمایه نوسانات پایان‌ناپذیر بازارسرمایه را از دو منظر می‌توان ارزیابی کرد. سرنوشت بورس تهران تا دو هفته قبل برای متعادل‌شدن به نتیجه چند ابهام اثرگذار که شامل برآیند مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای و قیمت ارز است، گره خورده بود اما هم‌اکنون این بازار با فاز جدیدی از تغییرات مواجه شده که روند بازگشت بازار به سمت تعادلی را به تاخیر می‌اندازد. افزایش بهای نفت در روزهای گذشته و تغییر قیمت کامودیتی‌ها و رشد نرخ گاز تا آستانه ۳۵سنت در کوتاه‌مدت به هیجانات تابلوهای معاملاتی دامن زده است.

اثرات این رخدادها از نظر روانی بر عملکرد و سود و زیان دو صنعت پتروشیمی و فولادی در کوتاه‌مدت نمایان خواهد شد، به‌طوری‌که حتی اغلب نمادهای پتروشیمی از لحاظ حجم و درصد نوسان قیمت نسبت به هفته‌های قبل از آن عملکرد نسبتا بهتری از خود به نمایش گذاشتند، اما همان‌طور که بارها به این موضوع اشاره ‌شده روند پایدار بازار را باید از تصمیمات بین‌المللی در راستای کشمکش‌های ژئوپولیتیک جویا شد. به‌نظر می‌رسد دامنه و گسترش این عوامل سوی به مسائل اقتصادی بیش از آنچه که از ابتدا تصور می‌شد خواهد بود. قطع سوئیفت روسیه در لوکزامبورگ یا مسدود‌کردن بخشی از دارایی‌های طرفین درگیر جنگ، تبعاتی را بر بازارهای سرمایه‌گذاری به‌خصوص بورس‌های جهانی خواهد گذاشت. در صورت به تصرف درآمدن اوکراین توسط روس‌ها به‌نظر می‌رسد شاهد فشار مضاعفی از سوی اروپا و آمریکا برای برگشت به حالت اولیه مشاهده کنیم. برهمین اساس اتفاقات اقتصادی که همزمان با شیوع کرونا درسراسر دنیا رخ داد، مجددا در حین و بعد از جنگ دو کشور مذکور به وقوع خواهد پیوست. برآوردها نشان می‌دهد اثرات جنگ به محدوده قیمتی کامودیتی‌ها و فلزات بسنده نخواهد شد. حتی گردش مالی کشورها، ارتباطات آنها و کاهش تقاضا در زمینه‌های اقتصادی می‌تواند از نتایج لشکرکشی روسیه به اوکراین باشد. چنانچه این روند تداوم یابد، با وجود افزایش قیمت‌های جهانی می‌تواند دردسر‌ساز شود. در شرایط فعلی و درحالی‌که مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای در آستانه توافق‌های نهایی قرارداشت، جنگ اقتصادی روسیه این مهم را به حاشیه راند. تا قبل از جنگ، کشورهای اروپایی با برقراری نشست‌های منظم در پی احیای برجام بودند اما هم‌اکنون دغدغه اروپا از سمت برجام به سمت اوکراین تغییر مسیر داده است. این تغییر مسیر تبعات متفاوتی را نسبت به قبل برای بازارسرمایه به‌وجود خواهد آورد. موضوعی که چشم‌انداز این بازار را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد. گرچه تا هفته‌های قبل نیز بازار سهام در رکودی عمیق فرو رفته بود اما نزدیک شدن به حصول توافق در عرصه‌های بین‌المللی و پیش‌بینی‌ها از حداکثر و حداقل نوسان نرخ اسکناس آمریکایی تا حدودی از ابهامات سرمایه‌گذاری‌های بورسی کاسته بود. برگشت بازار به مدار پیش‌بینی‌ناپذیری از معدود مراحل سخت و نگران‌کننده‌ای است که سهامداران را برای ورود به بازار می‌ترساند. در دو سال اخیر سرمایه‌گذاران بورسی بارها در پروسه ترس گام برداشته‌اند و هر بار نیز با عقب‌نشینی از این مسیر بازار را به ورطه رکود کشاندند.