شاخص سهام پس از رشد ۵/ ۷ درصدی عقب نشست
ترمز بورسی با شناسایی سود
از نگاه دیگر فعالان بازار، افزایش ۴۸/ ۷ درصدی نماگر طی ۴ روز معاملاتی همزمان با تعیین زمان مشخص (هشتم آذر ماه) برای انجام مذاکرات برنامه جامع اقدام مشترک، سیگنال مثبتی بود در جهت تعیین تکلیف سیاست خارجه که سهامداران به استقبال آن رفتند. رشد هیجانی که در میانه هفته قبل معاملاتی کلید خورد و تا ابتدای هفته جاری نیز ادامه پیدا کرد نشان از وجود نقدینگی سرگردان که غالبا در اختیار سرمایه‌گذاران غیر‌حرفه‌‌‌ای است، دارد. سرمایه‌گذارانی که از حوالی نیمه دوم سال گذشته (۱۹ مرداد ماه) وارد ضرر شدند و به دنبال جبران زیان خود با هر نشانه مثبتی اقدام به سریز کردن پول‌‌‌های داغ به بازار هدف می‌کنند. به طور معمول برای این نوع از سرمایه‌گذاران بازار هدف که می‌تواند بورس، دلار، مسکن و مواردی از این قبیل باشد چندان اهمیتی ندارد بلکه کسب بازدهی اولویت خواهد داشت. در این که سرمایه‌گذاری حق مسلم عموم جامعه است هیچ شکی وجود ندارد. با این حال هیچ مانعی هم برای ورود به بازار‌‌‌های مالی تعریف نشده است. هر چند ورود به سایر بازار‌‌‌‌‌‌ها نیازی به دانش مالی ندارد و ورود و خروج پول در برخی مقاطع زمانی می‌تواند سبب کسب بازدهی برای صاحبان سرمایه شود اما در بورس شرایط متفاوت است. به روایت آمار کسب بازدهی در بازار سهام طی بلندمدت از سایر بازار‌‌‌های مالی بیشتر است اما در همین بازار سرمایه‌گذاران به‌رغم برخورداری از منابع مالی نیاز مبرمی به کسب دانش مالی نیز خواهند داشت. در این خصوص سیاستگذار اقدام به تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری در راستای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و شرکت‌های سبدگردان و مشاور سرمایه‌گذاری کرده است. با این حال باز شاهد ورود سهامدارانی هستیم که بدون برخورداری از دانش و تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی اقدام به ورود مستقیم می‌کنند. غالبا هدف این قشر از سرمایه‌گذاران نوسان‌گیری است و عمدتا با موج صعودی وارد و با موج نزولی خارج می‌‌‌شوند. به دلیل عمق کم بازار سهام همین آمد و رفت نقدینگی از سوی سهامداران خرد که در مجموع حجمی عظیم را شامل می‌شود برای مدت‌‌‌ها سازوکار معاملاتی در این بخش از اقتصاد را با چالش‌های متعددی همراه می‌کند. دامن زدن به رفتار توده‌‌‌ای، از بین رفتن سطح تحلیل بین معامله‌‌‌گران، گسترده شدن فضای شایعات و ایجاد التهاب در معاملات از پیامد‌‌‌های چنین رفتاری محسوب می‌‌‌شوند. دود این استراتژی غلط سرمایه‌گذاری فقط به چشم سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی واقعی بازار سهم می‌رود. سهامدارانی که اتفاقا به درستی در این بخش از اقتصاد مشغول فعالیت هستند.
بازگشت حقیقی‌‌‌ها به زمین فروش
دیروز در بورس تهران سهامداران خرد به طور خالص ۳۶۸ میلیارد تومان سهام فروختند و از گردونه معاملات خارج شدند. این دست از سرمایه‌گذاران با توجه به پالس‌‌‌های مثبت برجامی غالبا به فروش سهام دلاری روی آوردند. به این ترتیب خالص فروش حقیقی‌‌‌ها در گروه فلزات اساسی حدود ۱۳۰میلیارد تومان به ثبت رسید و در ادامه بیشترین عرضه در گروه‌‌‌هایی نظیر فرآورده‌‌‌های نفتی، چند رشته‌‌‌ای صنعتی و... صورت گرفت. خالص خرید سهامداران خرد در این روز عمدتا به گروه‌‌‌‌‌‌های ریالی محدود شد؛ به طوری که گروه خودرو و ساخت قطعات با ۴۰میلیارد تومان و گروه‌‌‌هایی مانند خدمات فنی و مهندسی و مخابرات در ادامه فهرست خرید حقیقی‌‌‌ها قرار گرفتند.
در بازار دیروز با اینکه ۶۳درصد از نماد‌‌‌های معامله شده در بورس تهران و ۶۶درصد از شرکت‌های فعال در فرابورس در سطوح منفی قیمتی به کار خود پایان دادند اما نکته قابل‌توجه دیگری نیز وجود داشت. ارزش معاملات خرد بورس تهران (سهام و حق‌تقدم) توانست رقم ۴۸۴۵ میلیارد تومانی را به خود اختصاص دهد، رقمی که از روز‌‌‌های اوج بازار (۴ روز معاملات صعودی) بالاتر است. هر چند برآیند دادوستد‌‌‌ها در روز یکشنبه منفی شد اما این مهم می‌تواند نشان از افزایش تحرک بورس‌‌‌بازان نیز باشد.
روایت آماری روز یکشنبه
در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۶۷/ ۰ درصدی مواجه شد، از ۳۴۲ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۱۹ سهم (۳۵درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۱۴ سهم (۶۳درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۲۹ نماد (۸درصد) صف خریدی به ارزش ۱۷۸میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۴۴ نماد بورسی (۱۳درصد) به ارزش ۷۳میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افت ۶۳/ ۰ درصدی را ثبت کرد، ۱۳۸ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۴۷ سهم (۳۴درصد) مثبت و ۹۱ سهم (۶۶درصد) منفی بود. در این بازار ۱۳ نماد (۹درصد) صف خریدی به ارزش ۶۵میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۳۰ نماد (۲۲درصد) به ارزش ۳۳میلیارد تومان بودیم. بازارپایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۲۸ نماد بود. در این میان ۳۹ سهم (۳۰درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۸۵ سهم (۶۶درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۲۱ نماد (۱۶درصد) صف خریدی به ارزش ۱۰۹میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۵۳ نماد (۴۱درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۱۹میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.
