عرضههای اولیه و قیمتگذاری دستوری در کانون توجه
و اگر صندوقها سودآفرین هستند چه نیازی است که گوشت لخم عرضه اولیه در اختیار ایشان قرار گیرد؟ امید داشتم یکی بیاد من رو از ضلالت در بیاره و توضیح بده سازمان با کدام نیت خیر اقدام به توزیع رانت جلوی چشم ۵۰ میلیون سهامدار ایرانی کرده است؟» این رشته توییت سعدوندی تا بعدازظهر دیروز بیش از ۱۰ بار بازنشر شده بود و حدود ۱۵۰ نفر از کاربران توییتر آن را پسندیده بودند. همچنین در قسمت نظرات هم بحثها و نکتههای دیگری در رابطه با عرضههای اولیه درگرفته بود. یکی از افرادی که توییت سعدوندی را بازنشر کرده بود و نظر خود را هم درباره آن نوشته بود، بهروز حقشناس، فعال حوزه بورس بود. او نوشته بود: «دادن رانت به صندوقها و محروم کردن و حذف تدریجی سهامداران خرد از این عرصه هیچ سودی جز ویژهخواری و ضربه زدن به بازار ندارد.» کاربری به نام امیرحسین موسوی هم که از دانشجویان اقتصاد دانشگاه تهران است، با بازنشر توییت علی سعدوندی اینطور ادعا کرده بود که «سال پیش در اوج ریزشهای بورس به جلسه عرضه یکی از همین صندوقها رفته بودم؛ بعد از جلسه به مدیرش گفتم شما که میبینید الان بازار در حال ریزش است، خب چرا عرضه میکنید. گفت بهتر؛ خودم چهار روز دیگه ارزونتر میگیرم.» رضا خانکی از فعالان حوزه بورس هم به صورت کلی در توییتر خود نوشت: «مادامی که بازار ما سراسر سبز یا سراسر قرمز حرکت میکنه معنیش اینه که داره در برابر ریسکهای سیستماتیک واکنش نشون میده. تا وقتی دست این ریسکها از سر بازار برداشته نشه ما هرازگاهی با این وضع مواجهیم. دستکاری در بازار نسبت به سال قبل کمتر شده ولی هنوز پتکش بالا سر بازار است.»
توییت رضا فاطمیامین، وزیر صمت دولت سیزدهم درباره عرضه سیمان هم از دیگر موضوعاتی بود که دیروز توجه جمع توییتری اقتصادیها و بورسیها را به خود جلب کرد. او در صفحه شخصی خود و بعد از چند روز غیبت که هیچ توییتی منتشر نکرده بود، نوشت: «تمامی فعالان صنعت سیمان مکلف به ثبتنام در سامانه جامع تجارت و ثبت اطلاعات خرید و فروش در سامانه «افق» هستند. به صورت کلان برای تعدیل قیمت سیمان به موفقیتهای خوبی رسیدهایم، استانها باید بیشتر از این پای کار بیایند و کار به صورت ویژه مورد توجه واقع شود.» اما دیروز سیامک قاسمی، فعال حوزه اقتصاد با توییتی که مورد توجه کاربران در اینستاگرام و توییتر قرار گرفت، به قیمتگذاریهای دستوری انتقاد تند و تیزی کرد و نوشت: «سیاست پوپولیستی قیمتگذاری دستوری رسما تف سر بالاست. در کوتاهمدت صنایع را از نفس میاندازد و منجر به زیانهای گسترده میشود و در بلندمدت به جای افزایش آهسته قیمت، منجر به جهش قیمت میشود! از سیمان بگیرید تا برنج و شیر و نان و... .»
انتشار صورتهای مالی بانکها هم از آن دست موضوعاتی بود که دیروز باز هم درباره آن در فضای توییتر و جمع بورسیها صحبت شد. این بار اما توجه افرادی که به این موضوع در نوشتههایشان پرداخته بودند به وزارت اقتصاد و شخص احسان خاندوزی بود. در همین رابطه دیروز پیمان حدادی، از کارشناسان حوزه بورس بعد از مدتها توییتی منتشر کرد و با نام بردن از وزیر اقتصاد، یکی از اقداماتی که آن را قابل تحسین خواند، شفافسازی و انتشار صورتهای مالی یکی از بانکها معرفی کرد و نوشت: «امید است به زودی عملکرد صندوقهای توسعه و تثبیت بازار سرمایه هم بهصورت ماهانه، شفاف اطلاعرسانی شود.» داود منظور، دانشیار دانشگاه هم در صفحه خود به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «انتشار صورتهای مالی بانک ملی به عنوان بزرگترین بانک دولتی پس از پنج سال، نشانگر عزم وزارت اقتصاد بر انتشار صورتهای مالی بانکها و شرکتهای دولتی و افزایش شفافیت و پاسخگویی آنها نسبت به عملکرد خود است. دست مریزاد.» قبلا به این موضوع پرداختهایم اما بد نیست باز هم اشاره کنیم که فضای توییتر فارسی یکی دو هفتهای است که به نفع دولت سیزدهم تا حدودی و در برخی از حوزهها برگشته است. واردات خودرو و کاهش قیمت خودرو، واکسیناسیون گسترده، صحبت از حذف محدودیتهای شبانه، اقدامات وزارت اقتصاد و احتمال بازگشت به برجام از جمله این موضوعات هستند. این اتفاقها باعث شده که کاربران توییتر فارسی نسبت به گذشته انتقادهای تندوتیزی در نوشتههایشان نداشته باشند هرچند که تا رسیدن به انتظارات و فضای ملموس تغییر در زندگی روزمره راهی طولانی در پیش روست. از دیگر مسائلی که دیروز در فضای کلی توییتر فارسی درباره آنها صحبت میشد و به بحث ما مرتبط است، انتصابها در سازمانها و معاونتها بود که توجه کاربران را به خود جلب کرده و کمی باعث شده بود که فضای انتقادی نسبت به این انتصابها شکل بگیرد. با این حال در جمع توییتری اقتصادیها و بورسیها، پیشنهادها و انتقادها نه در حوزههای سیاسی و اجتماعی بلکه در حوزههای اقتصادی و نسبت به مسائلی که در فضای کلی توییتر و بین کاربران عادی بابت آن امیدواری به وجود آمده، ادامهدار است. برای مثال رضا غلامی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در رابطه با واردات خودرو دیروز بیان کرده بود که واردات بدون انتقال ارز خودرو از محل صادرات غیرنفتی به بازار ارز فشار وارد کرده و واردات کالاهایی مثل خودرو و لوازم خانگی حتما بازار ارز را متلاطم میکند. پیمان مولوی، فعال اقتصادی هم در صفحه خود نوشته بود که «ما کشور معتاد به تورم شدهایم؛ از عموم جامعه تا تولیدکننده و سرمایهگذار و… حباب اقتصاد ایران همین تورم است که با ترکیدنش چند سال طول خواهد کشید تا رقابت را دریابیم، بهرهوری را درک کنیم و معنی واقعی بازده برایمان مسجل شود.» در نهایت هشتگهایی که در فضای توییتر فارسی دیروز مورد استفاده قرار گرفت، گرانی، ایران، اربعین، کرونا، بانک ملی، کره، گوشت، وام مسکن، ارز، دلار، عرضه اولیه، رانت و... بود که هشتگ ایران و گرانی و بعد هم اربعین به ترتیب جزو هشتگهایی بودند که کاربران زیادی با استفاده از آنها مطالبشان را در توییتر منتشر میکردند.