ارزش سهام شرکت «خرده فروش بازی‌های ویدئویی» چگونه نجومی شد؟
غوغای «گیم‌استاپ» در وال‌استریت
«علاقه سرمایه‌گذار» عاملی است که روزهایی توفانی را برای بازار سهام آمریکا به ارمغان آورد. بسیاری از شرکت‌هایی که تقریبا در فضای آرام و بی‌سروصدا در بازار سهام حضور داشتند، ناگهان مورد توجه سرمایه‌گذارانی تازه‌کار از یکسو و تبلیغات گسترده در فضاهای مختلف مجازی از سوی دیگر قرار گرفتند. همین مساله موجب رشد عجیب قیمت سهام این شرکت‌ها شد و رشد تقریبا ۱۷۰۰ درصدی سهام شرکت گیم‌استاپ در صدر اخبار اقتصادی جهان جای گرفت. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» به نقل از نیویورک تایمز، همین یک ماه پیش بود که سهام شرکت گیم‌استاپ که در زمینه خرده‌فروشی بازارهای ویدئویی فعالیت می‌کند، وضعیت نسبتا راکدی را دنبال می‌کرد و جایی بین ۱۵ تا ۲۰ دلار به ازای هر سهم در رفت‌وآمد بود. این در حالی بود که اقتصاد آمریکا از دوره‌ای بحرانی عبور می‌کرد و در پی شیوع کووید- ۱۹، آسیبی جدی به بسیاری از خرده‌فروشان وارد شده بود. با این‌حال وضعیت شرکت‌هایی چون گیم‌استاپ به نسبت جاهای دیگر نظیر سالن‌های سینمای زنجیره‌ای AMC یا نوکیا، بهتر بود.
ناگهان در هفته‌های اخیر گروهی از سرمایه‌گذاران تازه‌کار که از اپلیکیشن‌های رایگان معاملاتی مانند اپلیکیشن رابین‌هود استفاده می‌کنند، به شکلی قمارگونه وارد این سهام شدند که تا پیش از آن نکته قابل توجه و جذابی برای خریداران نداشت. در شبکه‌های اجتماعی گوناگونی چون ردیت و دیسکورد هم تبلیغات فراوانی روی این سهم صورت گرفت و بر تعداد معاملا‌گران افزوده شد. همین مساله باعث شد بازار شاهد رشدی شدید در سهام بسیاری از شرکت‌ها باشد. برای مثال شرکت کاس که کارش تولید هدفون است شبه رشدی ۴۸۰ درصدی را تجربه کرد و ارزش سهام بِد بَث‌اند بیاند طی یک هفته دو برابر شد.
با این‌حال، این نمونه‌ها دربرابر اتفاقی که برای سهام شرکت گیم‌استاپ افتاد، تنها رشدی ناچیز است. سهام این شرکت طی این ماه رشدی بیش از ۱۷۰۰ درصد را از خود نشان داد و این رشد وحشتناک باعث شد ارزش این شرکت تقریبا معادل شرکت‌های بسیار بزرگ‌تری چون تایسون فودز و والرو انرژی شود. همزمان فضاهایی چون یوتیوب پر شده بود از ویدئوهایی تحلیلی که از مزیت‌های گیم‌استاپ سخن می‌گفتند. به چنین پدیده‌ای، اصطلاحا «فشار کوتاه» می‌گویند که هدفش بالا بردن قیمت سهم و فشار آوردن به سرمایه‌گذارانی است که مخالف سهمی خاص سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
بعضی از سرمایه‌گذاران که خلاف رشد گیم‌استاپ معاملات خود را برنامه‌ریزی کرده بودند، اعلام کردند با راه افتادن این موج، معاملات خود را حذف کرده‌اند. این سهم تا همین هفته پیش به رشد خود ادامه داد تا اینکه پلت‌فرم معاملاتی رابین‌هود به همراه دیگر پلت‌فرم‌ها، محدودیت‌هایی را بر معامله گیم‌استاپ و برخی دیگر از شرکت‌ها وضع کردند. بلومبرگ نوشت این مساله که بسیاری از پلت‌فرم‌های معاملاتی و کارگزاری‌ها به دلیل «جنون‌آمیز» شدن وضعیت این سهام، به مشتریان خود اعلام کردند نمی‌توانند آن را خریداری کنند، در فضای آنلاین با اعتراضات فراوانی روبهرو شد. برای مثال اوکازیو کورتز، نماینده مجلس معروف آمریکا در رابطه با این مساله عنوان کرد: «باید اطلاعات بیشتری درباره تصمیم رابین‌هود برای جلوگیری از خریداری سهام توسط سرمایه‌گذاران بدانیم، آن هم در وضعیتی که صندوق‌های پوششی می‌توانند آزادانه وارد این معاملات شوند.»
بنا به گزارش نیویورک تایمز، این اعتراضات باعث شد کمیسیون ارز و اوراق بهادار (SEC) بیانیه‌ای صادر کند و طی آن هم محافظت این نهاد از مردم در برابر هرنوع سوءرفتار در بازار سهام را مورد تاکید قرار دهد و هم در عین حال عنوان کند نوع محدودیت‌گذاری‌های مربوط به پلت‌فرم‌ها باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.
پلت‌فرم رابین‌هود با استفاده از یک میلیارد دلاری که از طریق خطوط اعتباری خود جذب کرده بود در روز ۲۸ ژانویه این محدودیت‌ها را حذف کرد. ولاد تنف، مدیر عامل این شرکت در مصاحبه سی‌ان‌بی‌سی عنوان کرد: «با استفاده از خطوط اعتباری خود، یعنی کاری که به‌صورت روزمره همیشه انجام می‌دهیم، توانستیم سرمایه‌ای را جذب کنیم و محدودیت‌های پیش آمده برای سرمایه‌گذاران را کاهش دهیم.» بنابراین وقتی در روز جمعه رابین‌هود شرایط خود را باز هم ساده کرد، سهام گیم‌استاپ به سرعت رشد کرد. این رشد به شکلی بود که تا پایان روز ۲۹ ژانویه، هر سهم گیم‌استاپ به قیمت ۳۲۵ دلار رسید که رشدی ۶۸ درصدی را طی همان یک روز نشان می‌داد و فاصله بسیار زیادی از ۲۰ دلاری داشت که در روز ۱۲ ژانویه قیمت این سهم بود.
همان‌طور که از نمودار متوجه می‌شویم، به غیر از یک نوسان جزئی پیش از کریسمس، سهام گیم‌استاپ با حجم معامله کم و فراز و نشیب اندکی روبهرو بود. اما در اواسط ژانویه افراد زیادی وارد معامله شدند و در نهایت به وضعیت توفانی هفته پیش رسیدیم. بعضی از خریدها ناشی از ورود سرمایه‌گذاران تازه‌کار به بازارهای قراردادی بود. در چنین بازارهایی زمانی که کارگزار یک قرارداد را به فروش می‌رساند، اندکی از سهم را خریداری کرده و از آن در متمرکز کردن معاملات خود استفاده می‌کند که این مساله منجر به بالا رفتن قیمت می‌شود. ضمن آنکه این مساله در کنار خریداری مستقیم سهام توسط سرمایه‌گذاران، منجر به این شد که سهام گیم‌استاپ به یکی از پرمعامله‌ترین سهم‌های بازار تبدیل شود.
با بالا رفتن قیمت سهام گیم‌استاپ، ارزش این شرکت روی کاغذ اوج گرفت. ارزش بازار این شرکت، (یعنی در اصل همان قیمت سهم ضربدر تعداد کل سهم‌ها) به‌طور ناگهانی میلیاردها دلار رشد کرد. یک ماه پس از اینکه این شرکت تقریبا ۲ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده بود، به رقم ۲۳ میلیارد دلار برای ارزش جدید آن رسید اما تنها چیزی که در این میان تغییر کرده بود، علاقه سرمایه‌گذاران بود.
هنوز معلوم نیست در ادامه چه رخ خواهد داد. اگر از روش‌های اندازه‌گیری معمول و متداول استفاده کنیم، متوجه می‌شویم که قیمت سهام گیم‌استاپ دچار حباب بسیار زیادی شده و بیش از حد افزایش پیدا کرده است. اگر قیمت این سهام دوباره پایین آمده و به همان سطوحی برسد که یک ماه پیش در آن حضور داشت، افرادی که در قیمت‌های بالا این سهم را خریده‌اند پول بسیار زیادی از دست می‌دهند و دچار زیان وحشتناکی می‌شوند. با این‌حال، گیم‌استاپ روز جمعه را به شکلی به پایان رساند که نشان‌دهنده رشدی ۴۰۰ درصدی طی یک هفته بود. از این مساله می‌توان یک نتیجه را با قطعیت اعلام کرد: این اوج‌گیری هنوز به پایان راه خود نرسیده است.
