بررسی چرایی بروز اختلال در هسته معاملات نشان می‌دهد
سامانه بی سامان
در همین حال با توجه به آزادسازی سهام عدالت در کشور و اینکه به زودی تعداد جامعه سهامداری به رقمی بالغ بر ۶۰ میلیون نفر خواهد رسید، باید زیرساخت‌ها متناسب با شرایط روز دستخوش تغییر شوند. به هر روی با نگاهی به گذشته و بررسی شرکت‌هایی که اکنون در صف عرضه اولیه قرار دارند احتمال بروز مجدد اختلال در سامانه معاملاتی بیشتر از گذشته پیش‌بینی می‌شود چرا که بورس در حال‌حاضر تنها بازاری است که پول‌های داغ سریعا جذب آن می‌شود و نبود سامانه‌ای منسجم برای ورود مستقیم یا غیرمستقیم افراد می‌تواند زیان‌های جبران‌ناپذیری از خود به یادگار بگذارد.
تعمیق بازار فقط منوط به حضور حداکثری مردم نیست بلکه بهبود یا تغییر اساسی در هسته معاملات امری ضروری برای این روز‌های بازار سهام کشور محسوب می‌شود. از طرفی مهیا بودن زیرساخت‌ها در کنار بستری قابل‌اطمینان برای حضور صنایع و شرکت‌های جدید می‌تواند باعث رشد و شکوفایی بازار سرمایه نیز شود. به گفته برخی از کارشناسان بازار سرمایه در اکثر بورس‌های بزرگ دنیا هنگام اختلال در هسته معاملات بعضا مشاهده می‌شود برای رد هرگونه شائبه و بی‌عدالتی، معاملات سهام در آن روز معاملاتی به‌طور کلی حذف خواهند شد اما متاسفانه در بازار سرمایه کشور با خلأ قوانین در این زمینه مواجه هستیم. بنابراین در صورت ارتقا و توسعه ظرفیت‌های سامانه معاملاتی فعلی می‌توان شاهد اجرای کارآمد جریان داد و ستدها در بورس کشور بود.
ظرفیت مشخص سامانه
درهمین ارتباط، روح‌الله دهقان مدیرعامل شرکت فناوری و اطلاعات بورس تهران درخصوص چرایی ایجاد اختلال سیستم معاملاتی بازار سهام در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: در ابتدای داد و ستدهای روز گذشته برای دقایقی جریان سفارش‌گیری با مشکل مواجه شد که به محض برطرف شدن اختلال در سامانه معاملات، سریعا بازار به روال خود برگشت.
او فشار بازار را از دلایل مهم این امر دانست و تصریح کرد: هر سامانه نرم‌افزاری تا یک ظرفیت مشخصی می‌تواند پاسخگوی ذی‌نفعان باشد.
از طرفی در یک سال گذشته به‌رغم توسعه سیستم معاملاتی، بازهم شاهد بروز اختلال در پی ورود اکثر مردم به بازار سهام کشور هستیم.
روح‌الله دهقان در پاسخ به چگونگی افزایش ظرفیت‌های سامانه معاملاتی نیز ابراز کرد: در برخی مواقع نیاز است که راه‌های ورود مردم به بازار تغییر کند. در دنیا اکثر سهامداران به‌صورت غیرمستقیم وارد سامانه معاملات بازار سرمایه می‌شوند.
فشار حضور مردم
مدیرعامل شرکت فناوری و اطلاعات بورس تهران معتقد است که در دنیا سابقه ندارد که از ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشوری، ۶۰ میلیون کد معاملاتی به‌صورت مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازند. در چنین شرایطی افراد باید از طریق نهاد‌های متخصص در این حوزه از جمله مشاوران و صندوق‌ها به جریان معاملاتی خود بپردازند.
او تاکید کرد: سامانه‌های معاملاتی فعلی ظرفیت لازم برای این نوع از داد و ستدها که ورود حداکثری مردم را به همراه خواهد داشت را متاسفانه ندارند. در همین حال، نهاد‌های مذکور می‌توانند بستر مناسبی برای ورود سهامداران به روند معاملاتی بازار درنظر گرفته شوند. دهقان درباره ضرورت ارتقای زیرساخت‌های معاملاتی نیز اظهار کرد: برنامه‌های آتی این شرکت به وزارت اقتصاد و سازمان بورس اعلام شده است. هر چند این برنامه‌ها درحوزه توسعه سامانه‌ها، هم‌اکنون در حال اجرایی شدن هستند اما ایجاد هر نوع توسعه‌ای در بازار نیازمند مدت زمانی برای پیاده‌سازی خواهد بود. به هر روی این‌گونه نیست که در یک بازه زمانی کوتاه مدت بتوان توسعه‌ای قابل‌توجه را در کلیت بازار مشاهده کرد. به گفته مدیرعامل شرکت فناوری و اطلاعات بورس تهران فشار حضور مردم بیشتر از توسعه‌ای است که در سیستم‌های معاملاتی ایجاد شده است.
برنامه‌های یک ساله تا ۴ ساله
او به برنامه‌های کوتاه مدت یک ساله و برنامه‌های بلندمدت ۴ساله اشاره کرد و افزود: توسعه سامانه‌های موجود با استفاده از توان فنی داخل از برنامه‌های کوتاه مدتی است که در حال‌حاضر حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از آن اجرایی شده و تا یک سال آینده نیز این مهم ادامه‌دار خواهد بود. از سویی، برنامه تولید سامانه معاملات داخلی از جمله برنامه‌های ۴ ساله آتی خواهد بود که پیشرفت حدود ۱۰ درصدی را تا‌کنون به ثبت رسانده است. مدیرعامل شرکت فناوری و اطلاعات بورس تهران اذعان کرد: تا پایان سال‌جاری می‌توان شاهد راه‌اندازی یا به نوعی اجرای کارآمد توسعه سامانه‌های موجود باشیم.
