تازه‌ترین تحولات نمادهای پرریسک فرابورسی بررسی شد
هم‌نوایی بازار پایه با بورس و فرابورس
براساس اعلام فرابورس روز چهارشنبه این هفته نماد شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» در بازار دوم فرابورس گشایش می‌یابد. معاملات این شرکت که پیش از این با نماد سپرده در بازار توافقی صورت می‌گرفت، فقط به «نهادهای مالی» بازارسرمایه و بانک‌ها اختصاص داشته و سایر افراد حقوقی و حقیقی قادر به خرید سهام آن نیستند. شرکت سپرده‌گذاری که در بازارسرمایه نقشی شبیه «سازمان ثبت اسناد و املاک» در زمینه مالکیت بر دارایی‌های افراد کشور دارد، در ارتباط نزدیکی با شرکت‌های بورس، فرابورس، بورس‌کالا و حتی بورس‌انرژی است. در واقع دارایی‌های تمام افراد حقوقی و حقیقی در سهام، اوراق و تغییرات آن نزد شرکت سپرده‌گذاری قرار دارد؛ علاوه بر آن انتقال وجه معاملات از خریدار به فروشنده هم که «تسویه وجوه» نامیده می‌شود، از طریق سپرده‌گذاری صورت می‌گیرد.
یکشنبه بعدازظهر اطلاعیه‌ای درباره تغییر رنگ تابلوی برخی از نمادهای بازار پایه روی سایت فرابورس منتشر شد که حاکی از ارتقای چهار شرکت به تابلوی زرد و انتقال چهار نماد به تابلوی نارنجی بود. «پتروشیمی جهرم» با نماد جهرم یکی از شرکت‌هایی بود که با ارتقای تابلو از نارنجی توانست به دو همزاد خود در تابلوی زرد بپیوندد. سه قلوهای جهرم، داراب و فسا از طرح‌های نیمه‌تمام دولت نهم و دهم هستند که قرار بود تولید‌کننده پلی‌اتیلن در جنوب کشور باشند، اما ساخت آن به موقع انجام نشد. حتی با وجود آنکه سهامداری این طرح‌ها به نهاد پرنفوذی واگذار شد، بازهم توفیقی حاصل نشد. درباره این سه طرح و پروژه بالادست آن که تامین‌کننده خوراک هم هست، در فرصت دیگری خواهیم گفت. «گروه صنعتی سدید» با نماد وسدید هم توانست یک پله بالاتر رفته و از تابلوی نارنجی خود را به تابلوی زرد برساند. «مهندسی و ساختمان صنایع نفت» (شساخت) که تاکنون هیچ معامله‌ای روی آن صورت نگرفته از رنگ نارنجی به رنگ زرد درآمد. سهامدار عمده نزدیک ۸۰ درصدی شساخت «سرمایه‌گذاری اهداف» از زیرمجموعه‌های صندوق کارکنان نفت است که از اهداف وی درباره عرضه اولیه احتمالی این نماد خبری در دست نیست. سهامدار عمده مزبور، شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری صنعت نفت» (ونفت) را سالهاست در تابلوی اصلی بازار اول بورس دارد. ونفت و شساخت هردو پروژه‌هایی را از شرکت‌های تابعه «شرکت ملی نفت» از آن خود می‌کنند تا ضمن استفاده از تخصص بازنشستگان صنعت نفت، سود آن را هم به بدنه نسبتا مرفه صنعت نفت برگردانند.
«داروسازی الحاوی» (دحاوی) توانست مجوز خروج از تابلوی نارنجی و ورود به تابلوی زرد را به‌دست آورد. این شرکت دارویی که بیش از ۵۰ سال از آغاز فعالیت تولیدی آن می‌گذرد، یکی از چند شرکتی است که نتوانسته به موقع اقدام به به‌روزرسانی و ارتقای خود کند. چند سال پیش ساخت یک مجتمع تولیدی جدید و به‌روز در محوطه کارخانه در جاده مخصوص شروع شد که البته به موقع پایان نیافت. دو، سه سال قبل با تغییراتی که در سهامداران عمده دحاوی ایجاد شد، مدیریت شرکت در اختیار یکی از مدیرانی قرار گرفت که در یکی از شرکت‌های دارویی بخش خصوصی تجربه داشت. در همین راستا ادامه ساخت مجتمع جدید که در آن‌زمان نیاز به اصلاحاتی هم پیدا کرده بود، به عهده یکی از مدیران بازنشسته گذاشته شد. این رویداد سبب شد در تابستان ۱۳۹۶ خریداران از خرید سهم استقبال کنند و سهم در دوران رکود بازار، با لمس قیمت‌های بالای ۵۰۰ تومان به مجمع برود. در همان زمان شرکت اقدام به فروش بخشی از سهام خود در یکی از شرکت‌های پخش دارو کرده بود که سود خوبی از آن شناسایی کرده بود. برخی از خریداران سهم که امیدوار به تقسیم این سود یا حداقل افزایش سرمایه از محل این سود بودند در مجمع سالانه دیدند که تقسیم سود حداقلی انجام شد و شنیدند که شرکت فعلا قصدی برای افزایش سرمایه ندارد. در آن‌زمان بیان شد که مدیریت شرکت قصد دارد از سود این معامله برای پیشبرد طرح توسعه استفاده کند. این نکته هم بااهمیت بود که بخشی از وجه این معامله صرف خرید ساختمانی در شهرک غرب تهران شده بود تا پس از تکمیل، با ارزش افزوده مناسبی فروخته یا تبدیل به یک مرکز درمانی مجهز برای کودکان شود. تابستان امسال یکی از سهامداران حقیقی که مالک بیش از ۸ درصد از سهام دحاوی بود به سرعت سهامش را در قیمت‌های بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ تومان فروخت و از ترکیب سهامداری خارج شد. به‌جای وی دو سهامدار حقیقی درصدی به ترکیب سهامداری اضافه شدند و برخی از سهامداران دیگر به میزان سهام خود افزودند. دحاوی در حال رسیدن به قیمت ۲ هزار تومان است که با سرمایه نسبتا اندک ۳۶ میلیارد تومانی، ارزش بازار بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان را برای آن رقم می‌زند. براساس صورت‌های مالی حسابرسی شده دوره منتهی به ۳۱/ ۶/ ۹۸ دحاوی به‌ازای هر سهم بیش از ۴۰۰ تومان سود انباشته دارد. در مجمع سالانه منتهی به سال مالی ۲۹/ ۱۲/ ۹۷ که به روال چند سال اخیر با تاخیر و در نیمه شهریورماه برگزار شد، صحبت از قصد هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه ۱۸۰ درصدی به شکل سهام جایزه شده بود که با گذشت بیش از ۴ ماه هنوز گزارش هیات‌مدیره در این‌باره آماده نشده است. در میانه شهریورماه هم حاشیه‌ای برای دحاوی ایجاد شد، به این شکل که سخنگوی تعزیرات حکومتی از محکوم شدن قطعی الحاوی به بازگرداندن بیش از ۵/ ۳ میلیون یورو ارز دریافتی از بانک رفاه سخن گفت. این ارز قرار بوده صرف واردات یک قلم داروی مربوط به معده (پنتوپرازول) از اروپا شود که با توجه به محدودیت‌های ناشی از اقدامات ایذایی ترامپ، احتمال ایجاد اشکال در روند واردات قابل پیش‌بینی بود. شاید به همین خاطر بود که براساس حکم تجدیدنظر، الحاوی به جریمه‌ای بیشتر از بازگرداندن اصل ارز محکوم نشد.
چهار شرکت بازارپایه‌ای هم به بازار نارنجی نقل مکان کردند. از این بین تنها «سرمایه‌گذاری معیار صنعت پارس» (معیار) بود که با برگزاری دو مجمع سالانه مربوط به دوره‌های ۳۱/ ۶/ ۱۳۹۴ و ۳۱/ ۶/ ۱۳۹۵ و انتشار صورت‌های مالی تا آخرین دوره یعنی ۳۱/ ۶/ ۱۳۹۸ توانست خود را از جمع تبعیدی‌های تابلوی قرمز بیرون آورد و ارتقا یابد. درباره معیار قبلا گفته شده. اما سه شرکت دیگر در واقع تنزل‌رتبه یافته و از بازار زرد به بازار نارنجی منتقل شدند. در این بین از همه غیرمنتظره‌تر «گروه فن‌آوا» (فن‌آوا) بود که احتمالا به‌خاطر تاخیر در اطلاع‌رسانی به این وضع دچار شد، درحالی‌که سهامداران آن خوش‌بینانه منتظر خبرهای خوبی مانند ورود آن به بازار اصلی فرابورس و عرضه اولیه یکی از زیرمجموعه‌های آن بودند. درباره فن‌آوا پیش از این گفته شد که از شرکت‌های مجوز محوری است که در دولت قبل (نهم و دهم) به خوبی پیشرفت کرد، اما ظاهرا تغییرات سیاسی سبب شد سرعت رشد آن به‌شدت کاهش یابد و تغییر سهامدار عمده هم نتوانست تغییری در وضعیت آن ایجاد کند. این درحالی است که سهامداران تمام شرکت‌های انفورماتیکی، حتی آنهایی که سود چندانی هم از عملیات خود نداشته‌اند، در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را در ارزش بازار سهامشان شاهد بوده‌اند. نماد فن‌آوا پس از انتشار این خبر شاهد صف فروش سه میلیونی در روز دوشنبه بود. «داروسازی تهران شیمی» با نماد شتهران از شرکت‌های خانوادگی است که مالکان آن علاقه چندانی به حضور پررنگ‌تر در بورس نشان نمی‌دهند. اگر کسی یکبار در مجمع سالانه شتهران شرکت کرده باشد به احتمال زیاد یکی از جلوه‌های این کم‌علاقگی را در کیفیت برگزاری مجمع و مباحث مطرح شده دیده است. با توجه به شناوری پایین نماد شتهران، این خبر اثر منفی روی تقاضای سهم نداشت و احتمالا پس از انتقال هم نخواهد داشت. آخرین شرکت وارد شده به تابلوی نارنجی «تجهیز نیروی زنگان» (شزنگ) بود که کنترل آن در دست چند فرد حقیقی است و روز دوشنبه هم شاهد صف فروش یک و نیم میلیونی بود. بازگشایی هشت نماد تغییر رنگ داده شده به‌زودی و با اعلام ناظر در تابلوهای جدید صورت می‌گیرد.
artava@chmail.ir
