جزئیات بیشتر از جلسه

در این راستا امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران با اشاره به محتوای جلسه روز گذشته گفت: در جلسه مزبور نکات مهمی درخصوص محاسبات و گزارش‌های کارشناسی مطرح و همچنین گزارش مفصلی از سوی فرابورس ارائه شد. همچنین دلایل کارشناسی تغییرات مقررات بازار پایه از سوی فرابورس نیز اعلام شد. وی در ادامه ۷ محور اصلی را مدنظر قرار داد و افزود: درخصوص مخفی بودن یا نمایش سفارشات نیز نکاتی مطرح و قرار بر این شد که کانون‌ها نظر اهالی بازار سرمایه را در این‌خصوص جمع‌آوری و اعلام کنند. مخفی بودن سفارشات در پیش‌گشایش یا برای کل بازار نیز معطوف به جمع‌آوری نظرات از سوی کانون‌ها شد.

هامونی در ادامه مورد دوم را مربوط به حجم مشخص سهام مورد معامله دانست و تصریح کرد: در حال‌حاضر اندازه این حجم «یک» است و قرار شد که در این‌خصوص نیز نظراتی از سوی کانون‌ها ارائه شود. مصوبات هیات‌مدیره فرابورس درخصوص عدم تغییر این اندازه بود و تا ۶ ماه آینده نیز قرار بود این اندازه تغییری نکند، ولی در این خصوص نیز دغدغه‌هایی از سوی کانون‌ها و سهامداران مطرح و مقرر شد در این خصوص نیز کانون‌ها نظرسنجی‌های لازم را صورت دهند و نتیجه را تا روز شنبه به فرابورس و سازمان بورس ارائه کنند. به گفته هامونی، قرار بود پیشنهاد مشخص درباره نحوه محدودسازی لات‌سایزها (سفارش‌های مشخص) ارائه شود، به ‌نحوی که لات‌سایز به بازار سیگنال ندهد و علامت‌دهی نداشته باشد. همچنین به‌طور مشخص گفته شود که چه ضریبی باشد که ما ‌علامت‌دهی انتقال هیجان یا سیگنال را کنترل کنیم. مدیرعامل فرابورس مورد بعدی را روزهای معاملاتی دانست و گفت: درخصوص روزهای معاملاتی تابلوها که دو روز در هفته تعیین شده بود نیز پیشنهادهایی طرح شد. جمع‌بندی نهایی این موضوع نیز به جلسه روز شنبه آینده موکول شد.

دامنه نوسان چه میزان باشد؟

هامونی مورد چهارم را درخصوص دامنه نوسان دانست و گفت: همچنین درخصوص دامنه نوسان در روزهایی که کشف قیمت نداریم نیز بحث و گفت‌وگو شد. در این‌خصوص مقرر شد کانون‌ها درخصوص دامنه نوسان نیم درصدی تا یک درصدی نیز نظرسنجی‌هایی را انجام دهند. وی در ادامه توضیح داد: به عبارت دقیق‌تر درباره دامنه نوسان نظر داده شود که با همین یک ریال موافق هستند یا نظرات دیگری دارند. همچنین در اکشن ‌نیز یک دامنه نوسان مناسب منظور شود و حین معاملات نیز دامنه نوسانی را پیشنهاد دهند تا از ریسک این بازار تا حدودی ‌جلوگیری شود. به گفته هامونی، درخصوص پیش‌گشایش و حین معاملات نیز پیشنهاد شد که آیا سفارش به ‌صورت مخفی ( hidden) باشد یا خیر؟ آیا موافقند همین‌گونه که در دستورالعمل اشاره شده در پیش گشایش و معاملات سفارشات ‌مخفی باشد، یا نظر دیگری در این زمینه دارند؟  مدیرعامل فرابورس در ادامه تاکید کرد: در واقع چند سناریو برای مشاهده سفارشات وجود دارد؛ اینکه در ‌پیش گشایش و حین معاملات سفارشات مخفی باشد، یا در پیش‌گشایش مخفی باشد و حین معاملات مشخص یا بالعکس یا اینکه ‌در همه شرایط سفارشات مشخص باشد‎.‎

مشکل فقهی؟

در حالی یکی دیگر از بحث‌های این روزها درخصوص بازار پایه در زمینه مشکلات فقهی آن بوده که در صحبت‌های مطرح شده از سوی سیاست‌گذاران بورسی به این موضوع اشاره شده و تاکید بر آن بود که هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. با این حال مدیرعامل فرابورس مورد هفتم را مسائل فقهی موجود در بازار پایه عنوان کرد و افزود: در اولین جلسه کمیته فقهی در هفته جاری مبحث مقررات بازار پایه مطرح خواهد شد تا نظرات اعضای کمیته نیز در این خصوص اتخاذ شود.

نحوه اعمال تغییرات

هامونی در ادامه به زمان اجرای تغییرات اشاره کرد و گفت: قرار شد که از روز گذشته (دوشنبه) تا حداکثر شنبه ۲۵خرداد،کانون‌های کارگزاران و نهادهای سرمایه‌گذاری، نظرات فعالان بازار سرمایه را درخصوص ‌دستورالعمل جدید معاملات بازار پایه جمع‌آوری کرده و تا آن روز به‌طور کتبی و جامع گزارش خود را به‌طور مکتوب به سازمان بورس ‌و اوراق بهادار ارائه کنند. در نهایت شورای بورس در این زمینه تصمیم‌گیری خواهد کرد.

مدیرعامل فرابورس در پاسخ به سوالی مبنی بر تدریجی یا یک مرتبه بودن اعمال تغییرات نیز گفت: در این جلسه مقرر شد که کانون‌ها با جمع‌آوری نظرات کارگزاران و نهادهای مالی درخصوص تدریجی یا دفعی بودن دستورالعمل بازار پایه نیز اعلام نظر کنند. وی در ادامه توضیح داد: به‌طوری‌که نظرات جمع‌آوری شده با این جزئیات باشد که آیا این دستورالعمل ابلاغ شده، تدریجی اجرایی و عملیاتی شود ‌یا خیر؟ چنانچه تدریجی است باید پیشنهادهایی درخصوص مکانیزم اجرای تدریجی آن نیز مطرح شود؛ به‌طوری‌که از چه مرحله‌ای شروع و روی چه سناریویی ‌پیاده شود. مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه تاکید کرد: به این ترتیب، سازمان بورس ضرب‌الاجل را به منظور ارائه آخرین پیشنهادها برای اصلاح بازار پایه، روز شنبه ۲۵ خرداد ۹۸ قرار داد تا عزیزان تمامی نظرات و پیشنهادهای خود را در این‌خصوص تا روز مقرر به کانون‌ها اعلام کنند.

در جلسه کانون چه گذشت؟

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار نیز در این راستا جلسه هم‌اندیشی، جمع‌آوری و ارائه نظرات کارشناسی درخصوص اصلاح دستورالعمل‌های درج و معاملات بازار پایه فرابورس را روز یکشنبه مورخ ۱۹ خرداد برگزار کرده بود. در این جلسه فرزام ابوعلی رئیس هیات‌مدیره کانون کارگزاران چگونگی مکانیزم معاملات در بازار پایه فرابورس و روش‌های بهینه اجرای آن را دو محور اصلی این جلسه بیان کرد. ابوعلی در این راستا افزود: محدود کردن روزهای معاملاتی موجب حبس نقدینگی سرمایه‌گذاران شده و نه‌تنها موجب رونق این بازار نمی‌شود، بلکه چنین محدودیت‌هایی تنبیه سرمایه‌گذاران به حساب می‌آید. وی با بیان اینکه از دیگر موضوعات مطرح‌‌شده، مساله شفافیت در بازار سرمایه است، گفت: اگر هدف، ارتقای شفافیت اطلاعات ناشرین است ضمانت‌های اجرایی‌ مندرج در این دستورالعمل به این هدف کمکی نمی‌‌‌کند بلکه عملا این دستورالعمل فعالیت سرمایه‌گذاران را محدود کرده و تاثیر مثبتی در ارائه اطلاعات توسط ناشرین برای ایجاد شفافیت ندارد. وی با اشاره به یکی دیگر از دغدغه‌های حاضران مبنی بر عدم نمایش حجم و قیمت سفارشات گفت: این عدم نمایش در مرحله پیش‌گشایش ممکن است توجیه‌پذیر باشد اما در معاملاتی که پس از گشایش انجام می‌شود، اساسا با ذات معامله در سامانه معاملات بورسی سازگار نیست و معامله بر مبنای رقابت را تبدیل به معاملات بر مبنای حدس و گمان و تصادف می‌کند.