دولت و سازمان بورس تفاهم‌نامه همکاری برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان امضا کردند
مسیر بورسی توسعه نوآوری
عکس: رضا جلالی
گروه بورس، مهرنوش سلوکی: پرورش ایده‌های خلاقانه در میان جوانان ایرانی، از مواردی است که همواره از سوی مسوولان بر آن تاکید شده است. در همین زمینه تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور تجاری ساختن ایده‌ها از نخستین کارهای جدی است که در کشور به منظور عملی شدن تبدیل نو‌آوری‌ها به تکنولوژی صورت گرفته است. به‌رغم تمام تلاش‌ها در این زمینه، تامین مالی این شرکت‌ها در سال‌های اخیر از چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های نوپا بوده است. در همین زمینه روز گذشته در تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان بورس و اوراق بهادار،دو طرف به توافق رسیدند تا تامین مالی این شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه و تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه صورت پذیرد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه که روز گذشته به‌عنوان دهمین نهاد مالی بازار سرمایه رونمایی شد، با هدف به‌کارگیری ظرفیت‌های بازار سرمایه در جهت رشد و توسعه محصولات و خدمات دانش‌بنیان بنا نهاده شدند. همچنین این تفاهم‌نامه منجر به ورود تابلو جدیدی به‌نام تابلوی شرکت‌های دانش‌بنیان در فرابورس می‌شود که شرکت‌های قابل عرضه دانش‌بنیان می‌توانند در آن ثبت شوند.
اهداف تامین مالی با حضور بازار سرمایه
در ابتدای این جلسه محمد فطانت،رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به افق اقتصادی ۱۴۰۴ درخصوص تامین مالی ۲۰ درصدی از طریق فعالیت شرکت دانش‌بنیان و همچنین در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی از دهمین نهاد مالی بازار سرمایه رونمایی کرد. وی در این خصوص بیان کرد: در تیرماه سال گذشته رئیس‌جمهوری در نامه‌ای خطاب به معاون اول، درخصوص توسعه بازار اولیه بازار سرمایه و اینکه تامین مالی بنگاه‌ها از طریق این بازار انجام شود، تاکید بسیار داشتند. در این زمینه با یکساله شدن زمان دستور ریاست محترم جمهوری، میزان تامین مالی از طریق بازار سرمایه رشد چشمگیری داشته است، به‌طوری‌که این رقم از ۷هزارو ۲۰۰ میلیارد تومان در سال گذشته به ۲۰هزار و ۱۰۰میلیارد تومان در سال جاری رسیده است. وی همچنین بیان کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه به‌عنوان دهمین نهاد بازار سرمایه وجوه کاملا ممتاز و مشخصی نسبت به دیگر نهادهای مالی دارد و تاسیس آنها حلقه مفقوده بین دانش،شرکت‌های دانش‌بنیان و ثروت‌آفرینی است که به نوعی هم‌افزایی بین علم و ثروت را به همراه دارد.
وجوه مثبت صندوق‌های جسورانه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح فعالیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بیان کرد: این صندوق‌ها برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام فعال نمی‌شوند بلکه در شرکت‌های جوانی که پتانسیل رشد بالا دارند سرمایه‌گذاری خود را شکل می‌دهند و این کار به معنای تأمین مالی بخش دانش‌بنیان است. وی در ادامه بیان کرد: این شرکت‌ها از لحاظ ایده و بنیان جوان هستند و تاکنون در کشور برای تامین مالی آنها روش و ابزارهای مناسبی وجود نداشته است. اگر قرار باشد این شرکت‌ها از سیستم بانکی تامین مالی خود را انجام دهند نیاز به وثیقه و ضمانت‌نامه‌های بانکی دارند. طبیعتا به دلیل اینکه ایده و به ثمر رسیدن ایده معمولا با ریسک همراه است و از طرف دیگر صاحبان ایده به دلیل نوبنیاد بودن شرکت‌ها از ضمانت‌های لازم برخوردار نیستند، تامین مالی بخش دانش‌بنیان از طریق بازار سرمایه بهترین راهکار ممکن برای توسعه این شرکت‌ها به‌شمار می‌رود. فطانت در ادامه بیان کرد: تامین مالی بخش دانش‌بنیان باید توسط افراد حرفه‌ای صورت گیرد و گواهی‌های صندوق‌های جدید به افراد خاص که سرمایه‌گذار حرفه‌ای هستند، اعطا می‌شود. این صندوق‌ها در دنیا نیز عملکرد بسیار قابل‌قبولی داشته‌اند به‌طوری‌که تاکنون بیش از ۱۱ میلیون نفر اشتغالزایی از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان صورت گرفته و در کشور‌هایی نظیر آمریکا، بیش از ۱۷ درصد از تولید ناخالص ملی (GNP) از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان به‌دست آمده است.
فرآیند جذب ایده‌های مردمی
وی در بخشی دیگر از اظهاراتش درخصوص منشا ایده‌ها بیان کرد: طبق مذاکراتی که در گذشته با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری صورت گرفته است، دفاتری در بسیاری از دانشگاه‌ها به منظورجمع‌آوری ایده‌های دانشجویان عزیز تاسیس شده که تا امروز توسط صندوق توسعه و شکوفایی زیر نظر معاونت علمی و فناوری اداره شده است و از امروز دنبال این هستیم که مردم و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای دیگر را در تشکیل ایده‌ها بسیج کنیم. فطانت همچنین افزود: متاسفانه در سال‌های گذشته طرح‌ها و ایده‌های جوانان به دلیل نبود امکانات لازم و زمینه‌های شکوفایی به خارج از کشور منتقل شده‌اند. این تسهیلات فرصتی را فراهم می‌کند که تمام نظرات و ایده‌های خلاقانه از این طریق تامین مالی شود و همه افراد بتوانند در این زمینه مشارکت کنند. فطانت در ادامه بیان کرد: علت انتخاب نام «جسورانه» برای این صندوق‌های سرمایه‌گذاری،ماهیت ریسک‌پذیری آنها است. این صندوق‌ها قرار است در بخش‌های مختلف و ایده‌های مختلف سرمایه‌گذاری داشته باشند. به‌عنوان مثال اگر قرار است یک صندوق در ۱۰ ایده مختلف سرمایه‌گذاری داشته باشد، امکان سوخت ۵ ایده در این مسیر محتمل است، اما باید به این نکته توجه کرد که ۵ ایده باقی‌مانده به اندازه‌ای سودآوری خواهد داشت که نقدینگی مورد نیاز صندوق را به‌طور کامل تامین خواهد کرد.
عمر 7ساله برای صندوق‌ها
رئیس سازمان بورس میزان نقدینگی اولیه برای تشکیل این صندوق‌ها را ۱۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: تامین این مبلغ در گام‌های ابتدایی تاسیس صندوق ضروری نیست، بلکه با ۱۰ درصد از مبلغ ذکر شده صندوق می‌تواند شروع به کار کند و به تدریج به ۱۰میلیارد تومان برسد. همچنین طول عمر این صندوق‌ها محدود است و از زمان تاسیس و تا زمان انحلال آن نباید بیش از ۷ سال بگذرد. این صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای و اشخاص حقوقی مدیریت خواهند شد. به این معنا که اگر ۱۰ میلیارد تومان منابع تخصیص داده شد،این رقم به‌طور کامل درخصوص تکمیل پروژه و اجرایی شدن ایده مصرف شود و تامین هزینه زیرساخت‌ها اعم از دفتر مرکزی و نیروی کار توسط شخص حقیقی صورت گیرد. در این زمینه شخص حقوقی بابت هزینه‌های اداره صندوق، کارمزدی تعیین کرده و در امید‌نامه اعلام می‌کند.
دوراه برای انتشار ایده‌ها
فطانت در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: ایده در انتها دو سرنوشت خواهد داشت. چنانچه آماده تجاری‌سازی باشد در بورس ایده قابل معامله می‌شود و چنانچه تجاری‌سازی شده باشد با هماهنگی صورت گرفته با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری روی تابلویی در فرابورس به نام تابلوی شرکت‌های کوچک، متوسط و دانش‌بنیان درج خواهد شد که خروجی صندوق‌های جسورانه روی این تابلو لیست می‌شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه شرکت‌هایی که در گذشته در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان رشد کردند و قابل عرضه هستند، امکان معامله در فرابورس دارند، گفت: ممکن است برخی از شرکت‌ها از قواعد تجاری و مدیریتی بی بهره باشند و از همین رو شرکت‌های تأمین سرمایه آمادگی دارند شرایط را برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان روی تابلوی فرابورس فراهم کنند.
سه محور اصلی صندوق‌های جسورانه
در ادامه این نشست؛ علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان دارایی‌های فکری بیشتری نسبت به دارایی‌های فیزیکی دارند اظهار کرد: ورود به حوزه بازار سرمایه یک تامین سرمایه پایدار است، به‌طوری‌که از ۱۰ شرکتی که سرمایه‌گذاری خطرپذیر انجام می‌دهند ۶ شرکت با شکست مواجه می‌شوند اما پوشش سود و خروجی درآمد به گونه‌ای است که سرمایه‌گذاری را توجیه می‌کند. دلیری همچنین بیان کرد: در راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه سه محور مد‌نظر بوده که عبارتند از: بورس ایده، که با این صندوق‌ها به‌صورت لینک درآمده‌اند. همچنین راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه و راه‌اندازی تابلوی شرکت‌های دانش‌بنیان به منظور تسهیل فعالیت این صندوق‌ها از دیگر اهداف مد نظر است. در توافق صورت گرفته با سازمان بورس و اوراق بهادار احساس می‌شود در یک دوره کوتاه‌مدت امکان رشد این شرکت‌ها وجود دارد. در این راستا کارگروهی متشکل از متخصصان بازار سرمایه و پول در کنار هم هستند. معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از شناسایی ۲۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان خبر داد وگفت: ۱۲ هزار متقاضی برای دانش‌بنیان شدن در‌خواست‌های خود را ارسال کرده‌اند. در نهایت ۲۴۵۰ شرکت مجوز دانش‌بنیان شدن را دریافت کردند که بیش از ۴۲۰ شرکت دارای درآمد بالای یک میلیاردتومان و ۱۲۵ شرکت درآمدی بالای ۱۰ میلیارد تومان دارند. تعدادی از شرکت‌ها نیز درآمدی بالای ۵۰ میلیارد تومان را دارا هستند. به گفته معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بحث آموزش، ابزارها و نهادهای مالی از محورهای این توافق نامه هستند. وی با تاکید بر اینکه نگاه ما به شرکت‌های دانش‌بنیان به فعالیت آینده آنها است ابراز کرد: در این زمینه ۲ شورا تشکیل خواهد شد و بستر سرمایه‌گذاری نیز به منظور باز شدن مسیر فراهم می‌شود.
5 صندوق جسورانه آماده فعالیت
دکتر علی سعیدی عضو هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دیگر سخنگوی این جلسه بود. وی در اظهاراتی اقدامات صورت گرفته برای راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه را این‌چنین بیان کرد: برای تسهیل راه‌اندازی این صندوق‌ها کمیته بررسی که در شرکت فرابورس مستقر است، تشکیل شد. سپس از متقاضیان نخستین صندوق جسورانه دعوت و طی نگارش قوانینی از آنها مشورت گرفته شد.
وی تصریح کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه هم اکنون در حوزه‌های فین تک (فن‌آوری مالی)، نانوفناوری، سلامت و دارو فعال هستند که امروز ۵ صندوق موافقت اصولی را دریافت می‌کنند و راه‌اندازی ۶ صندوق دیگر در حال بررسی است. سعیدی با اشاره به اینکه سرمایه ۵ صندوق ۱۴۰ میلیارد تومان است، ابراز کرد: بخشی از این سرمایه توسط موسسان و بخشی توسط بازار تامین می‌شود. در این جلسه همچنین امیر هامونی،مدیرعامل فرابورس، در سخنانی با بیان تلاش‌های صورت گرفته در زمینه اجرای این تفاهم نامه بیان کرد: طی مدت اخیر بیش از ۷۰جلسه تخصصی میان مدیران بورسی و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته است. وی همچنین خبر داد: با وجود عدم انتشار این تفاهم نامه به زبان بین‌الملل، در روزهای اخیر چند پیشنهاد از سوی شرکت‌های اروپایی برای فعالیت از طریق این صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارائه شده است. با مذاکراتی که با مقامات بین‌الملل سازمان صورت گرفته در چند روز آینده این تفاهم نامه به زبان حقوقی ترجمه شده و پیش بینی می‌شود با استقبال چشمگیر شرکت‌های اروپایی مواجه شود. در پایان این جلسه ۵ صندوقی که موافقت نامه اصولی خود را دریافت کردند به معرفی برنامه‌های خود پرداختند. این صندوق‌ها عبارتند از، صندوق ارزش آفرین سرآوا، صندوق جسورانه پارتیان، صندوق جسورانه آرمانی، صندوق سلامت رویان پارسیان؛ صندوق یکم آرمان آتی.
ارسال نظر