منیـره نظامیوند چگینی: بهای محصولات در بازار فلزات پایه در سه ماه چهارم سال 2015 میلادی در روندی نزولی حرکت کرد. تنها فلز پایه که در این بازه زمانی بهترین عملکرد را از خود نشان داده، سرب بوده است. نیکل با بیشترین میزان افت، بدترین عملکرد را در سه ماه چهارم و به‌طور کلی در تمام مدت سال به نام خود ثبت کرده است. در این میان، معضل اقتصادی چین و فشارهای ضد تورمی در آن، منجر به از دست دادن تقریبا یک‌چهارم از ارزش بخش فلزات در بازارهای کالایی این کشور در سال گذشته میلادی شده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از سیکیـنگ آلفا (SeekingAlpha)؛ بخش فلزات پایه، دومین رتبه را در لیست بدترین عملکردها در زیرشاخه‌های بازار کالایی در سال ۲۰۱۵ میلادی از آن خود کرده است. این بخش همچنین در سه ماه دوم سال ۲۰۱۵ در صدر این لیست قرار گرفت، در سه ماه سوم به روند نزولی خویش ادامه داد تا جایی که در سه ماه چهارم به سطوح پایین‌تری نیز نزول کرد. براساس گزارش‌های رسمی موجود، به‌طور کلی معاملات فلزات پایه در بورس فلزات لندن (LME) در پایان سه ماه چهارم ۲۰۱۵ میلادی و در ادامه روند نزولی خود، ریزشی به بزرگی ۴۴/ ۵ درصد را تجربه کرد و قیمت‌ها تا سطوح بسیار نگران‌کننده‌ای پایین آمدند. افول اقتصاد چین و رو به وخامت گذاشتن شرایط بازار سرمایه آن به حدی قوی بوده که فاکتور رشد ۳۵/ ۲ درصدی شاخص دلار در سه ماه چهارم سال گذشته میلادی نیز نتوانسته از افت بهای فلزات پایه پیشگیری کند. نوسان قیمت نفت نیز عاملی اثرگذار است که به تشدید اثرات کاهنده فاکتورهای مذکور کمک شایانی داشته است. براساس گزارش‌ها، طی سال ۲۰۱۵، چین ۶ بار تلاش کرد تا در راستای تحریک اقتصاد، نرخ بهره را کاهش دهد. در ماه جولای، هنگامی که قیمت‌های سهام داخلی در بازار بورس چین در مسیر نزولی قرار گرفت، دولت این کشور اقدام به اتخاذ و تعریف تصمیمات جدید و نیز تدوین قوانین و مقررات نوین برای مهار یا ممنوعیت فروش سهام از یکسو و همچنین تشویق برای رشد تقاضای خرید در بین فعالان بازار سرمایه کرد تا به این ترتیب از ریزش‌های بیشتر نرخ رشد اقتصادی ممانعت کرده و زمینه را برای بازگشت بازار به روند صعودی مهیا سازد. یکی از مهم‌ترین این تصمیمات، کاهش ارزش یوآن توسط دولت در تابستان سال گذشته میلادی بوده است. همچنین از ماه دسامبر و در راستای ریزش‌های شدید روزانه بورس چین، دولت سیستم جدیدی اجرا کرد که براساس آن چنانچه افت شاخص نسبت به روز ماقبل به ۷ درصد رسید، معاملات به‌طور خودکار متوقف خواهد شد و در این میان مهم نیست که دقیقا چه مدت زمانی از آغاز معاملات گذشته باشد. این قوانین، نمونه‌هایی از برنامه‌های دولت چین برای تقویت اقتصاد خود است.

تحلیلگران بر این باورند که حتی با وجود این محدودیت‌های جدید، هدف رشد ۷ درصدی نامشخص خواهد بود. شرایط بازارهای جهانی سال‌ها است که به رشد اقتصادی چین وابسته هستند و کاهش سرعت رشد اقتصاد آن منجر به مواجهه بازارها در سراسر جهان، به ویژه در کشورهایی که تولید‌کنندگان کالا هستند، با شرایط دشوار شده است. اثرات این افت به‌طور شدید و مستقیم، کشورهای تولیدکننده کالا مانند استرالیا، کانادا، روسیه و برزیل را تحت تاثیر قرار داده است. به عقیده کارشناسان، ضعف اقتصادی چین برای اقتصاد جهانی درست همانند یک سونامی است که پس از زلزله‌ای شدید رخ داده است. بهای محصولات در بازار فلزات پایه به شرایط اقتصادی چین نسبت به سایر فاکتورها، بسیار حساس‌تر است، چرا که این محصولات در واقع واحدهای سازنده اصلی زیرساخت‌های اقتصادی به‌شمار می‌روند. علاوه بر این، شرکت‌هایی که تولیدکننده فلزات هستند مانند گلنکور (GLCNY)، بی.اچ.پی (BHP)، ریو تینتو (NYSE: RIO)، واله (NYSE: VALE) و سایرین، شاهد افت شدید ارزش سهام خود همراه با قیمت‌های فلزات و محصولات معدنی بوده‌اند. براساس گزارش‌ها، در طول سه ماه پایانی سال ۲۰۱۵ میلادی، قیمت فولاد تا سطوح ناامید‌کننده‌ای افت کرده و سنگ‌آهن نیز تا زیر سطح ۴۰ دلار بر هر تن کاهش یافته است. بد نیست اگر نگاهی اجمالی به عملکرد قیمتی فلزات غیر‌آهنی در طول سه ماه پایانی سال ۲۰۱۵ داشته باشیم. مس، در طول سه ماه چهارم سال گذشته میلادی افتی به بزرگی ۹۱/ ۸ درصد را در بورس فلزات لندن برای خود به ثبت رساند و در نهایت سال ۲۰۱۵ را با رسیدن به سطح ۴ هزار و ۷۰۰ دلار بر هر تن خاتمه داد؛ در حالی‌که در همین مدت و در معاملات انجام شده در بورس کالای نیویورک (COMEX)، افتی به اندازه ۲۱/ ۹ درصد را تجربه کرد تا بهای مس سال ۲۰۱۵ را در سطح ۲.۱۲۵۵ دلار در هر پوند به پایان برساند. بهای مس در COMEX در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ماقبل آن،‌ کاهشی حدود ۷۷/ ۲۴ درصد را از خود بر جای گذاشته است. در همین حال این رقم در بورس فلزات لندن، ۴۰/ ۲۵ درصد اعلام شده است. بررسی روند قیمتی مس به‌وضوح از یکسری نقاط بیشینه و کمینه متوالی طی روند نزولی در نمودار بلند‌مدت این فلز خبر می‌دهد که با توجه به میزان موجودی انبارها و روند تقاضا برای فلز سرخ، همچنان باید شاهد ریزش‌های بیشتر در بازار آن باشیم.

در طول سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ میلادی، فلز سرخ همچنان به تجربه سطوح پایین‌تر قیمتی ادامه داد تا جایی که به کمترین میزان ثبت شده از ماه مه سال ۲۰۰۹ میلادی رسید. چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس در جهان است و با توجه به شرایط اخیر اقتصادی آن، به‌وضوح می‌توان به عمق بحران در بازار فلز سرخ پی برد. مس، در حقیقت همچون دماسنجی برای تشخیص وضعیت کلی اقتصاد جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. چشم‌انداز ضعیف اقتصاد جهانی به ویژه در چین و نیز رشد ارزش دلار از جمله عوامل تقویت احتمال استمرار روند نزولی در بازار مس هستند. بهای آلومینیوم در بورس فلزات لندن در طول سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ میلادی کاهش چشمگیری به اندازه ۰۶/ ۴ درصد را پشت سر گذاشت که در نهایت برای بازه یکساله ۲۰۱۵ این رقم حدود ۳۵/ ۱۸ درصد افت بوده است. آلومینیوم در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ در سطح یک هزار و ۸۵۳ دلار بر هر تن قرار داشت که این رقم در پایان سال ۲۰۱۵ روی سطح یک هزار و ۵۱۳ دلار بر هر تن ایستاد. بروز رکود در اروپا و چین، برای بازار این فلز همچون اهرمی کاهنده عمل می‌کند، چراکه بر میزان تقاضا برای آلومینیوم اثرگذار است. روسیه یکی از بزرگ‌ترین‌ تولید‌کنندگان آلومینیوم در جهان است. طی ۹ سال گذشته، ذخایر عظیم آلومینیوم در انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن به‌همراه فاکتور افت تقاضا به ریزش قیمت این فلز نقره‌ای دامن زده است. بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم، از جمله آلکوا، در سال گذشته میلادی اقدام به متوقف ساختن ظرفیت تولید اضافی خود کرده‌اند. قیمت آلومینیوم به قدرت دلار آمریکا، سطح نرخ بهره ایالات متحده و نیز سلامت و رفاه اقتصاد جهانی، به ویژه در چین و اروپا بستگی دارد. طی سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ بهای آلومینیوم در حالی افت ۴‌درصدی را تجربه کرد که ارزش دلار حدود ۵۳/ ۲ درصد رشد کرد.

قیمت سه ماه نیکل در بورس فلزات لندن، بدترین عملکرد را در طول سه ماه پایانی سال ۲۰۱۵ برای خود به ثبت رساند. طی سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ میلادی، بهای نیکل افتی به بزرگی ۳۵/ ۱۶ درصد داشت که این رقم برای کل مدت سال ۲۰۱۵ حدود ۵۷/ ۴۲ درصد اعلام شده است. همچنین براساس گزارش‌ها؛ سرب با کاهش ۶۵/ ۱۷ درصدی، بدترین عملکرد را در میان فلزات غیر‌آهنی در سال ۲۰۱۴ میلادی داشته است. سرب در سه ماه چهارم سال گذشته میلادی تا سطح یک هزار و ۷۹۵ دلار بر هر تن رسید که در مقایسه با سه ماه سوم رشدی به اندازه ۳۶/ ۷ درصد داشته است. همچنین قیمت فلز روی در بورس فلزات لندن در طول سه ماه چهارم سال ۲۰۱۵ تا ۲۷/ ۴ درصد سقوط کرد، در حالی‌که این رقم برای کل سال ۲۰۱۵ کاهشی حدود ۸/ ۲۵ درصد بوده است. به عقیده کارشناسان، چشم‌اندازها برای فلزات پایه در سال ۲۰۱۶ متفاوت ترسیم می‌شود. در این میان ممکن است هر فلز رفتاری متفاوت از سایر هم‌گروهان خود نشان دهد. نوسان ارزش دلار، مسیر حرکتی نرخ رشد اقتصادی چین و نیز چندوچون حل ضعف اقتصادی آن، روند قیمتی نفت خام، هزینه‌های تولید و میزان خروجی تولیدکنندگان مختلف فلزات و چگونگی تقاضا بر دورنمای این فلزات استراتژیک اثرگذار خواهد بود.