راهکارهای 25 گانه خروج از رکود فولاد
گروه بنگاه‌ها - آزاده حسینی: تولیدکنندگان فولاد در نامه‌ای با تشریح شواهد وضعیت دشوار کنونی صنعت فولاد، خواستار حمایت ویژه دولت از این صنعت مادر برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌ها و حفظ سطح اشتغال فعلی و گذار از برهه حساس شرایط تحریم به پسا‌تحریم شده‌اند. در این نامه که خطاب به جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری نوشته شده و به امضای بیش از 120 نفر از مدیران کارخانه‌های تولیدکننده فولاد عضو انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران رسیده، 25 راهکار برای به‌کارگیری در کنار بسته دولت برای خروج صنعت فولاد از رکود و بهبود وضعیت تولید فولاد در کشور پیشنهاد شده است.

در این نامه بر افزایش 10 برابری میانگین دپوی کارخانه‌های فولادی از حدود 200 هزار تن در سال 91 به بیش از 2 میلیون تن در سال 94 تاکید شده و همچنین ظرفیت فعال کارخانه‌های تولیدکننده فولاد از حدود 80 درصد در سال 92 به کمتر از 60 درصد در سال 94 رسیده که با توجه به فعالیت کارخانه‌های بزرگ بخش عمومی مانند فولاد مبارکه اصفهان، ذوب‌آهن اصفهان، فولاد خوزستان و فولاد خراسان در سطح ظرفیت نصب شده، درصد ظرفیت فعال کارخانه‌های فولادی بخش خصوصی به ویژه در نورد مقاطع طویل به کمتر از 40 درصد رسیده است.
در این نامه همچنین آمده است: سهم کل تولید از مصرف فولاد در کشور از ۸۵ درصد سال ۹۲ به حدود ۷۳ درصد در سال۹۴ کاهش یافته و در مقابل سهم واردات از مصرف فولاد از ۱۶ درصد سال ۹۲ به بیش از ۲۵ درصد در سال ۹۴ افزایش یافته است.

فولاد‌سازان معتقدند روند افزایشی قیمت سنگ‌آهن و انرژی در کشور بدون هیچ‌گونه تناسبی با روند کاهشی قیمت فروش شمش و محصولات فولادی طی سال‌های ۹۰ تا ۹۴ پیش رفته و این نکته قابل توجه است که طی همین مدت روند قیمت سنگ‌آهن و انرژی در دنیا کاملا نزولی بوده است این در حالی است که فاصله قیمت کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، شمش و محصولات فولادی در ۲ سال گذشته کاهش شدیدی داشته به‌طوری‌که فولادسازان و نوردکاران کشور اکنون در زیر نقطه سر به سر و حتی برخی کارخانه‌ها در مرز تعطیلی هستند. همچنین نظر مسوولان را به افت بسیار محسوس ارزش سهام شرکت‌های فولادی در بورس اوراق بهادار و تنزل آن به حدود ۵ برابر ارزش اولیه در ۲‌سال گذشته جلب کردند.

با این اوصاف کاملا مشهود است که صنعت فولاد کشور نیازمند اتخاذ تدابیر ویژه حمایتی برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌ها، حفظ سطح اشتغال فعلی و گذار از برهه حساس شرایط تحریم به پسا‌تحریم است. بر این اساس، امضا‌‌کنندگان که همگی عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با بیش از ۱۳۰ عضو از کارخانه‌های بزرگ و کوچک تولیدکننده هستند، ضمن درک محدودیت‌ها و اقتضائات دولت مجموعه راهکارهایی را برای به‌کارگیری در کنار تدابیر بسته ضد‌رکودی دولت با هدف حمایت از صنعت فولاد کشور برای خروج از رکود پیشنهاد می‌کنند که البته تعدادی از آنها قبلا از طریق ارائه کاربرگ به کارگروه حمایت و رفع موانع تولید و همچنین جلسات و مکاتبات با وزارت صنعت، معدن و تجارت و کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی منعکس شده است.

راهکارهای25‌گانه پیشنهادی انجمن فولاد
۱- خارج ساختن تولیدکنندگان فولاد کشور از لیست بخشنامه‌ها و آیین نامه‌های مربوطه درخصوص عدم ارائه خدمات به بدهکاران بانکی حداقل به مدت سه سال. بخش عمده‌ای از واحدهای تولیدی که متاسفانه در شرایط حاکم بر بازار طی چند سال گذشته به مرز سقوط رسیده‌اند، پس از پیگیری‌ها و تحمل مرارت‌های طولانی تدابیر ویژه‌ای را در همکاری با بعضی از بانک‌ها می‌اندیشند ولی متاسفانه به یکباره با قفل شدن در مقررات نوظهور سیستم یکپارچه بانکی (بخشنامه‌ها و آیین نامه‌های فوق‌) فرصت هرگونه ابتکار عملی را از دست داده و چاره‌ای جز سازش با شرایط و اعلام ورشکستگی نخواهند داشت.
2- فریز کردن (تثبیت بدون بهره) تسهیلات سرمایه در گردش تولیدکنندگان فولاد حداقل به مدت 3 سال.
۳-تجدید نظر در آیین نامه اجرایی ماده ۲۰ قانون رفع موانع تولید با هدف سازگار کردن آن با هدف قانونگذار در راستای پرداخت تسهیلات ارزی اخذ شده تولیدکنندگان فولاد با نرخ روز گشایش اعتبار.
4- بخشودگی جرائم دیرکرد پرداخت اقساط و تسهیلات و سود جرائم متعلقه که خود نیازمند اجرای بنــد اول است.
۵- پرداخت یارانه به سود تسهیلات سرمایه در گردش واحدهای تولیدکننده فولاد به میزان ۱۰‌درصد از محل یارانه تولید مصوب بودجه ۹۴.
6-اصلاح و منطقی‌سازی ضریب ضایعات مورد قبول ادارات امور مالیاتی برای تولیدکنندگان حلقه‌های مختلف زنجیره فولاد با توجه به فرآیند تولید کارخانه‌ها و تعیین مرجعی برای تعریف و مشخص کردن ضریب مذکور.
۷- استمهال پرداخت مالیات بر ارزش افزوده تولیدکنندگان فولاد پس از خود‌اظهاری واحدهای تولیدکننده حداقل به مدت یک سال.
8-کاهش ضریب تشخیص درآمد مشمول مالیات تولیدکنندگان فولاد از 10 درصد به 3 درصد با توجه به فرآیندهای تولید حلقه‌های مختلف زنجیره فولاد.
۹-تعیین حدود مسوولیت سازمان امور مالیاتی و اداره ثبت شرکت‌ها درخصوص کدهای اقتصادی غیر‌معتبر خریداران محصولات فولادی و اطلاع‌رسانی مستمر و روزآمد لیست کدهای اقتصادی مورد تایید سازمان امور مالیاتی جهت اطلاع فعالان اقتصادی و رفع مسوولیت از طرف‌هایی که قبلا با این کدهای اقتصادی تبادلات تجاری داشته‌اند (کدهای اقتصادی مذکور در زمان انجام معامله مورد تایید سازمان امور مالیاتی بوده است.)
10- فراهم آوردن شرایط حضور مؤثر نماینده تشکل صنفی در هیات‌ها و مراجع حل اختلاف مالیاتی.
۱۱- اصلاح ماده ۷۷ قانون برنامه پنجم توسعه در برنامه ششم و تغییر مبنای محاسبه مبلغ لازم برای تمدید کارت بازرگانی از یک در هزار فروش به یک در هزار سود ابرازی و همچنین تعیین سقف پرداخت برای آن به منظور در نظر گرفتن تفاوت میان صنایع مختلف. در ضمن لازم است نحوه بهره‌مندی تشکل‌های صنفی از این منابع نیز در قانون برنامه ششم توسعه لحاظ شود.
12- استمهال بدهی یک در هزار فروش و سه در هزار درآمد مشمول مالیات تولیدکنندگان فولاد برای تمدید کارت بازرگانی با توجه به اثرات آن بر توقف کسب و کار واحدهای تولیدی.
۱۳- استمهال بدهی کارخانه‌های تولیدکننده فولاد بابت مصارف برق و گاز حداقل به مدت یک سال به تشخیص کارگروه مشترکی در این خصوص.
14- اعطای مشوق‌های صادراتی به کارخانه‌های صادرکننده فولاد از طریق برخورداری از بخشودگی‌های مالیاتی به میزان 10 درصد ارزش محصولات فولادی صادر شده.
15- اصلاح شاخص‌ها و معیارهای مربوط به فرآیند انتخاب صادرکننده نمونه با توجه به فعالیت صنایع مختلف و در نظر گرفتن سهم صادرات از تولید.
۱۶-اعطای معافیت مالیاتی مصرح در قانون به کارخانه‌های صادرکننده فولاد از طریق اخذ ضمانت‌نامه‌های بانکی به جای فرآیند کنونی استرداد مالیات بر ارزش افزوده صادرکنندگان که نقدهای جدی درخصوص نحوه اجرای آن وجود دارد و موجب نگهداشت سرمایه در گردش واحدهای تولیدی می‌شود.
17-اصلاح بخشنامه‌ها و آیین نامه‌های شورای پول و اعتبار درخصوص عدم ارائه خدمات بانکی به اشخاص حقوقی که یک یا چند عضو از اعضای هیات‌مدیره آن دارای چک برگشتی باشد، حال آنکه در بسیاری از موارد، خود شرکت سابقه سوء در سیستم بانکی ندارد و چنین مقرراتی موجب توقف فعالیت واحد تولیدی به دلیل توقف در سیستم صدور چک و مسائل مالی متعاقب آن می‌شود.
۱۸-تدوین آیین نامه اجرایی ماده ۲۵ قانون رفع موانع تولید با استفاده از نظرات بخش خصوصی و پرداخت خسارات ناشی از اعمال محدودیت یا قطع آب و برق و گاز به تولیدکنندگان فولاد.
19-حذف ضرورت ارائه مفاصا‌حساب مالیاتی و بیمه تأمین اجتماعی برای تمدید کارت بازرگانی تولیدکنندگان فولاد.
۲۰-بازنگری در ارزش پایه صادراتی کالاهای مختلف زنجیره فولاد به منظور جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی و همچنین متناسب‌سازی آن با واقعیت‌های بازار.
21- اولویت دادن به پهلودهی کشتی‌های حامل بارهای صادراتی در بنادر جنوبی کشور در راستای تسهیل و افزایش صادرات فولاد و جلوگیری از تحمیل هزینه‌های سنگین دموراژ به صادرکنندگان فولاد.
۲۲- اعطای مجوز هزینه کردن بخشی از مالیات عملکرد شرکت‌های تولیدکننده فولاد در طرح‌های توسعه زیر سقفی با هدف کاهش هزینه سرمایه‌گذاری و افزایش صرفه‌جویی نسبت به مقیاس در توسعه صنعت فولاد.
23-کاهش هزینه ثبت سفارش مواد اولیه و قطعات یدکی تولیدکنندگان فولاد و افزایش مدت اعتبار آن و همچنین کاهش هزینه تمدید اعتبار ثبت سفارش مذکور.
۲۴- ایجاد امکان ترخیص تجهیزات از گمرک با سپردن تضمین (چک و سفته) برای تولیدکنندگان فولاد کشور برای تسهیل واردات مواد اولیه و تجهیزات و قطعات مورد نیاز صنعت فولاد کشور.
25- بازنگری در شاخص‌ها و معیارهای مربوط به تعیین میزان آلایندگی صنعت فولاد و همچنین مبنای محاسبه یک درصـد فروش مرتبط با این موضوع و اصلاح آن مطابق عرف کشورهـای پیشرفته بر مبنای نوع فرآیند تولید و هزینه‌های پاکسازی انجام شده است.