محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی در آستانه اعلام قیمت‌های پایه جدید با روندی کاهشی به ثباتی شکننده دست پیدا کرده است. با توجه به شرایط خاص بورس کالا، کاهش حجم عرضه‌ها و جهش محسوس حجم تقاضا، افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی و ادامه زمزمه‌های خروج محصولات پتروشیمی هر چند که حالت بی‌اهمیتی پیدا کرده است اما به نظر می‌رسد که این بازار مستعد برخی رخدادهای پیش‌بینی نشده است. به نظر می‌رسد تا زمان اعلام قیمت‌های پایه جدید در روز آینده این وضعیت ادامه خواهد یافت.

در هفته گذشته حجم معامله پلیمرها در بورس کالای ایران برابر با 40 هزار و 349 تن بود که به نسبت هفته پیش از آن و ثبت معامله 42 هزار و 947 تنی، 2598 تن کاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است که در همین زمان حجم عرضه‌ها 6 هزار و 544 تن کاهش یافت، اما حجم تقاضا 64 هزار تن افزایش یافته است. این آمار و ارقام به صراحت واقعیت‌های این روزهای بورس کالا را تصویر کرده و شرایط سخت فعلی را مشخص می‌کند.


از طرف دیگر کاهش حجم عرضه‌ها از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بیشتر به گریدهای پرمخاطب و جذاب مربوط شده که التهاب پیشین در بورس کالا را موجب شده است. این کاهش عرضه‌ها در حالی رخ می‌دهد که سیگنال مشخص و محرزی از کاهش حجم تولید شرکت‌های بزرگ پتروشیمی مخابره نشده است. این مطلب را باید جدی گرفت زیرا در صورت وجود تولید و عدم عرضه‌ها در بورس کالا باید یا این کالاها صادر شده یا به‌صورت مستقیم در بازار داخلی عرضه شده یا در انبار نگهداری شود که هر کدام از این موارد سیگنال‌های خاص خود را در‌بر‌دارد. هم‌اکنون بازارهای جهانی چندان قدرتمند نیست، بنابراین نمی‌توان به جهش حجم صادرات امیدوار بود، البته افزایش قیمت دلار نیز داده‌ای است که در کل نشان دهنده کاهش نسبی حجم صادرات و البته ضعف ارزآوری این صنعت خواهد بود. از سوی دیگر پس از اما و اگرهای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا، شاید عرضه‌کنندگان اصلی همچون گذشته تمایلی به عرضه نداشته باشند که می‌تواند به نارضایتی خریداران منجر شده و البته ادامه این نارضایتی‌ها خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا را تسهیل خواهد کرد. در هر حال هنوز هم برخی جریان‌های خاص برای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا تلاش می‌کنند که ممکن است این قبیل بازارسازی‌ها و حتی جریان‌سازی‌ها در ذات این رفتارها نهفته باشد اما این تنها یک احتمال یا گمانه‌زنی است. با توجه به افزایش حجم تولید در صنایع پایین دستی و نیاز به افزایش عرضه‌ها، بهتر است تا تصمیم سازان این عرصه برای تقویت حجم عرضه‌ها دست به کار شده تا حداقل این گونه شائبه‌ها نیز در روند فعالیت این بازار محدود شود.


از طرف دیگر حجم تقاضا در بورس کالا 64‌هزار تن افزایش یافته که به هیچ عنوان منطقی نیست. قطعا بخشی از این تقاضا به منظور بازارسازی و تلاش برای ایجاد رقابتی صوری در بورس به وقوع پیوسته تا با این قبیل تلاش‌ها، برخی از خریداران ناآگاه را تشجیع به خرید کند. به عبارت ساده‌تر در صورتی که حجم تقاضا به ناگاه افزایش یابد، خریداران واقعی که به این قبیل مواد اولیه نیاز دارند مجبور خواهند شد که با افزایش قیمت‌های پیشنهادی خرید، تلاش مضاعفی را برای تهیه کالاهای خود به کار ببرند که می‌تواند به افزایش قیمت‌ها در بازار منجر شود. از سوی دیگر در صورت جدی شدن رقابت، قیمت‌ها در بازار نیز افزایش یافته، بنابراین کالاهای موجود که در گذشته خریداری شده با قیمت بالاتری در بازار مورد معامله قرار گیرند.


از طرف دیگر افزایش جدی تقاضا در بورس کالا دلیل متقنی برای افزایش واسطه‌گری یا حتی سفته بازی در بورس کالا به شمار می‌رود که پس از برداشته شدن سقف ماهانه خرید بهین یاب و تخصیص سقف خرید سالانه، حضور واسطه‌ها با سهولت بیشتری صورت گرفته بنابراین درخواست خرید نیز افزایش می‌یابد. این در حالی است که با خودنمایی تقاضا معاملات با رقابت صورت گرفته که به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود. همین خودنمایی واسطه‌ها با مدیریت بازار نیز همراه خواهد شد که تجمیع این موارد سیگنال‌های افزایش قیمت‌ها به شمار می‌رود.


در بازار داخلی محصولات پلیمری شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم که نهایتا در پایان هفته گذشته و آغاز هفته جاری به ثبات رسید. این در حالی است که این ثبات شکننده برای بازار چندان هم بی‌هزینه نبوده زیرا افزایش قیمت‌های پیشین با کاهش جدی نرخ‌ها در روزهای اخیر تعدیل شد که داده‌های مهمی را می‌تواند برای آینده بازار به همراه آورد. به‌عنوان مثال در هفته‌های اخیر حجم معامله پلیمرها در بورس کالا بالا بود که می‌تواند سیگنالی برای افزایش حجم عرضه‌ها به‌صورت کلی به شمار بیاید ولی پس از آن و با مدیریت بازار با افزایش قیمت‌ها رو به رو شدیم که نهایتا تعدیل شد. کاهش قیمت روزهای اخیر را باید جدی گرفت زیرا با توجه به انتظار بازار برای اعلام قیمت‌های پایه در روز آینده، شاید بازار از هم اکنون با کاهش قیمت‌ها به استقبال افت نرخ‌ها رفته‌ است. از طرف دیگر می‌تواند نشان‌دهنده افزایش حجم عرضه‌های مستقیم از سوی پتروشیمی‌ها به بازار داخلی به‌صورت موازی باشد. این مطلب ممکن است به زیان بسیاری از واسطه‌ها منجر شود زیرا با قیمت‌های بالاتری آن هم با رقابت خریداری کرده‌اند که ممکن است شرایط سختی را برای آنان فراهم کند.


این موارد در حالی است که قیمت‌های پایه جدید با جهت‌گیری کاهشی اعلام نشود زیرا قطعا از یکسو واسطه‌ها را متضرر ساخته و از سوی دیگر باز هم به ادامه تلاش‌ها برای بالا نگه داشتن قیمت‌ها منجر خواهد شد.


با توجه به تمام این موارد دورنمای بازار پلیمرها بسیار شکننده است زیرا می‌تواند بسیاری از فعالان بازار را متضرر کرده و به کل بازار صدمه بزند. در هر حال شرایط بازار به سمتی در حرکت است که همچون تا پیش از اعلام قیمت‌های پایه پیشین، زیان واسطه‌ها محتمل شده بنابراین توصیه می‌شود که به شرایط بازار بیش از پیش دقت شود.

تغذیه بازار پلیمرها با چاشنی تردید

تغذیه بازار پلیمرها با چاشنی تردید