گروه بورس کالا- محمدحسین بابالو: پس از هفته‌ها، به نظر می‌رسد جرقه‌های افزایش قیمت‌ها روشن تر شده و با قدرت بیشتری خودنمایی می‌کند که سیگنال مهم و جذابی برای کل بازار خواهد بود. با توجه به نوسان آرام هرچند کاهشی قیمت نفت و البته افزایش نرخ دلار ممکن است این شرایط باز هم ادامه یابد.

در بازار پتروشیمی‌ها در روزهای اخیر شاهد جهت‌گیری مثبت قیمت‌ها بودیم که هر چه می‌گذرد این وضعیت با شتاب بیشتری خودنمایی می‌کند تا جایی که روز گذشته اغلب قیمت‌ها در مسیر رشد حرکت کرد. عقب‌نشینی بسیاری از عرضه‌کنندگان از عرضه به‌صورت مستقیم در بازار داخلی، افزایش نرخ دلار، تقویت تقاضا و بهبود حجم خرید را می‌توان مهم‌ترین‌ دلایل این وضعیت برشمرد که در کنار پایین بودن موجودی انبارها و ضعف نسبی عرضه شرایط رو به رو رشدی را برای قیمت‌ها فراهم کرد. با توجه به تقویت قیمت‌ها در بازار داخلی انتظار داریم تا حجم معاملات در بورس کالا تقویت شود، ولی هنوز نمی‌توان در این خصوص اظهارنظر قطعی کرد؛ زیرا داده‌های متفاوت و گاهی متناقض بسیاری در این مورد وجود داشته و دارد. با توجه به این شرایط ممکن است قیمت‌ها در سطوح فعلی باقی بماند، اما احتمال افزایش بیشتر آن نیز وجود دارد. نکته دیگر را باید تزریق کالاهای مورد معامله از بورس کالا به بازار دانست که در کنار تقویت بنیادین بازار، کف قیمتی مشخصی همچون قیمت تمام شده در بورس با احتساب هزینه حمل و نقل و البته سود تجاری پیش روی بازار قرار خواهد داشت.

وضعیت معاملات پلیمرها در بورس کالا

در هفته گذشته حجم معامله پلیمرها با ۱۰ هزار و ۹۶۲ تن افزایش به ۳۹ هزار و ۶۴۵ تن رسید که بالاترین حد از هفته ابتدایی مردادماه به شمار می‌رود. این افزایش در حالی رخ داد که قیمت‌های پایه کاهش چشمگیری از خود نشان داد و شاید در کمترین حد در ماه‌های اخیر قرار گرفته است. این کاهش نرخ در کنار پایین بودن نسبی موجودی انبارها در بازار داخلی و همچنین امید به افزایش حجم تولید در صنایع پایین دستی وضعیتی ایجاد کرد تا خرید از بورس کالا را جذاب نشان دهد و باعث شد افزایش حجم معاملات نیز به بیشترین حد از ابتدای مرداد ماه تاکنون بالغ شود. از سوی دیگر در کنار ثبات نسبی قیمت نفت و افزایش روزشمار نرخ ارز نیز ترس از افزایش قیمت‌ها را پدید آورد که همین اوضاع نیز جذابیت واسطه گری را تقویت کرده و سیگنال مضاعفی برای افزایش حجم معاملات را به بازار تزریق کرد. در هر حال باید این رشد را به فال نیک گرفت، زیرا هم می‌تواند حجم تولید در صنایع پایین دستی و همچنین صنایع بزرگ بالادستی را تقویت کند.

اگر به نمودار پیش رو دقیق‌تر نگاه کنیم خواهیم دید که در هفته‌های اخیر و مخصوصا از سوم مردادماه تاکنون، حجم معاملات رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد که داده مثبتی برای کل بازار تلقی خواهد شد.

دلیل این افزایش را نمی‌توان در تحریک تقاضا به دلیل تغییر حجم تولید در صنایع پایین‌دستی مصرف‌کننده دانست، زیرا تولید قابل ملاحظه‌ای به ثبت نرسیده ولی قیمت‌ها کاهش مطلوبی پیدا کرده‌اند. از سوی دیگر در همین زمان شائبه‌هایی از افزایش حجم عرضه به‌صورت مستقیم به بازار به موازات بورس کالا مشاهده شد، اما این وضعیت هم نتوانست حجم معاملات را محدود سازد. با توجه به این موارد می‌توان این‌گونه استناد کرد که بازار پلیمرها بیش از هر چیز به نوسان قیمت‌ها حساس بوده و به تغییر آن واکنش سریع نشان می‌دهد.

از لحاظ فنی هم این مطلب پذیرفته شده است زیرا در فرآیند تولید مثلاً در صنعت پلاستیک هزینه مواد اولیه گاهی تا ۹۰ درصد از سرمایه در گردش را به خود اختصاص می‌دهد بنابراین هر تغییری در بهای مواد اولیه به سرعت در فرآیند تولید مؤثر بوده و با فرض وجود بازار مصرف، تغییر قیمت تمام شده می‌تواند توانمندی تولیدکنندگان را در بازاریابی محصولاتشان تغییر دهد. از مطلب فوق می‌توان یک نتیجه‌گیری دیگر هم داشت. با توجه به شرایط سخت نقدینگی در بازار و همچنین ضعف توان مالی تولیدکنندگان، هرگونه حمایت‌های اعتباری از این بازار به سرعت می‌تواند در افزایش حجم معاملات مؤثر باشد که برای خریدار و فروشنده مفید خواهد بود.

این مطلب بارها از سوی صاحبنظران این حوزه مطرح شده و خریدهای اعتباری را ساده‌ترین راه خروج از رکود در صنایع پایین دستی برشمرده‌اند. این در حالی است که اغلب فروشندگان از بانک‌ها یا سایر نهادهای مالی برای ورود به این حوزه دعوت می‌کنند و برخی از آنها گامی در جهت فروش اعتباری محصولات خود بر نمی‌دارند. این وضعیت هم برای تولیدکننده مضر خواهد بود و هم مصرف‌کننده، زیرا هم اکنون در بازارهای جهانی جذابیت صادرات به دلیل افت قیمت‌های جهانی کاهش داشته است و تنها رشد بهای دلار در بازار داخلی می‌تواند از این وضعیت حمایت کند. البته در این بین اعتبار‌سنجی خریداران نکته مهم دیگری به شمار می‌رود، چراکه هم اکنون نیز بانک‌ها با اخذ وثیقه‌های متناسب ولی با نرخ‌هایی بسیار بالا وام پرداخت می‌کنند که چندان جذاب نیست.

آزادسازی حجم معاملات تا سقف سالانه

روزهای گذشته در اطلاعیه‌ای از سوی بورس کالا میزان خرید به اندازه سقف سالانه تعیین شده از سوی سامانه بهین‌یاب آزاد شد که می‌تواند موجب افزایش حجم معاملات در بورس کالای ایران باشد. به عبارت ساده تر هر تولیدکننده تا سقف سالیانه خود می‌تواند در بورس کالا اقدام به خرید کند. این اقدام در چارچوب تبعیت از بازار آزاد داده مطلوبی برای کل بازار به شمار می‌آید ولی می‌تواند در ذات خود برای برخی گریدهای جذاب، فرصت واسطه‌گری ایجاد کند. البته با توجه به ساز‌و‌کارهای موجود در بورس کالا همچون وجود سقف معین نوسان قیمت برای اغلب گریدهای پلیمری این وضعیت چندان عمیق نخواهد شد و البته در کل و با فرض وجود برخی واسطه‌گری‌ها، حجم عرضه به بازار داخلی تقویت شده که برای کل بازار با افزایش حجم عرضه مفید خواهد بود. در نهایت باید به این نکته توجه کرد که پس از مدتی و به ویژه در روزهای پایانی سال و با فرض اتمام مجوز خرید برخی کدهای خریدار، ممکن است باز هم کد‌فروشی باب شود که داده چندان مطلوبی نخواهد بود.

این موارد در حالی است که هم‌اکنون و در زمان رکود، شاید بهترین زمان برای این قبیل آزادسازی‌ها باشد بنابراین نمی‌توان هیچ انتقاد خاصی به این تصمیم وارد کرد پس بهترین رویکرد حمایت از این اقدام یا اقدامات مشابه خواهد بود.

یک گام مهم در بازار پتروشیمی‌ها