تشدید نزول قیمت در بازار آزاد فلزات پایه
سحر نمایشی: در پی تشدید روند کاهشی قیمت فلزات رنگی در بازارهای جهانی بهای این محصولات در بازار داخلی نیز با کاهش رو به رو شد. به‌طوری‌که در بازار آزاد قیمت مس کاتد حدود هزار تومان افت را تجربه کرده است. با این حال متاثر از فضای روانی ناشی از پیش بینی افت بیشتر قیمت‌ها کاهش نرخ محصولاتی همچون مس و آلومینیوم در بازار آزاد تقاضا برای این محصولات را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.


در این بین پیش‌بینی دیگری که معمولا فعالان صنعت فلزات پایه به آن توجه می‌کنند تغییرات قیمت دلار در بازار تهران است که بعد از اوج گرفتن در هفته قبل، طی هفته جاری تقریبا روند باثباتی را طی کرده و از این منظر باید گفت در هفته جاری سکان قیمت‌ها بیشتر در دست قیمت‌های جهانی بوده است. به این ترتیب روز گذشته در بازار آزاد فلزات مس، سرب و نیکل نزولی شدند، اما آلومینیوم و قلع افزایش یافتند؛ در حالی که روی در این روز روند ثابتی را تجربه کرد. بر اساس گفته فعالان بازار فلزات اساسی بسیاری از تجار از ارائه قیمت مشخص خودداری کرده و علت آن را طولانی شدن رکود در کنار نوسان نرخ ارز عنوان می‌کنند. در این بین در مبادلات روز یکشنبه در بورس کالا شاهد افزایش قیمت مس بودیم؛ افزایشی که به عقیده فعالان این صنعت به دلیل جهش ارزی و همزمان ثبات نرخ یوآن در برابر دلار اتفاق افتاد و ممکن است در هفته پیش رو ادامه نداشته باشد. شرکت ملی صنایع مس ایران قیمت مس کاتد خود را روز یکشنبه 16 هزار و 730 تومان اعلام کرد، فعالان بازار این رشد قیمت را موقتی دانسته و معتقدند موقعیت بازار نگران‌کننده است. طی این سال‌ها شرکت ملی مس ایران با عرضه محصولات خود با میانگین قیمت مس در بازارهای جهانی به نیاز بازار پاسخ داده، این در حالی است که همزمان با رشد سریع قیمت دلار در سال‌های اخیر بازارهای مختلف از جمله فلزات به رقابت کشیده شده و تولید‌کنندگان طی این چند سال نیاز خود را با دریافت سودهای ناشی از همین رقابت‌ها کسب می‌کردند، اما اکنون متغیرهای تاثیر گذار در کنار کاهش نقدینگی شرکت‌ها موجب کاهش تقاضای خریداران شده است. این در شرایطی است که فروشندگان در بازار داخلی از موقعیت فروش بالاتری برخوردارند.


از این رو فعالان بازار با طرح این سوال که چرا در فصل ساخت و ساز تقاضا برای این فلز سرخ در بازاری که خود تاثیر گذار و تعیین‌کننده قیمت‌های بازار آزاد است کم است و آیا امید به بهبود شرایط اقتصادی در دوران پساتحریم کمکی به بهبود تقاضا خواهد کرد یا خیر؟


گروهی از فعالان بازار داخلی فلزات اساسی در پاسخ به این سوال می‌گویند: علت اصلی بروز این رویداد می‌تواند علاوه بر شرایط نا بسامان اقتصادی و کاهش نقدینگی شرکت‌ها در کنار تحمل سال‌ها محدودیت وارداتی، تفاوت بارز قیمت‌ها در بازار و بورس کالا باشد. به‌عنوان نمونه مدتی است اتفاقات عجیب گذشته مجددا در بازار داخلی مس تشدید شده و به نظر می‌رسد این مساله مربوط به تفاوت قیمت قراضه مس و کاتد مس در بازار باشد؛ مساله‌ای که در گذشته نیز بر تقاضای مس تاثیر بسزایی گذاشته بود. به گفته کارشناسان بازار، در حالی که قیمت مس در بازار داخلی کاهش پیدا کرده، بهای قراضه مس به تناسب آن کاهش پیدا نکرده است. در نتیجه برخی افراد با خرید کاتد و تبدیل آن به قراضه، فرصت مناسبی برای استفاده از این تفاوت قیمت پیدا کرده‌اند و نهایتا با ثبت تقاضای خود برای کاتد مس، باعث رشد قیمت آن شده‌اند.


مشکل از کجا آغاز شد؟

نخستین باری که شایعه تبدیل کاتد مس به قراضه در بازار مطرح شد، دی ماه سال ۸۹ بود. در این زمان با توجه به اینکه تقاضای مس به طرز نامحسوسی در حال افزایش بود در بازار شایعه شد که برخی سودجویان با خرید کاتد مس در بورس با قیمت نازل‌تر، آن را تبدیل به قراضه مس می‌کنند، اما این خبر از سوی هیچ نهادی تایید یا تکذیب نشد، این اتفاق ادامه پیدا کرد و قیمت کاتد به دلیل تقاضای بالا برای قراضه در بازار داخلی افزایش بیشتری را شاهد بود تا اینکه ۱۸ اسفند سال ۹۳ رئیس هیات عامل ایمیدرو به منظور حذف واسطه‌گرهای‌ مخرب در بازار مس کاتد اعلام کرد که با هماهنگی‌های انجام شده با شرکت ملی صنایع مس ایران از اردیبهشت‌ماه سال ۹۴ به هیچ عنوان مس کاتد در بازار آزاد به فروش نمی‌رسد و کلیه معاملات این محصول در بورس کالای ایران انجام می‌شود، چرا‌که واسطه‌گری‌ها در بازار این فلز سرخ پس از ریزش یکباره قیمت مس در بازار‌های جهانی و به تبع آن در بورس کالای ایران، افزایش یافته بود تا جایی که دلالان این اواخر مس کاتد را بیش از هزار تومان زیر قیمت بورس کالا در بازار غیر‌رسمی به فروش می‌رساندند.


به عقیده کارشناسان بازار فلزات پایه، همین دلال بازی‌ها باعث شده تا تقاضا در تالار معاملاتی بورس کالا تا حد چشمگیری پایین بیاید؛ اما خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده به نظر می‌رسد این اتفاق کمتر از گذشته به چشم می‌خورد؛ ولی عرضه‌های کم بورس کالا نشان می‌دهد که هنوز گروهی از واسطه‌گرها به کار خود ادامه می‌دهند. بر این اساس کارشناسان معتقدند تا زمانی که این ممنوعیت به‌طور کامل در بازار داخلی اجرایی نشود، تقاضای مس در بورس کالا نیز همانند گذشته رونق نخواهد یافت. در این میان به نظر می‌رسد با رفع تحریم‌ها و گشایش در زمینه‌های تجاری در بازار فلزات پایه تولیدکنندگان بتوانند افق‌های جدیدی را در بازارهای صادراتی ایجاد کرده و گسترش دهند. این در شرایطی است که در بحث واردات نیز با توجه به اینکه نه کشش قیمتی در این بازار وجود دارد و نه تقاضا اعم از مصرفی و سفته‌بازی رصد نمی‌شود چندان علاقه‌ای در این بخش دیده نخواهد شد. به عقیده کارشناسان رونق اقتصادی در بخش‌هایی همچون مسکن لااقل در سال 94 دیده نمی‌شود و احتمالا این موضوع به سال آینده کشیده خواهد شد؛ در نتیجه رکود دامنگیر در بازار فلزات پایه به خصوص مس تا پایان سال ادامه دار خواهد بود.