منیـره نظامیوند‌چگینی: تب و تاب مذاکرات هسته‌ای و نتیجه آن طی هفته‌های اخیر بازارها را تحت‌الشعاع قرار داده، تا جایی که بسیاری از فعالان ترجیح را بر دست رو دست گذاشتن و انتظار کشیدن برای نتیجه دانستند. مهم‌ترین اثر این رخداد مهم بر بازار جهانی نفت مشهود بوده که به نوسان اکثر قریب به اتفاق بازارهای کالایی دامن زده است. بهای سنگ‌آهن در بازارهای جهانی نیز به‌طور مشهود،تحت تاثیر افت و خیزهای نفت قرار دارد، چرا که کاهش‌های اخیر قیمت طلای سیاه، به افت بهای تمام شده سنگ‌آهن در محل تحویل محموله‌ها منجر می‌شود.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از شبکه اقتصادی-خبری سی‌ان‌بی‌سی آمریکا (CNBC)؛ هجوم فاکتورهای کاهنده به بازار سنگ‌آهن، زمینه ساز ریزش‌های شدیدی در این بازار شده که اصلاح آن زمانبر خواهد بود.

اولین فاکتور مهم؛ تقابل و قرابت بالای بازار سنگ‌آهن با فولاد است که در ایام اخیر این معضل را به‌وجود آورده که در پی ریزش‌های قیمتی فولاد و رکود حاکم بر بازار آن، رخوت به بازار سنگ‌آهن تزریق شده و به افت‌های بیشتر آن دامن زده است.

براساس آمار اعلام شده توسط متال بولتن؛ آخرین قیمت ثبت شده در تاریخ ۷ جولای برای سنگ‌آهن ۶۲ درصد، حدود ۴۹ دلار و ۶۰ سنت اعلام شده، در عین حال متوسط قیمت ۵ روزه منتهی به این تاریخ نیز حدود ۵۴ دلار و ۳۹ سنت بوده است.

آمارها نشان می‌دهد متوسط بهای سنگ‌آهن در ۳۰ روز منتهی به ۷ جولای در محدوده ۶۰ دلار و ۷۸ سنت قرار داشته است. این ارقام به‌وضوح حاکی از افت ناگهانی و شدید بهای سنگ‌آهن در هفته اخیر است که کماکان نیز ادامه دارد.

دومین عامل تاثیرگذار، رشد چشمگیر موجودی انبارها و مازاد عرضه هاست که خود دلیل مهمی برای افت قیمت‌ها محسوب می‌شود. در ماه‌های اخیر با افزایش میزان تولیدات از سوی تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن در گوشه و کنار جهان، حجم دپوی این محصول در انبارهای بزرگ با رشد روزافزون همراه بوده است.

دلیل مهم سومی که باید به آن اشاره کرد، ضعف قابل توجه بازار مسکن چین است که به‌شدت در مدت اخیر تشدید شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان ساخت و ساز در این کشور تا حدود زیادی تضعیف شده و در صورت دنباله دار بودن این شرایط، باید منتظر سلطه رکود بر این صنعت در چین باشیم.

فاکتور چهارم نیز به ابرقدرت شرق آسیا یعنی چین بازمی‌گردد. با توجه به گستردگی و اثربخشی این بازار، در ماه‌های اخیر با تضعیف نرخ رشد اقتصادی در این کشور، بسیاری از بازارها در اقصی نقاط جهان متاثر شده و در روندهای نزولی گرفتار شده‌اند.

کاهش مالیات معادن سنگ‌آهن در چین در مدت اخیر به افت قیمت تمام شده سنگ‌آهن دامن زده که در پی آن، روند نزولی تمامی بازارهای سنگ‌آهن جهانی نیز تشدید شده است.

دولت چین مدتی است در راستای حمایت از تولید داخلی، اقدام به اتخاذ یکسری تصمیمات اقتصادی جدید کرده که برآیند اثر آن بر اوضاع داخلی و شرایط اقتصادی جهان کاملا مشهود است.

دلیل پنجم، افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌ها برای استخراج سنگ‌آهن از معادن در کشورهایی همچون برزیل و استرالیا است که در نهایت به کاهش محسوس قیمت تمام شده از یکسو و رشد حجم تولیدات از سوی دیگر دامن زده است.

فاکتور بعدی، نتیجه اعمال تصمیم بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ سنگ‌آهن در جهان همچون واله، ریوتینتو، بی‌اچ‌پی بیلتون و فورتسکیو در راستای افزایش میزان تولیدات خود برای حذف تولیدکنندگان کوچک است.

براساس گزارش‌های موجود، شماری از معادن کوچک سنگ‌آهن در گوشه و کنار دنیا که از یکسو عیار محصول تولیدی آنها کمتر و از سوی دیگر هزینه‌های تولید آنها بالاتر است، در مدت اخیر و در پی اجرای این تصمیم از گردونه رقابت این بازار خارج شده‌اند که در نهایت به کاهش هزینه کل در بازارهای جهانی انجامیده است.

در واقع می‌توان گفت این تولیدکنندگان خرد و ضعیف، به گونه‌ای قربانی سیاست‌های شرکت‌های بزرگ تولیدکننده سنگ‌آهن شده‌اند.

عامل هفتم، رشد روزافزون سرمایه‌گذاری‌ها‌ بر حمل و نقل داخلی ریلی و دریایی است که اخیرا ریزش هرچه بیشتر قیمت سنگ‌آهن را تقویت کرده است.

فاکتور بعدی به کاهش قابل توجه حقوق دولتی معادن کوچک استرالیا اختصاص دارد که با توجه به اهمیت بالای این کشور در زمینه صنعت سنگ‌آهن، اثر مستقیمی بر روند قیمتی این ماده مهم در بازارهای جهانی گذاشته است.

دلیل نهم باز هم به چین مربوط است، چرا‌که این کشور سالانه حدود ۸۰۰ میلیون تن سنگ‌آهن وارد می‌کند که اخیرا این میزان در بازه کوتاه مدت با کاهش همراه بوده است. از سوی دیگر از میزان رشد تولید فولاد خام داخلی چین نیز کاسته شده که خود عامل تشدید‌کننده‌ قوی برای افت‌های هرچه بیشتر خواهد بود. این کاهش رشد تولید داخلی به کاسته شدن از رشد تولیدات و واردات سنگ‌آهن منجر شده است.

بحثی که در این میان مطرح است، نزدیک شدن فصل باران‌های موسمی در چین است که به خودی خود عامل محرک مهمی برای افت تولید سنگ‌آهن است.

پیش بینی می‌شود در پی این ریزش‌ها، از میزان تولیدات معادن سنگ‌آهن چین کاسته خواهد شد که در نتیجه چین مجبور به واردات سنگ‌آهن خواهد بود که با توجه به قیمت‌های پایین کنونی، خود عاملی برای ایجاد نوسان بیشتر در این بازار است. افت شدید بازار سهام این کشور نیز فاکتوری است که نباید تاثیر آن را در افت بازارهای داخلی و جهانی نادیده گرفت.

نبض سنگ‌آهن کندتر می‌شود؟