نویسنده: دکترمژده ملایی مدیر عامل کارگزاری توسعه کشاورزی بورس‌های کالایی به دلیل قوانین و ضوابطی کارآ و یکسان، تولید‌کننده را به سمت تولید محصول استاندارد، با کیفیت و عرضه بدون واسطه در بورس هدایت می‌کنند و در مقابل مصرف‌کننده این محصولات را نیز از طریق معاملات نقد، نسیه و سلف به راحتی با تولید‌کننده در ارتباط قرار می‌دهد.

شنبه هفته گذشته معاملات قرارداد آتی کنجاله سویا در مراسمی رسمی با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه، وزارت جهاد کشاورزی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انجمن‌ها و تشکل‌های بازار نهاده‌های دام و طیور برگزار شد. نکته حائز اهمیت در این مراسم، حضور مهندس علی اکبر مهرفرد، قائم‌مقام جدید وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی بود که این حضور، نشان‌دهنده اهمیت این وزارتخانه به برنامه‌های بورس کالای ایران در راستای توسعه مبادلات بخش کشاورزی است. همچنین طی ماه‌های اخیر شاهد حمایت‌های مهندس محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی از اجرایی شدن ماده ۳۳ قانون بهره‌وری کشاورزی از طریق بورس کالای ایران بوده‌ایم که این حمایت‌ها به مصوبه هیات دولت و اجرای طرح قیمت تضمینی دو محصول جو استان کرمانشاه و ذرت استان خوزستان به جای خرید تضمینی منجر شد.

در این بین بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از اصلی‌ترین مشکلات حوزه کشاورزی به بخش بازرگانی بر‌می‌گردد؛ چراکه مسوولان از یک طرف باید به مشکلات تولید‌کنندگان رسیدگی کرده و با حمایت‌های لازم موانع پیش روی تولید را بردارند و از طرف دیگر حامی مصرف‌کننده باشند و زمینه را برای دریافت محصول ارزان و با کیفیت فراهم کنند. در این شرایط توصیه می‌شود که وزارت جهاد کشاورزی در راستای حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده، بیش از گذشته به بورس کالای ایران اعتماد کرده و مقدمات حضور بازیگران بخش کشاورزی به این بازار قانونمند را فراهم کند. تجربیات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دنیا نیز نشان می‌دهد مسوولان و فعالان بخش کشاورزی از طریق بازار شفاف، مدرن و قانونمند بورس کالا می‌توانند در تنظیم بازار محصولات کشاورزی موفق باشند. بورس‌های کالایی به دلیل قوانین و ضوابطی کارآ و یکسان، تولید‌کننده را به سمت تولید محصول استاندارد و با کیفیت و عرضه بدون واسطه در بورس هدایت می‌کنند و در مقابل مصرف‌کننده این محصولات را نیز از طریق معاملات نقد، نسیه و سلف به راحتی با تولید‌کننده در ارتباط قرار می‌دهد؛ در عین حال دست واسطه‌ها از بازار محصولات کشاورزی حذف می‌شود و سود واقعی به تولیدکننده می‌رسد. همچنین مطالعات بین‌المللی در زمینه توسعه بورس‌های کالایی بیانگر آن است که وجود بورس کالا ریسک‌های مختلف بخش کشاورزی را پوشش می‌دهد؛ به‌طوری‌که این بازار، ریسک عدم اطمینان معامله‌گران از کیفیت و کمیت محصول، بازگشت دارایی و سرمایه، اطمینان به شرکای تجاری و انجام تعهدات و نوسانات قیمت را پوشش می‌دهد و به نظر می‌رسد که وقت استفاده کامل از ظرفیت‌های بورس کالای ایران برای نظام‌مند کردن مبادلات بخش کشاورزی کشور نیز فرارسیده است. در پایان امیدواریم حرکت مثبتی که در وزارت جهاد کشاورزی درخصوص حمایت از بورس کالای ایران آغاز شده است، با حضور مهندس مهرفرد، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی سرعت بگیرد و در آینده نزدیک شاهد گذر از مبادلات سنتی و ناکارآمد فعلی به خرید و فروش مدرن کالاهای کشاورزی در تالار بورس کالای ایران باشیم.