تغییر چهره صنعتی منطقه ویژه خلیج‌فارس

گروه بنگاه‌ها- زهرا مسافر: مدیر عامل شرکت منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در جریان بازدید دو روزه خبرنگاران از این منطقه خبر از راه‌اندازی ۵ طرح توسعه در این منطقه تا پایان امسال داد. مسعود هندیان در نشست خبری گفت: منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس به‌عنوان فعال‌ترین منطقه ویژه کشور در حال حاضر ۱۸ طرح با سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد و ۹۶ میلیون دلار در حال ساخت یا نصب تجهیزات دارد که طرح‌های «توسعه اسکله منطقه ویژه با ظرفیت ۶ میلیون تن»، «واحد احیای مستقیم فولاد صبا با ظرفیت ۵/ ۱ میلیون تن آهن اسفنجی»، «فاز نخست گندله‌سازی مادکوش با ظرفیت ۵/ ۲ میلیون تن» و «فاز نخست فولاد‌سازی کاوه جنوب با ظرفیت ۲/ ۱ میلیون تن بیلت» به‌عنوان طرح‌های صنایع معدنی و نیز طرح «فومن شیمی گستر با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن تولید و بسته بندی قیر» تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسند.

وی افزود: همچنین ۹ طرح در سال ۹۵ و ۴ طرح دیگر در سال ۹۷ وارد مرحله راه‌اندازی خواهند شد. به گفته مدیر‌عامل شرکت منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس، اشتغال مستقیم ۱۸ طرح یاد شده، ۱۲ هزار و ۳۸۲ نفر خواهد بود که از این میزان، ۳۲۷۰ نفر در سال جاری مشغول به کار می‌شوند. میزان اشتغال منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس با افتتاح طرح‌های یاد شده تا پایان سال ۹۷ به ۳۰ هزار نفر خواهد رسید.

هندیان با اشاره به ۹ طرح سرمایه‌گذاری شده مصوب و در دست اقدام در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس تصریح کرد: این طرح‌ها شامل «۲ کارخانه تولید فولاد با ظرفیت ۵/ ۴ میلیون تن»، «کارخانه گندله‌سازی با ظرفیت ۱۰ میلیون تن»، «۳ نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت ۱۹۷۲ مگاوات»، «آب شیرین‌کن با ظرفیت ۸۰ هزار متر‌مکعب» و «تولید روغن‌های سنگین و قیر با ظرفیت ۵۰۰ هزار تن» است که ۵ میلیارد و ۱۷۰ میلیون دلار برای آنها سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده و ۱۰ هزار و ۸۰۰ نفر فرصت اشتغال پیدا خواهند کرد.

وی تبدیل منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس را به قطب تولید فولاد کشور از جمله اهداف این شرکت برشمرد و خاطرنشان کرد: در فاز نخست برای ایجاد ظرفیت سالانه ۱۰ میلیون تن فولاد و در فاز دوم نیز ایجاد ظرفیت ۵/ ۷ میلیون تن فولاد برنامه‌ریزی شده است. همچنین ایجاد ظرفیت ۲/ ۱ میلیون تن آلومینیوم از دیگر اهداف منطقه است که اکنون ۲۵۷ هزار تن آلومینیوم در المهدی و هرمزال ظرفیت‌سازی شده و در حال مذاکره با شرکت‌های خارجی برای افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم در منطقه هستیم.

او افزود: افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری مواد فله معدنی، نفتی و کانتینری با ظرفیت سالانه ۷۰ میلیون تن، تبدیل منطقه ویژه به قطب انرژی با ظرفیت ۶۰۰۰ مگاوات برق و نیز ظرفیت تولید۷۰۰ هزار متر مکعب روزانه آب شیرین، تبدیل منطقه ویژه به قطب فناوری و اطلاعات و ارتباطات و نیز تبدیل منطقه به قطب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای جذب ۲۰میلیارد دلار (سرمایه‌گذار تا‌کنون ۹ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جذب شده است) از دیگر اهداف منطقه است.

هندیان همچنین تبدیل منطقه به قطب صادرات صنایع انرژی بر با حدود ۶ میلیارد دلار در سال و تبدیل منطقه به منطقه صنعت سبز به منظور کاهش آلاینده‌های صنایع مستقر با ایجاد ۵۰۰ هکتار فضای سبز را از دیگر اهداف این منطقه ویژه برشمرد.

مدیر‌عامل شرکت منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس درخصوص جزئیات سرمایه‌گذاری شرکت فولادسازی اسار هند در این منطقه اظهار کرد: مذاکرات مقدماتی با این شرکت انجام و حتی ۴۰۰ هکتار زمین نیز برای این شرکت در منطقه آماده شد. البته هندی‌ها کمی در مورد زمین اختصاص یافته به آنها مشکل داشتند که طرح زمین را تغییر دادیم و تغییراتی نیز درخصوص نحوه انتقال مواد معدنی به این زمین صورت گرفته است. وی افزود: مذاکرات با شرکت اسار هند همچنان ادامه دارد تا زمینه برای سرمایه‌گذاری این شرکت در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس فراهم شود. به گفته هندیان، شرکت اسار هند قرار است با سرمایه‌گذاری ۳۲۰ میلیون دلاری ۵ میلیون تن گندله، با سرمایه‌‌گذاری ۶/ ۱ میلیارد دلاری ۳ میلیون تن فولاد و با سرمایه‌گذاری ۴۵۰ میلیون دلاری ۵۰۰ مگاوات برق را در منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس تولید کند.

مدیر‌عامل شرکت منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس تصریح کرد: طرح مقابله با تحریم‌ها از دیگر طرح‌های یاد شده است که نتیجه آن بومی‌سازی ۸۰ درصد فناوری و تجهیزات بوده که موجب کاهش واردات تجهیزات و قطعات از ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار قبلی به ۲ تا ۳ میلیارد دلار شده است.

هندیان اعلام کرد: با وجود تحریم‌ها، همواره تلاش کرده‌ایم به پیمانکاران و کارگران بدهی نداشته باشیم و اکنون نیز در این زمینه بدهی معوق نداریم و حتی بدهی‌های گذشته را پرداخت کرده‌ایم. این در حالی است که تا سال ۸۷ این شرکت زیان ده بوده اما از سال ۸۸ به سود دهی رسیده است.

افزایش تولید آلومینیوم المهدی به یک میلیون تن تا افق 1404

معاون مالی و اقتصادی شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال نیز در نشستی خبری در محل این کارخانه برنامه تولید امسال محصول این شرکت را ۱۸۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: در حال حاضر ۳۰‌درصد از کل محصول تولیدی خود را طبق قواعد ستاد تنظیم بازار در بورس کالا عرضه می‌کنیم و بقیه محصول را به منظور تامین مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز خود صادرات می‌کنیم. محمد آشفته آج‌بیشه افزود: برای تولید ۱۸۰ هزار تن آلومینیوم به حدود ۳۶۰ هزار تن پودر آلومینا نیاز است که در حال حاضر از این رقم ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تن از آلومینای جاجرم تامین می‌شود و بقیه نیز وارد می‌شود.

آشفته با اشاره به روند پیشرفت احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی با مشارکت سرمایه‌گذاری غدیر، مپنا، ایمیدرو و آلومینیوم المهدی هرمزال تصریح کرد: امیدواریم این نیروگاه ظرف دو سال آینده به بهره‌برداری برسد که پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از این پروژه حدود ۶۰۰ میلیارد تومان بر فروش آلومینیوم المهدی هرمزال افزوده شود. اگر کل حجم سرمایه‌گذاری این نیروگاه را ۱۲۰۰ میلیارد تومان در نظر بگیریم بازگشت سرمایه آن ظرف دو سال عملیاتی خواهد شد.

وی همچنین از مذاکرات شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال با شرکت فریتس ورنر خبر داد و گفت: در این مذاکرات شرکت خارجی اشتیاق خود را به همکاری آلومینیوم المهدی هرمزال اعلام کرد و برای بهبود مصرف برق در کارخانه نیز تفاهم‌نامه‌ای بین طرفین امضا شد.

به گفته معاون مالی و اقتصادی شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال، مجتمع هرمزال با ظرفیت ۱۴۷ هزار تن با تکنولوژی ایتالیایی پیشرفته‌ترین واحد آلومینیوم کشور محسوب می‌شود که مصرف برق کمتری هم نسبت به المهدی دارد. وی با اشاره به اینکه در سند چشم‌انداز، تولید این فلز تا ۱۴۰۴ به ۴/ ۱ میلیون تن باید برسد، افزود: از این رو بر‌اساس برنامه آلومینیوم المهدی هرمزال، این شرکت باید به تولید یک میلیون تن آلومینیوم برسد. وی ابراز امیدواری کرد که با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ و رفع تحریم‌ها زمینه برای رشد و توسعه صنعت آلومینیوم کشور فراهم شود. این در شرایطی است که مواد اولیه صنعت آلومینیوم عمدتا وارداتی بوده و صنعت آلومینیوم کشور واقعا از تحریم‌ها تاثیر پذیرفت و عرصه برای رشد این صنعت تنگ شده است.

خروج 128 دیگ از مدار به دلیل کمبود برق

اسماعیل شکوهی‌مقدم، معاون بهره‌برداری شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال نیز در این نشست گفت: با وجود محدودیت در مصرف برق توانستیم در اردیبهشت ماه سال جاری رکورد تولید ماهانه خود را بشکنیم و تلاش ما بر این است که بتوانیم بودجه در نظر گرفته شده برای المهدی و هرمزال از سوی ایمیدرو را محقق کنیم.

به گفته وی، طی سال گذشته ۱۷۳ هزار تن شمش آلومینیوم در کارخانه تولید شد و امسال تلاش ما براین است که میزان تولید به حدود ۱۸۴ هزار تن نیز برسد.

شکوهی با اشاره به افزایش مصرف برق در فصل تابستان در هرمزگان تصریح کرد: از این رو در این فصل با کاهش تولید مواجه خواهیم شد اما بر اساس قول مساعد اداره برق منطقه‌ای در نیمه دوم سال برق بیشتری به آلومینیوم المهدی هرمزال اختصاص داده خواهد شد که می‌توانیم کاهش تولید را جبران کرده و برنامه تولید خود را محقق کنیم. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر به دلیل کمبود برق از ۲۴۰ دیگ المهدی و ۲۲۸ دیگ هرمزال حدود ۱۲۸ دیگ خارج از مدار هستند و امکان تولید ندارند.

معاون بهره‌برداری شرکت آلومینیوم المهدی هرمزال با اشاره به اینکه از مجموع تولید آلومینیوم المهدی هرمزال ۷۰ درصد آن به صادرات و ۳۰ درصد به بازار داخلی اختصاص می‌یابد، افزود: هر دیگ کارخانه حدود یک مگاوات مصرف برق دارد و ما از زمستان با اجازه اداره برق منطقه‌ای افزایش تعداد دیگ‌های تولیدکننده خود را آغاز کردیم. در حال حاضر نیز حدود ۱۷۶ دیگ در المهدی و ۱۸۰ دیگ در هرمزال در حال کار و تولید هستند.

وی تصریح کرد: هم‌اکنون تقریبا حدود دو‌سوم از کل دیگ‌های المهدی و هرمزال در حال تولید هستند و در صورتی که مشکل خاصی پیش نیاید می‌توانیم به تولید ۱۸۴ هزار تنی در سال جاری دست پیدا کنیم که ۱۰ هزار تن بیشتر از تولید سال قبل خواهد بود.

استراتژی فولاد هرمزگان؛ تولید فولادهای خاص

رئیس دفتر فنی تولید فولادسازی و ریخته‌گری مداوم شرکت فولاد هرمزگان نیز در جریان بازدید خبرنگاران ازمنطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در نشستی خبری در محل این کارخانه با اشاره به اینکه براساس برنامه بلند مدت تولید فولاد هرمزگان باید به ۱۰ میلیون تن برسد، گفت: فولاد هرمزگان از ابتدای فعالیت این واحد تاکنون بالغ بر ۳ میلیون و ۲۲۸ هزار تن محصول (اسلب) تولید کرده است.

به گفته احسان رسولی، این شرکت در سال‌های ۹۱ و ۹۲ حدود ۱۰ درصد از کل محصولات خود را صادر کرد که سهم صادرات فولاد هرمزگان در سال ۱۳۹۳ به ۱۸ درصد نیز رسید اما به دلیل افت شدید قیمت فولاد در بازار جهانی و افزایش هزینه‌های تولید فولاد در داخل رقابت در بازار جهانی برای فولاد هرمزگان مشکل شده و به همین دلیل صادرات امسال دشوارتر از سال قبل شده است.

رسولی با بیان اینکه فولاد هرمزگان از ابتدای تاسیس تاکنون سالانه به‌طور میانگین ۱۴ درصد از محصولات خود را صادر کرده است، افزود: در راستای تکمیل زنجیره تولید فولاد و همچنین نیاز گندله فولاد هرمزگان مناقصه احداث یک واحد گندله‌سازی ۵/ ۲ میلیون تنی برگزار شده است و امیدواریم به زودی شاهد عقد قرارداد و آغاز عملیات اجرایی آن باشیم. ظرفیت این واحد گندله‌سازی قابل ارتقا به ۵ میلیون تن نیز خواهد بود.

وی از احداث یک خط نورد گرم ۳ میلیون تنی با یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های روز دنیا در فولاد هرمزگان خبر داد و تصریح کرد: مرحله سوم توسعه فولاد هرمزگان نیز شامل افزایش ظرفیت تولید اسلب به ۶/ ۲ میلیون تن و همچنین در مرحله چهارم توسعه ظرفیت تولید اسلب کارخانه به ۳ میلیون تن در سال خواهد رسید. رئیس دفتر فنی تولید فولادسازی و ریخته‌گری مداوم شرکت فولاد هرمزگان به شرایط سخت حاکم بر صنعت و بازار فولاد کشور اشاره کرد و افزود: امیدواریم با توجه به شرایط موجود به سمت تعدیل نیرو نرویم، چرا که در حال حاضر بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تن موجودی اسلب در کارخانه به‌صورت دپو داریم که به فروش نرفته است.

این در شرایطی است که بسیاری از کارخانه‌های فولادسازی کوچک در کشور تعطیل شده‌اند.

وی استراتژی اصلی فولاد هرمزگان را خروج از تولید فولادهای ساختمانی و حرکت به سمت تولید فولادهای خاص اعلام کرد و گفت: شرایط سخت حاکم بر بازار باعث شده تولید فولاد هرمزگان در سال جاری تاکنون با افت حدودا ۱۰ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل مواجه شود. رسولی درخصوص کیفیت گندله تولیدی شرکت گل‌گهر توضیح داد: کیفیت گندله تولیدی گل‌گهر به مراتب بهتر از گندله وارداتی از هند است اگرچه مشکلاتی نیز در کیفیت گندله گل‌گهر وجود دارد که این شرکت در حال کار روی برطرف کردن این مشکلات است.