محمدحسین بابالو: در بازار داخلی محصولات پتروشیمی شاهد چندگانگی مجدد اوضاع هستیم، زیرا روند کاهشی و ادامه‌دار قیمت‌ها تا حدودی متوقف شده و حتی جرقه‌هایی از افزایش نرخ‌ها با عقب‌نشینی نسبی و توأمان خریداران و فروشندگان باعث شد تا وضعیت بازار شرایط با‌ثباتی نداشته باشد. نزدیکی به اعلام قیمت‌های پایه جدید، رواج شایعاتی مبنی بر کاهش قیمت‌های پایه، ضعف تقاضا و مشکلات نقدینگی در کنار احتمال بروز وقفه در عرضه برخی مجتمع‌های پتروشیمی، بخشی از مهم‌ترین خبرهای این روزهای بازار به شمار می‌رود.

بازار داخلی محصولات پلیمری

جهت‌گیری کاهشی قیمت‌ها هم‌اکنون با اعلام قیمت‌هایی بالا محدود شده، ولی خریدارانی که انتظار دارند تا قیمت‌های پایه کاهش یابد در برابر این افت نرخ‌ها مقاومت می‌کنند. البته تجربه نشان داده است که رشد نرخ‌های پیشنهادی به افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی تسری می‌یابد ولی این بار شرایط تا حدودی مبهم است زیرا از سویی به اعیاد شعبانیه بسیار نزدیک شده‌ایم و شاید انتظار برای جهش تقاضا نیز دیگر محلی از اعراب نداشته باشد و از سوی دیگر ممکن است جهت‌گیری کاهشی قیمت‌های پایه به دلیل افت شدید قیمت دلار منطقی به نظر برسد. در بازارهای جهانی هم پس از دو هفته کاهش نرخ‌ها، قیمت‌ها در حال رشد است که افزایش قیمت نفت نیز می‌تواند به این روند دامن بزند. به هر حال کاهش قیمت‌های روزها و هفته گذشته می‌تواند شرایطی را برای افزایش نرخ این محصولات فراهم کند ولی ضعف تقاضا باز هم در برابر افزایش قیمت‌ها مقاومت می‌کند. با توجه به این حجم داده‌های مثبت و منفی پیش روی هم، شاهد آن هستیم که بازار در یک دوگانگی به سر می‌برد و بین افزایش قیمت‌ها یا کاهش نرخ‌ها مردد است. به نظر می‌رسد باید تا اعلام قیمت‌های پایه جدید صبر کرد، زیرا مهم‌ترین‌ داده موثر بر بازار در پایان همین هفته رونمایی خواهد شد. البته به دلیل افت نرخ دلار، احتمال کاهش قیمت‌های پایه، بیش از افزایش آن است.

روز دوشنبه در بورس کالای ایران شرایط خاصی حاکم بود چرا که افزایش نسبی حجم عرضه‌ها در کنار عقب‌نشینی محدود خریداران، عرضه‌های روز گذشته را به دو گروه کلی تقسیم کرد که جذابیت برخی از کالاهای مورد نیاز را کاهش داد. به نظر می‌رسد تمایل به خرید بسیاری از کالاها کاهش یافته که افزایش عرضه‌ها در بازار داخلی را می‌توان دلیل اصلی آن دانست. در هر حال در شرایطی که اعلام قیمت‌های پایه نزدیک است، جذابیت بازارسازی یا واسطه‌گری نیز کاهش یافته بنابراین هر عرضه‌ای که در رینگ محصولات پتروشیمی به ثبت می‌رسد با محوریت تولید در صنایع پایین‌دستی بوده است. در هر حال باید معاملات روزهای اخیر در بورس کالا را با جهت‌گیری کاهشی برآورد کرد که داده‌های مهمی را در ذات خود نهفته دارد که می‌توان دورنمای ضعیف بازار را در این چارچوب لحاظ کرد.

ضعف تولید در صنایع تکمیلی، پایین بودن جذابیت خرید در بورس کالا به دلیل افت فاصله قیمتی بین بورس و بازار، کاهش جذابیت عرضه‌های صادراتی، شایعات گسترده‌ای مبنی بر ورود بسیاری از واحدهای پتروشیمی به اورهال یا توقف فرآیندها که می‌تواند به ضعف تولید در واحدهای دیگر نیز بینجامد، بالابودن نسبی موجودی انبارها و ضعف نقدینگی را می‌توان مهم‌ترین و تاثیرگذارترین داده‌ها در برابر بازار محصولات پتروشیمی فرض کرد. به نظر می‌رسد ضعف عرضه به دلایل مختلف را باید بسیار مهم ارزیابی کرد، زیرا تاثیر واقعی بر بازار خواهد داشت.

در بازارهای جهانی قیمت نفت وارد یک فاز صعودی شده که می‌تواند باز هم ادامه یابد. نوسان موجودی ذخایر نفت خام در آمریکا و کاهش تعداد دکل‌های حفاری در این کشور، تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه و انتظار برای افزایش تقاضا در روزهای گرم سال را می‌توان از دلایل این امر دانست.

در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت با ۵۸/ ۰ درصد رشد به ۶۷ دلار و ۲۰ سنت رسید. قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا نیز با ۷۷/ ۰ درصد افزایش به ۶۰ دلار و ۱۵ سنت رسید.

افزایش قیمت‌ها در ساعات ابتدایی هفته جاری، داده‌ای است که می‌تواند جهت‌گیری افزایشی قیمت‌ها را نوید دهد. این در حالی است که در پی رشد قیمت نفت خام، هزینه حمل و نقل دریایی و مخصوصا هزینه تولید بسیاری از کالاها نیز افزایش یافته است.

در بازار محصولات پلیمری نیز پس از دو هفته کاهش قیمت‌ها، شاهد ثبات نرخ‌ها هستیم که بازار را وارد یک فاز آرام و قدرتمند کرده است. افزایش قیمت نفت و رشد بهای نفتا، افزایش قیمت اولفین‌ها و بخش بزرگی از مواد اولیه صنایع پلیمری در ضعف تقاضا، شرایطی را فراهم آورده تا کاهش قیمت‌ها متوقف شود.

البته هنوز هم بسیاری از کالاها در بازارهای جهانی با افت قیمت‌ها مورد معامله قرار می‌گیرد، ولی جهت‌گیری نزولی در بازار به‌صورت کلی متوقف شده است. در صورت افزایش بیشتر قیمت نفت، می‌توان به رشد فراگیر قیمت پلیمرها امیدوار بود. البته افزایش شدید و سریع قیمت محصولات پتروشیمی در سال جاری شمسی داده مهمی تلقی می‌شود که اجازه جهش بیشتر قیمت‌ها را نخواهد داد. به نظر می‌رسد بازار جهانی محصولات پلیمری به ثبات بسیار نزدیک شده است.

مهم‌ترین‌ رخدادهای موثر بر بازار محصولات پتروشیمی درروزهای اخیر

- توقف روند کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی برای بسیاری از پلیمرها

- عقب‌نشینی بسیاری از فروشندگان یا مقاومت در برابر فروش که برخی نرخ‌ها را دستخوش تغییر کرده است.

- کاهش نسبی حجم تقاضا در ضعف نسبی نقدینگی

- افزایش قیمت‌های پیشنهادی برای بسیاری از کالا‌ها که در ضعف معاملات به افزایش فراگیر قیمت‌های مورد معامله منجر نشده است.

- وجود جهت‌گیری کاهشی در بطن بازار که هنوز هم اجازه رشد فراگیر قیمت‌ها را نمی‌دهد ولی در حال تغییر است.

- بالابودن موجودی انبارها برای بسیاری از کالاها که جهش قیمت‌ها را با تردید مواجه می‌کند.

- وجود شایعات بسیار در خصوص توقف عرضه بخش بزرگی از پلیمرها و توقف فعالیت و اورهال برخی از واحدها

- شایعه وجود مشکلات تولید در یکی از پتروشیمی‌ها که برخی دیگر از واحدهای تولیدی بزرگ را نیز با وقفه رو به رو می‌کند.

- بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها در بورس کالای ایران به جز چند گرید خاص در روزهای اخیر

- انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید در روزهای پیش رو

- کاهش نسبی قیمت دلار به نسبت هفته‌های گذشته

- کاهش قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی برای دو هفته پیاپی که نهایتا در پایان هفته گذشته وارد یک فاز با ثبات شد.

- افزایش قیمت جهانی نفت و رسیدن قیمت نفت برنت به بیش از ۶۷ دلار

- احتمال افزایش محدود قیمت‌های جهانی محصولات پلیمری پس از ثبات فعلی.

دوگانگی مجدد در بازار پلیمرها