محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی با پذیرش قیمت‌های فعلی وارد یک فاز با ثبات‌تری شده، ولی جهت‌گیری‌های مختلفی را برای کالاهای متفاوت تجربه می‌کند. بالابودن نسبی حجم عرضه‌ها در رشد تقاضا و همچنین نزدیکی به زمان اوج تقاضای فصلی مواردی است که بازار محصولات پلیمری با آن رو‌به‌رو است، اما افزایش فعلی فعالیت در بازار می‌تواند داده مهمی برای رشد بنیادین بازار باشد. در بازار محصولات پلیمری شاهد بازگشت ثبات هستیم تا جایی که پس از رشد قیمت‌ها، باز هم این محصولات در مسیر کاهشی قرار گرفت و نهایتا در سطوح فعلی به ثبات رسید. با توجه به بالابودن نسبی حجم معامله در بورس کالا در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، موجودی انبارها در بازار داخلی بالاست که در کنار پرداخت برخی تعهدات مالی، باعث شده تا یک ذهنیت منفی در بین برخی از فروشندگان و برای برخی کالاهای خاص به‌وجود بیاید. این در حالی است که با توجه به بالابودن موجودی انبارهای کارخانجات تولید مواد اولیه، شرکت‌های پتروشیمی نیز به فروش بیشتر متمایل شده‌اند که برآیند این موارد در کنار پایین آمدن نسبی قیمت دلار، طرف عرضه را تقویت می‌کند. به نظر می‌رسد اگر شرایط فوق ادامه یابد، احتمال کاهش جذابیت صادرات نیز وجود خواهد داشت.

درخصوص تقاضا باید گفت که هم‌اکنون به نسبت مدت مشابه سال قبل و مخصوصا پیش از آزادسازی قیمت‌ها، تقاضا کاهش یافته چرا که افزایش قیمت مواد اولیه فاکتور مهمی برای عقب‌نشینی تولیدکنندگان و کاهش حجم تولید در صنایع تکمیلی است. البته این همه ماجرا نیست چون هم‌اکنون زمان بسیار مهمی برای خودنمایی تقاضای فصلی است. روزهای گرم سال که به‌صورت سنتی زمان اوج مصرف برای نوشیدنی‌های شیرین و خنک است فرارسیده و به مرور این میزان تقاضا نیز افزایش می‌یابد. از سویی نزدیکی به اعیاد شعبانیه و همچنین ماه مبارک رمضان نیز داده مهم دیگری است که می‌تواند تقاضا را مخصوصا برای پلی‌اتیلن‌های سبک افزایش دهد. رشد تقاضا برای پلی‌اتیلن‌های سبک خطی و سبک فیلم و تا حدودی پلی‌اتیلن‌های ترفتالات بطری را نیز می‌توان در این چارچوب بررسی کرد.

در بازارهای جهانی قیمت نفت تقریبا به ثبات رسیده و در سطوح قابل قبولی قرار گرفته است. البته رشد شدید قیمت پلیمرها در ماه‌ها و هفته‌های اخیر بسیار بیشتر از رشد بهای نفت بوده و باید تثبیت بهای نفت خام را یک داده منفی برای قیمت محصولات پتروشیمی در نظر گرفت، زیرا انتظار برای رشد بیشتر قیمت نفت خام در بازار پلیمرها شاید پیش‌خور شده است. البته مشکلات فنی، بسته شدن موقتی یا اورهال بسیاری از واحدهای مهم تولیدی در جهان و هجوم خریداران برای استفاده از قیمت‌های پایین پیشین را باید بخشی از دلایل رشد شدید قیمتی دانست. در هر حال ادامه روند قیمتی فعلی در بازار نفت‌خام برای بازار پلیمرها مطلوب نیست و شاید باید انتظار عقب‌نشینی نرخ‌ها را به‌صورت پراکنده در نظر بگیریم.

با توجه به این موارد در کنار کاهش قیمت دلار به نسبت قیمت‌های مورد محاسبه در قیمت‌های پایه نیمه دوم اردیبهشت با نرخ ۳۳۵۲ تومان و البته انتظار برای کاهش قیمت‌های جهانی و صادراتی محصولات پلیمری و همچنین شرایط خاص بازار، شاید عقب‌نشینی احتمالی برخی از قیمت‌های محدود چندان هم دور از ذهن نباشد. از سویی افزایش چراغ خاموش حجم عرضه‌ها در بورس و بازار، تغییر گریدهای تولیدی و تلاش برخی از تجار برای فروش کالاهای خود را باید از مواردی دانست که می‌تواند دورنمای بازار را شکل دهد. البته باز هم ممکن است این موارد تحدید (محدود) شود، زیرا احتمال عدم دست یافتن به توافق جامع هسته‌ای و امکان افزایش مجدد قیمت دلار نیز می‌تواند داده‌های این بازار را تغییر دهد.

نظر کارشناسان بازار

جواد موسوی از کارشناسان بازار محصولات پتروشیمی معتقد است هم‌اکنون بازار به ثبات نسبی رسیده، ولی برای گریدهای سبک خطی، سبک فیلم، PET و پلی‌پروپیلن‌های نساجی هنوز بازار با طرزفکر صعودی گام بر می‌دارد. البته کاهش قیمت EX۳ یا PVC را نیز باید جدی گرفت، زیرا واقعیت‌های بازار را بیش از پیش نشان می‌دهد. وی درخصوص شرایط پیش رو در بازارهای داخلی گفت دورنمای بازار را باید با ثبات ارزیابی کرد اما جهت‌گیری کاهشی قیمت‌ها داده‌ای است که به مرور زمان خودنمایی کرده مثلا نیمه اول خرداد‌ماه یا نیمه دوم آن زمان مناسبی برای عقب‌نشینی قیمت‌ها است که می‌تواند داده مهمی تلقی شود. البته کاهش قیمت PVC یا برخی دیگر از پلیمرها به سرعت خودنمایی می‌کند که از هم اکنون نیز کلید خورده است.

طریقی به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: هم‌اکنون شرایط بازار اندکی بهتر شده است و امیدواریم باز هم شاهد بهبود مضاعف آن باشیم. البته قیمت‌ها افزایش یافته و شاید بتوان از این وضعیت به‌عنوان یک نقطه‌قوت یاد کرد. در هر حال روزهای گرم سال زمان اصلی برای افزایش تقاضای فصلی است؛ زیرا مصرف مواد نوشیدنی شیرین و به‌صورت کلی پلاستیک‌ها افزایش می‌یابد. این کارشناس بازار در ادامه به شرایط فنی تولید در واحدهای تبدیلی پرداخت وگفت: در پایان بهار و تابستان شرایط تولید بیش از سایر زمان‌ها مهیا است؛ زیرا تقاضا وجود دارد، روزها طولانی‌تر است و به کمک گرمای هوا برای پلیمرها مخصوصا پلی‌اتیلن‌ها، هزینه تولید کمتر خواهد بود بنابراین حجم تولید افزایش می‌یابد.

وی در ادامه صحبت‌های خود به ذهنیت فعالان بازار از شرایط کلی و مخصوصا مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون طرزفکر رایج در بازار قوت گرفتن احتمال عدم حصول به توافق جامع هسته‌ای است و این وضعیت می‌تواند به افزایش نرخ ارز منتهی شود؛ بنابراین رشد قیمت‌ها محتمل است. از سویی قیمت نفت نیز افزایش یافته و همیشه یک فاصله زمانی بین رشد بهای نفت و افزایش نرخ پلیمرها در بازارهای جهانی وجود دارد که می‌تواند قیمت‌ها را در بازار داخلی به تبعیت از بهای جهانی محصولات پتروشیمی افزایش دهد. برآیند تمام این موارد شرایطی را باعث شده تا رشد قیمت‌ها و بالاماندن حجم خرید را توجیه کند.

بخشنده یکی دیگر از کارشناسان بازار محصولات پتروشیمی در پاسخ به سوالی مبنی بر پذیرش قیمت‌های بالای فعلی در بازار داخلی به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: واقعیت این است که بازار داخلی به جز بورس کالا گزینه مشابه دیگری ندارد بنابراین هر رخدادی که در رینگ پتروشیمی بورس کالا رخ دهد دقیقا بر بازار تاثیر خواهد گذاشت. وی در ادامه گفت: هر زمان که قیمت‌ها در بورس کالا بر اساس قیمت‌های پایه افزایش یابد، دقیقا بازار نیز در آن جهت گام خواهد برداشت و با رشد قیمت محصولات موجود در انبارها، این رشد نرخ‌ها فراگیر می‌شود. وی در ادامه به افزایش محدود و چراغ خاموش حجم عرضه‌ها در بورس کالا در روزهای اخیر اشاره کرد و این مطلب را به دلیل احتمال کاهش قیمت‌های صادراتی دانست. او در ادامه با انتقاد نسبت به قیمت دلار مورد محاسبه در قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی بر اساس نرخ ۳۳۵۲ تومان گفت: با توجه به کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر و همچنین عقب‌نشینی محدود و آرام قیمت‌های فوب خلیج فارس به نظر می‌رسد از جذابیت عرضه‌های صادراتی کاسته شود و می‌توان به کاهش آرام قیمت‌های پایه و حتی افزایش عرضه‌ها در بورس کالای ایران امیدوار بود.

در روزهای آینده به بررسی بیشتر رخدادهای موجود در رینگ محصولات پتروشیمی بورس کالای ایران خواهیم پرداخت.

مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پلیمری در روزهای اخیر:

- کاهش نسبی حجم معامله پلیمرها در هفته گذشته به نسبت هفته پیش از آن

- پذیرش قیمت‌های بالای فعلی در بازار داخلی که موجودی انبارها نیز با قیمت‌های بالاتری به نسبت زمان خرید به فروش می‌رسد.

- افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی در روزهای اخیر و مجددا عقب‌نشینی که پس از افزایش مجدد نرخ‌ها، بازار به یک ثبات نسبی رسید.

- افزایش نامحسوس حجم عرضه‌ها در بورس کالای ایران

- بالابودن نسبی تقاضا در بورس و بازار

- توجه برخی از تولیدکنندگان به تولید کالاهایی با جذابیت بیشتر با تغییر گرید تولیدی

- کاهش قیمت دلار به نسبت هفته قبل

- تثبیت نسبی بهای نفت پس از افزایش و یا کاهش‌های متوالی که باعث شد قیمت نفت برنت در سطوحی نزدیک به ۶۵ دلار در هر بشکه به ثبات برسد.

- کاهش چراغ خاموش قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی پس از افزایش شدید قیمت‌ها و همچنین بازگشت تولیدکنندگان و عقب نش ینی خریداران بین‌المللی

- افزایش نسبی تقاضا در بازار داخلی به امید افزایش حجم تولید در صنایع تکمیلی

- انتظار برای رشد تقاضای محصولات نهایی، نوشیدنی‌های شیرین و خنک یا محصولات پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف در روزهای گرم سال و همچنین در اعیاد شعبانیه و ماه مبارک رمضان

- کاهش امید به دستیابی به توافق جامع هسته‌ای در کوتاه‌مدت که جذابیت خرید را افزایش می‌دهد.

- چندگانه شدن بازار و افزایش جذابیت برخی کالاها در حالی که برخی دیگر با افت قیمت رو‌به‌رو هستند.

- تلاش برخی تجار برای فروش کالاهای خود که قیمت برخی گریدهای خاص را از قیمت تمام شده در بورس کالا نیز کمتر کرده است.

چندگانگی قیمت‌ها و بهبود حجم معاملات