سردرگمی در بازار پلیمرها

محمد‌حسین بابالو: روزهای اخیر را شاید بتوان روزهایی بسیار مبهم در بازار محصولات پتروشیمی برشمرد زیرا داده‌های متناقض و متفاوتی وضعیت پیش روی این بازار را تعیین می‌کند. افزایش قیمت‌های جهانی اغلب پلیمرها و رشد بهای نفت، کاهش آرام قیمت دلار و همچنین افزایش نسبی قیمت‌ها در بازار داخلی مواردی است که چشم‌انداز مبهمی را پیش روی بازار پلیمرها تصویر کرده است. با توجه به بالابودن موجودی انبارها، ضعف تقاضا و همچنین کمبود نقدینگی و نهایتا انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید دورنمای چندگانه‌ای پیش روی بازار محصولات پلیمری قرار گرفته که افزایش شکننده قیمت‌های فعلی را با تردید رو به رو ساخته است. به نظر می‌رسد باید تا اعلام قیمت‌های پایه جدید صبر کرد زیرا ویژگی‌های متناقض بازار با جهت‌گیری صعودی آن به قدری نیست که بتواند تمامی معاملات را در بر گیرد. بازار داخلی محصولات پلیمری در یک فاز ابهام به سر می‌برد که نوسان قیمت دلار به این ابهام دامن می‌زند. از سویی قیمت اغلب گریدها همچون پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم یا خطی در مسیر افزایش قرار داشته و از سویی توجه به پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳ افزایش شدیدی را تجربه کرده است. اگر به قیمت اغلب گریدهای پلیمری در روزهای اخیر توجه کنیم شاهد آن خواهیم بود که قیمت‌ها به آرامی وارد یک فاز افزایشی شده ولی شتاب محدود آن نشان‌دهنده ضعف تقاضا و

بی میلی بازار نسبت به افزایش قیمت‌ها است. این در حالی است که موجودی انبارها بالا است و از سال گذشته تاکنون این وضعیت ادامه دارد. البته به جرأت نمی‌توان گفت که در بازار داخلی قیمت‌ها وارد یک فاز افزایشی قدرتمند شده باشد زیرا کاهش قیمت دلار می‌تواند بخش بزرگی از انتظار افزایشی قیمت‌ها را محدود کند. در هر حال این فاز ابهام در بازار وجود داشته و به نظر می‌رسد که ادامه یابد. به‌عنوان مثال در روز سه شنبه برخی فروشندگان از پیشنهاد قیمت خودداری کردند و توجه به برخی گریدهای خاص در کنار بی توجهی به گروهی دیگر از پلیمرها در بورس کالا باعث شده تا چهره واقعی بازار وارد یک فاز چندگانه شود که به فعالان بازار اجازه تحلیل درست و دقیق شرایط را نمی‌دهد. در هر حال زمان اعلام قیمت‌های پایه جدید برای نیمه اول اردیبهشت ماه نزدیک است و به نظر می‌رسد این روند چندگانه و متغیر باز هم میهمان بازار باقی بماند.

در هر حال روزهای گرم سال و زمان تقاضای فصلی پلیمرها مخصوصا پلی‌اتیلن‌های سبک نزدیک است که به افزایش تقاضا در ایران و کشورهای همسایه منجر خواهد شد. بهبود ساز و کارهای اقتصادی، افزایش توان خرید خانوارها، انتظار برای کاهش نرخ بهره بانکی که پتانسیل مهمی برای تزریق نقدینگی به بازار داخلی است و همچنین کاهش آرام قیمت دلار مواردی است که می‌تواند از بازار در روزهای آینده حمایت کند ولی تمامی این موارد نمی‌تواند داده مهمی برای افزایش قیمت‌ها باشد. تمامی این موارد در حالی است که کاهش محدود و چراغ خاموش عرضه‌ها در روزهای ابتدایی هفته جاری داده مهمی بود که این ذهنیت را ایجاد می‌کند که قیمت‌های پایه می‌تواند افزایش یابد که البته این شرایط به چندگانگی فعلی در بازار کمک کرده است. متاسفانه وضعیت فعلی بازار محصولات پلیمری بیش از تاثیرپذیری از وضعیت عرضه و تقاضا بر داده‌های مهم دیگری تاکید دارد که تغییر فاز بازار را باعث می‌شود. نوسان قیمت دلار، تغییر قیمت جهانی نفت و پلیمرها و وضعیت کلی صنعت را باید در این خصوص لحاظ کرد. به‌عنوان مثال در خبرها از تغییر احتمالی نرخ سود بانکی سخن گفته شده تا جایی که حتی نرخ ۱۷ درصد نیز گمانه زنی شده است.

نوسان قیمت دلار را می‌توان یکی از مهم‌ترین‌ رخدادهای تاثیرگذار بر بازار پلیمرها دانست. البته شاید تغییرات نرخ ارز آن میزان هم که باید و شاید بر این بازار در کوتاه مدت موثر نباشد ولی نوسان قیمت دلار به جز تاثیرگذاری بر قیمت‌های پایه و یا قیمت‌های تمام شده کالاهای وارداتی نشان‌دهنده وضعیت کلی اقتصادی و سیاسی کشور هم هست. افزایش مجدد احتمال توافق جامع هسته‌ای در اظهارنظرهای جدید مقامات غربی، افزایش آرام قیمت نفت و همچنین اظهار تمایل شرکت‌های بزرگ جهانی مواردی است که دورنمای مثبت و مجددی را به بازار تزریق کرده است. برآیند تمامی این موارد به کاهش مجدد قیمت دلار آن هم پس از لمس سطوحی بالاتر از ۳۴۰۰ تومان منتهی شد و ممکن است این روند نزولی باز هم ادامه یابد. البته با توجه به محدودیت‌های موجود در تزریق ارز و همچنین کاهش تخصیص ارز مبادلاتی، ادامه نوسان بین ۳۳۰۰ تا ۳۴۰۰ تومان را می‌توان در روزهای اخیر تخمین زد. در لحظه تنظیم این گزارش قیمت فروش دلار در بازار تهران برابر با ۳۳۵۵ تومان است.

در بازارهای جهانی قیمت نفت به آرامی در حال افزایش است تا جایی که بهای طلای سیاه هم‌اکنون به بالاترین حد در روزهای اخیر رسیده است. نفت برنت با رسیدن به قیمت‌هایی بالاتر از ۵۹ دلار، باز هم برای بازگشتن به بالاتر از ۶۰ دلار در حال تلاش است که در صورت ادامه این روند افزایشی، چنین مطلبی قابل پیش‌بینی است. قیمت نفت خام آمریکا وضعیت بهتری داشته و مدت‌ها است که در قیمت‌هایی بالاتر از ۵۰ دلار تثبیت شده تا جایی که در لحظه تنظیم این گزارش با ۸۵/ ۰ درصد رشد به ۵۲/ ۳۵ دلار در هر بشکه رسیده است. کاهش شدید حجم تولید نفت خام از شیل‌های نفتی در آمریکا و احتمال کاهش بیشتر عرضه در ماه‌های پیش رو، بحران‌های ژئوپلیتیک در غرب آسیا و حمله نظامی عربستان به یمن و احتمال تهاجم جنگجویان یمنی به چاه‌های نفت و پایانه‌های نفتی عربستان

(همان گونه که تهدید کرده‌اند) در کنار بهبود محدود در بازارهای کالایی را می‌توان از دلایل این امر برشمرد. این وضعیت شکننده مخصوصا کاهش حجم تولید از شیل‌های نفتی داده‌های مهمی به شمار می‌آیند که می‌تواند کل بازار انرژی را در مسیر بهبود تغییر جهت دهد. در بازار جهانی پلیمرها وضعیت با شتاب بیشتری در حرکت است. افزایش قیمت مواد اولیه صنایع پتروشیمی و پتروشیمیایی در حالی رخ داده که چندین کارخانه بسیار بزرگ به‌صورت روزشمار در حال ورود به فاز تعمیر و نگهداری و همچنین بسته شدن هستند. این شرایط در کنار افزایش

ادامه دار تقاضا در روزهای گرم سال شرایط را به گونه‌ای ترسیم کرده که برآیند کلی قیمت‌ها در مسیر رشد حرکت می‌کند. افزایش قیمت الفین‌ها و مواد اولیه این صنعت همچنین رشد بهای پلی‌اتیلن‌ها، پلی‌پروپیلن‌ها یا سایر پلیمرهای سبک یا سنگین را می‌توان چهره واقعی این جهت‌گیری افزایشی به شمار آورد.

مهم‌ترین‌ رخدادهای بازار محصولات پتروشیمی

- رشد قیمت پلیمرها در بازار داخلی با محوریت پلی‌اتیلن‌های پرمصرف همچون انواع سبک و تزریقی

- کاهش چراغ خاموش عرضه برخی از گریدهای جذاب پلیمری در روزهای اخیر

- افزایش رقابت بر پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳

- تجمیع تقاضا و توجه بیشتر به عرضه‌ها که به افزایش نسبی حجم معاملات و رشد قیمت‌ها منجر شد

- عقب‌نشینی آرام قیمت دلار به دلیل افزایش امیدواری‌ها نسبت به دست یافتن به توافق جامع هسته‌ای

- افزایش آرام قیمت نفت در بازارهای جهانی

- رشد قیمت پلیمرها و انتظار برای افزایش بیشتر بهای این کالا در بازارهای بین‌المللی

- ایجاد یک جو ابهام در بازار محصولات پتروشیمی که با افزایش قیمت پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم تعمیق شده است

- انتظار برای افزایش قیمت‌های پایه در روزهای اخیر که جذابیت خرید را افزایش می‌دهد

- پایین بودن نسبی عرضه‌ها به امید افزایش قیمت در حالی که موجودی انبارها بالاست ولی حجم تقاضا افزایش شدیدی نداشته است.

- احتمال کاهش نرخ سود بانکی که در برخی از اظهارنظرها از نرخ ۱۷ درصد هم صحبت شده است.

- توجه بازار به پلی‌وینیل کلراید S۶۵، پلی‌اتیلن سنگین فیلم ۷۰۰۰F ، پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم و پلی‌پروپیلن‌های نساجی

- توجه به انواع OFF گرید همچون گذشته

- انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در هفته آینده

- ثبت چندین رقابت روی پلی‌پروپیلن‌های نساجی

- افزایش شدید عرضه قیر در بورس کالا

- کاهش ورود کالاها به مچینگ