سیگنال‌ نزول سنگ‌آهن تا سطوح بحرانی

منیره نظامیوند چگینی: بازارها هر روز بیش از پیش خبرساز هستند و با ریزش‌های پی در پی موجبات نگرانی هرچه بیشتر فعالان را فراهم می‌آورند که در این میان، نوسان بازارهای کالایی استراتژیک البته ملموس‌تر است. سنگ‌آهن یکی از محصولاتی است که بازار آن سالی پر افت و خیز را پشت سر گذاشته است. با نگاهی به روند قیمتی بازار این ماده معدنی مهم درمی‌یابیم که سنگ‌آهن از آغاز سال جاری میلادی به دلیل رشد روزافزون میزان مازاد عرضه با وجود کاهش چشمگیر تقاضا به‌خصوص در چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده بازارهای کالایی، تا‌کنون ریزشی در حدود بیش از ۴۹ درصد را تجربه کرده که این کاهش‌ها همچنان نیز ادامه دارد، تا جایی که در روزهای اخیر به مرز هشدار رسیده و موجی از نگرانی را در بین سرمایه گذاران این بازار ایجاد کرده است.

براساس آمارهای موجود، کاهشی که بازار سنگ‌آهن در سال جاری میلادی تجربه کرده در مدت ۶۰ ماهه اخیر بی‌سابقه اعلام شده است. در این بین چشم امید بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سنگ‌آهن، به قرابت بالای این محصول با فولاد دوخته شده است؛ چرا که با افزایش میزان ساخت و ساز و گسترش بخش مسکن در اقصی نقاط جهان بالاخص در کشورهای در حال توسعه و نیز پیشرفت روزافزون صنعت خودروسازی و استفاده هرچه بیشتر از فولاد در این دو بخش مهم و کاربردی در سراسر جهان، می‌توان به رشد صنایع و بازارهای وابسته به آن که سنگ‌آهن یکی از این بازارهاست، امیدوار بود.

بر‌اساس گزارش‌ها در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای جهانی، بهای سنگ‌آهن با عیار ۶۲ درصد در بندر کینگدائو چین با بیش از ۱/۰ درصد کاهش نسبت به روز ماقبل به محدوده ۶۹ دلار رسید. برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند قیمت این محصول پس از برخورد به کف ۷۰ دلاری که مرز روانی مهمی برای آن به شمار می‌رود، روند خود را به سمت بالا اصلاح خواهد کرد. بهای سنگ‌آهن در روز ۲۶ نوامبر، به حدود ۶۸.۴۹ دلار رسید که پایین ترین میزان از ماه ژوئن سال ۲۰۰۹ تاکنون گزارش شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از رویترز، پیش از این بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی‌های متفاوتی را از روند قیمتی سنگ‌آهن اعلام کرده بودند که برخی از آنها بر رشد کوتاه مدت قیمت‌ها دلالت داشت. هرچند گاهی شاهد رشد کوتاه‌مدت و هیجانی قیمت‌ها در این بازار بودیم، اما به‌طور کلی روند نزولی بر نمودار یکساله اخیر این ماده استراتژیک سایه افکنده است. این ریزش‌های مداوم در حالی است که زمان زیادی تا پایان سال ۲۰۱۴ و آغاز تعطیلات سال نو میلادی باقی نمانده است. با نگاهی کارشناسانه به این روند در‌می‌یابیم که مهم‌ترین‌ فاکتور در این رخدادها، کاهش‌های اخیر در آمارهای ارائه شده از اوضاع اقتصادی چین است که تاثیر زیادی بر بازارهای مختلف به‌طور عام و بر بازار سنگ‌آهن به‌طور خاص گذاشته است. چین بیش از ۶۵‌درصد از کل سنگ‌آهن صادراتی جهان را مصرف می‌کند و بروز هرگونه ضعف در آمارها و شاخص‌های مهم اقتصادی این کشور زمینه را برای ریزش بیشتر قیمت‌ها در بازار نیمه راکد سنگ‌آهن فراهم خواهد آورد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این محصول به‌عنوان یک فاکتور سنجش کلیدی برای اقتصاد چین به‌شمار می‌رود.

همچنین در مدت اخیر تصمیمات شرکت‌های بزرگ تولید‌کننده این محصول همچون واله، ریوتینتو، بی‌اچ‌پی بیلیتون و فورتسکیو مبنی بر کاهش کوتاه مدت و در ادامه افزایش میزان تولیدات خود نیز عامل مهم دیگری در فرو بردن بازار سنگ‌آهن در رکود است. این شرکت‌ها همچنان در حال افزایش میزان تولید خود و دپوی آن هستند که بر میزان مازاد عرضه این ماده استراتژیک بیش از پیش می‌افزاید. این میزان بالای تولید تا حدی است که تحلیلگران را از خوش‌بینی برای رشد هرچند اندک قیمت‌ها نیز ناامید کرده است.

اگر اتفاق خاصی در این بازار رخ ندهد یا شرکت‌های بزرگ مزبور اقدام به اتخاذ تصمیم جدیدی نکنند، همچنان باید شاهد ریزش شدیدتر قیمت‌ها در بازار سنگ‌آهن باشیم. برخی از تحلیلگران بر این باورند که شرکت‌های مزبور در پی تلاش برای حذف رقبا و از دور خارج کردن برخی تولیدکنندگان که هزینه‌های تولید آنها بالا است، مصمم به افزایش میزان تولیدات خود شده‌اند تا از این طریق همچنین مانع از رشد قیمت‌ها در بازار سنگ‌آهن شوند.

به گفته منابع آگاه؛ این شرکت‌ها میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا زمینه ساز سوق دادن بازار به سمت و سوی عرضه بیش از حد و ترغیب افت‌های هرچه بیشتر در قیمت سنگ‌آهن در سال جاری باشند. بر اساس گزارش‌های موجود، اکثر مرجع‌های مهم همچون بانک مریل‌لینچ؛ سیتی گروپ، جی پی مورگان و اچ‌اس‌بی‌سی در آخرین گزارش‌های خود احتمال ریزش هرچه بیشتر نرخ سنگ‌آهن را برای سال‌های پیش رو قوی دانسته‌اند و پیش‌بینی قیمت‌های خود را تا حدود زیادی کاهش داده‌اند. در این گزارش‌ها آمده است که در سال‌های آینده میلادی افت بهای سنگ‌آهن تا محدوده ۶۵ دلار و حتی ۶۰ دلار نیز دور از انتظار نخواهد بود. این در حالی است که بانک‌های مذکور در گزارش‌های پیشین خود اندکی خوش بینانه تر به بازار این ماده نگاه کرده بودند. همچنین بانک سرمایه‌گذاری مورگان استنلی نیز در جدیدترین گزارش منتشر شده؛ در پی افزایش عرضه استرالیا، پیش‌بینی خود را برای بهای سنگ‌آهن برای دو سال آینده کاهش داده است. تحلیلگران این بانک، تام پرایس و جوئل کران در این گزارش پیش‌بینی کرده‌اند که قیمت سنگ‌آهن در سال ۲۰۱۵ میلادی تا حدود ۷۹ دلار در هر تن خواهد بود که به‌طور متوسط از برآورد قبلی ۹ درصد پایین‌تر است. همچنین این بانک، چشم‌انداز خود را برای سال ۲۰۱۶ میلادی تا ۷۵ دلار در هر تن کاهش داده که از میزان پیش‌بینی قبلی، ۱۴ درصد کمتر است.