محمد‌حسین بابالو: روز گذشته عرضه‌های محصولات پتروشیمیایی با جذابیت بالایی همراه بود تا جایی که درخصوص برخی کالاها سقف قیمت‌ها را رقابت تعیین کرد و باعث شد تا منومر وینیل استات، ایزوبوتانول، جوش‌شیرین و در نهایت دی‌اتیل هگزانول به سطوح بالایی برسند. توجه بیشتر به این بازار که می‌تواند حجم تولید را در صنایع پایین‌دستی بزرگ و مهم افزایش دهد بیش از پیش توصیه می‌شود زیرا این بازار هنوز به ثبات نرسیده و ممکن است این شرایط باز هم ادامه یابد. انواع قیرهای ۶۰۷۰، ۸۵۱۰۰، MC۲۵۰، قیر امولسیون CRS۱، وکیوم باتوم و عایق رطوبتی BOF، منو اتیلن گلایکول پتروشیمی‌های مارون، شازند و فرساشیمی، اسید سولفوریک، دی اتیلن گلایکول پتروشیمی مارون و شازند، منومر وینیل استات شازند، ایزوبوتانول شازند، الکیل بنزن خطی، کربنات سدیم سبک و سنگین پتروشیمی شیراز، اوره صنعتی، بنزن، اسید استیک، دی اتانول آمین، جوش شیرین پتروشیمی شیراز، اسید ترفتالیک، دی اتیل هگزانول پتروشیمی شازند، کریستال ملامین، گوگرد، پلی‌وینیل کلراید S۷۰ پتروشیمی بندرامام، پلی‌اتیلن سنگین لوله CRP۱۰۰N پتروشیمی جم، پلی‌اتیلن سنگین بادی BL۳ پلیمر کرمانشاه، پلی‌اتیلن سبک خطی AA ۰۲۰۹، پلی‌اتیلن‌های ترفتالات بطری گریدهای BG۸۴۱، BG۷۸۱ و BG۸۲۱ پتروشیمی تندگویان، پلی‌استایرن مقاوم ۷۲۴۰ پتروشیمی تبریز و آرگون بخشی از عرضه‌های دیروز را تشکیل دادند.

همان‌گونه که از حجم و تنوع عرضه‌ها مشخص است، محصولات پتروشیمیایی و مواد اولیه مهم صنایع پایین‌دستی بزرگ مهم‌ترین خریداران این قبیل محصولات بودند که البته در پاره‌ای از اوقات برای خرید کالاها و مواد اولیه خود حاضر بودند پیشنهاد‌های بالایی را به خریداران اعلام کنند که رقابت نفس‌گیری را ایجاد می‌کرد؛ البته هنوز هم این شرایط کاملا متعادل نشده و باز هم التهاب در این بازار بسیار پر اهمیت وجود دارد. با توجه به جایگاه خاص این قبیل تولید‌ها و مصرف‌کنندگان اصلی آنها در توسعه سایر صنایع پایین‌دستی دیگر توجه بیشتری به این معاملات و تلاش برای تثبیت این بازارها شدیدا توصیه می‌شود؛ زیرا به نظر می‌رسد دولت به‌صورت مستقیم تمایل چندانی برای رشد این قبیل صنایع ندارد؛ پس باید شرایطی فراهم کرد تا بخش خصوصی بیش از پیش وارد عمل شود.

همان‌گونه که در گذشته هم تجربه شده بود، بسیاری از تولیدات پتروشیمی شازند باز هم با افزایش جذابیت، رقابت و رشد قیمت‌ها رو‌به‌رو شدند تا جایی که باز هم روز پر‌التهابی برای برخی از کالاهای خاص این تولیدکننده و برخی دیگر به ثبت رسید. دی اتیلن گلایکول، منومر وینیل استات، ایزوبوتانول، کربنات سدیم سبک، دی اتانول آمین، جوش شیرین و دی اتیل هگزانول را می‌توان مهم‌ترین‌ و جذاب‌ترین عرضه‌های روز گذشته به شمار آورد. شاید بتوان عرضه ۵۵۰ تن دی اتیل هگزانول را یکی از مهم‌ترین‌ عرضه‌های روز گذشته دانست؛ زیرا همچون قبل باز هم قیمت این کالا صعودی شد. البته پس از کاهش نسبی قیمت‌های پایه درخصوص اغلب کالاها، دی اتیل هگزانول با افزایش بیشتر قیمت‌ها رو‌به‌رو شده است؛ چرا که قیمت پایانی ۴۶ هزار و ۵۵۹ ریال در هفته گذشته به قیمت ۴۸ هزار و ۵۲۱ ریال افزایش یافته است که شاید کاهش حجم عرضه را بتوان یکی از دلایل این شرایط دانست، زیرا حجم عرضه از ۱۱۰۰ تن به ۵۵۰ تن کاهش یافته است. به نظر می‌رسد این شرایط ملتهب برای این کالای خاص باز هم ادامه یابد. منومر‌وینیل استات، ایزوبوتانول و جوش شیرین هم شرایط مشابهی را تجربه کردند تا هر سه با رقابت رو‌به‌رو شده و افزایش قیمت‌ها را تجربه کنند. منومر وینیل استات نسبت به هفته‌های پیش‌رو‌ با کاهش نسبی قیمت‌ها مواجه شده ولی ایزوبوتانول تفاوتی با هفته پیش از آن نداشت. در شرایط فعلی یک جو ترس و تردید از کاهش حجم عرضه‌ها در روزهای آینده به دلیل قطع گاز برخی از واحدهای تولیدی به‌صورت محدودی وجود دارد. این در حالی است که اغلب تولیدات محصولات پتروشیمیایی از واحدهای استفاده‌کننده از خوراک مایع منشأ می‌گیرد که باید تاثیر کمتری از قطع گاز بپذیرند. البته این واحدها نیز تا حدودی از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت استفاده می‌کنند که باز هم بر فرآیند تولید تاثیرگذار خواهد بود و این شرایط در سال‌های اخیر با برتری استفاده از گاز طبیعی برای سوخت جایگری کرده است. البته برای برخی دیگر از واحدها که از گاز بیشتر استفاده می‌کنند شرایط متفاوت است و باز هم باید این تردید را لحاظ کرد. تلاش داریم تا در آینده بیشتر به این مطلب بپردازیم.

در بازار داخلی باز هم بحث قیمت دلار گرم شده و معامله‌گران به آن بیش از پیش توجه کرده‌اند. البته قیمت دلار در بازار داخلی قطعا بر جذابیت صادراتی می‌افزاید و برای شرکت‌ها و کارخانه‌های تولیدی که مواد اولیه پتروشیمیایی مصرف می‌کنند بسیار مهم است. از سویی قیمت پایه در بورس کالا هم متاثر از قیمت دلار و قیمت‌های جهانی تعیین می‌شود که باز هم نکته مضاعفی بر این جذابیت می‌افزاید.

به نظر می‌رسد قیمت دلار در بالاتر از ۳۴۰۰ تومان تثبیت شده، ولی هر روز روند کاهشی آرامی به خود می‌گیرد تا به فعالان بازار گوشزد کند تا این قیمت‌ها از پتانسیل بنیادین قدرتمندی برخوردار نیست و بازار میل به کاهش دارد. البته فروشندگان اصلی دلارهای حواله‌ای که اغلب شرکت‌های پتروشیمی هستند قطعا تمایلی به کاهش قیمت دلار نداشته و ندارند؛ زیرا از دو سو زیان می‌بینند. از سویی با کاهش قیمت دلار در بازار سود صادراتی آنها کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر با افزایش قیمت دلار، قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا نیز افزایش می‌یابد که هر دو تمایل به افزایش قیمت دلار را نشان می‌دهد پس در برابر کاهش این نرخ در بازار موضع‌گیری خواهند کرد. همچون گذشته ساده‌ترین رویکرد آنها هم کاهش عرضه‌های دلارهای حاصل از صادرات در بازار داخلی است که پس از ابلاغیه جدید رئیس بانک مرکزی مبنی بر اعطای مجوز فروش ارز صادراتی به نرخ آزاد، شکل رسمی قدرتمندتری به خود گرفت. البته این اقدام در گذشته به‌صورت غیر رسمی به کرات صورت گرفته بود، اما این مصوبه را می‌توان خط بطلانی بر برخی فشارهای رسمی به صادرکنندگان بزرگ دانست.

به گزارش روابط عمومی انجمن ملی پلاستیک ایران ولی‌الله افخمی راد معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: این ابلاغیه که از سوی بانک مرکزی صادر شده است، امکان این را فراهم خواهد آورد که تجار ایرانی در خارج از کشور و هر جا که بانک ایرانی وجود دارد، بتوانند ارز خود را از طریق صرافی و با قیمت آزاد به فروش برسانند. وی افزود: بر این اساس، خریدار می‌تواند در خارج از کشور ارز را از صادرکنندگان تحویل گرفته و در بانک‌های داخل معادل ریالی آن را با نرخ آزاد به صادرکننده پرداخت کند. با توجه به این موارد و همان گونه که در گذشته نیز تجربه شده شرکت‌های صادرکننده بزرگ توان مدیریت بازار ارز را خواهند داشت.

برخی از مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمیایی

- تنوع عرضه‌ها مخصوصا برای برخی انواع جذاب در گذشته

- استفاده سایر تولیدکنندگان از شرایط بازار و تلاش برای مدیریت گرید و تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر

- نوسان قیمت دلار در سطوحی بالاتر از ۳۴۰۰ تومان

- کاهش قیمت نفت و بازگشت به پایه ۶۲ دلار برای نفت خام آمریکا و ۶۶ دلار برای نفت برنت و احتمال کاهش بیشتر قیمت آن

- کاهش ادامه‌دار قیمت محصولات پتروشیمی و پتروشیمیایی در بازارهای جهانی

- حضور در روزهای سرد سال و انتظار بهبود نسبی حجم تولید در صنایع مصرف کننده

- انتظار افزایش حجم صادرات برای محصولات نهایی به دلیل کاهش قیمت برخی مواد اولیه و افزایش نسبی قیمت دلار

- کاهش قیمت پلی‌پروپیلن‌ها در روزهای اخیر با محوریت پلی‌پروپیلن جم و انتظار برای سرایت این رویکرد به سایر تولیدکنندگان

- تلاش برخی از مدیران برای حفظ انسجام در بازار با عرضه‌های سلف یا تنوع بخشی به لیست تولیدات و تولیدکنندگان

- وجود جو ترس و تردید از قطع گاز برخی از واحدهای تولیدی

رویکردهای متفاوت در بازار