محمدحسین بابالو: طی هفته گذشته ضعف فراگیر تقاضا در بورس و بازار باعث شد تا با تضعیف حجم معاملات و کاهش محدود قیمت‌ها رو به رو باشیم که شرایط سخت تولید، محدودیت بازارهای داخلی و صادراتی و مخصوصا انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید را می‌توان دلیل اصلی این رویکرد بازار دانست. در هفته گذشته شاهد کاهش جذابیت عرضه‌ها در بورس کالای ایران بودیم که نهایتا به کاهش حجم معاملات منتهی شد. این کاهش جذابیت و ضعف تقاضا تا حدی بود که حجم معاملات به ۳۴ هزار و ۹۷۰ تن کاهش یافت که کمترین حد در چند هفته اخیر به شمار می‌رود. البته این شرایط دقیقا به بازار هم سرایت کرد تا جایی که بازار غیررسمی با کاهش شدید حجم معاملات این هفته را سپری کرد. البته روزهای پایانی هفته به نسبت ابتدای هفته با شرایط سخت‌تری روبه‌رو شد.

کاهش شدید تقاضای موثر در بورس کالا، انتظار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید برای آذرماه و انتظار کاهش آن، کاهش نسبی قیمت‌های جهانی و ثبات نرخ ارز در بازار داخلی، سقوط قیمت نفت و انتظار پایین ماندن آن که می‌تواند بازار محصولات پتروشیمی را به‌صورت ادامه‌داری نزولی کند، ضعف نقدینگی و کاهش تقاضای مؤثر، کاهش سود معاملات و افزایش ریسک خرید و فروش، پایین بودن نسبی موجودی انبارها، فراگیر شدن شایعات گسترده در بازار و شایعه کاهش ۱۵ درصدی قیمت‌های پایه که از مرجع و اساس درستی برخوردار نبود، پایان زمان تقاضای فصلی بسیاری از پلیمرها که با کاهش قیمت‌های این دسته در بازار آزاد رو‌به‌رو شدیم، کاهش بسیار آرام قیمت‌ها در بازار داخلی و حفظ جانب احتیاط از سوی فعالان بازار، افزایش جو ترس و تردید در بازار و... را می‌توان مهم‌ترین‌ ویژگی‌های بازار در هفته گذشته دانست.

اما در بازار محصولات پالایشی و شیمیایی‌ها شاهد شرایط بهتری از محصولات پلیمری بودیم زیرا شرایط فنی خرید و تولید در صنایع پایین‌دستی این قبیل محصولات کاملا با پلیمری‌ها متفاوت است.

با توجه به تلاش برای خرید کالاها و مواد اولیه مورد نیاز صنایع متوسط و بزرگ، حجم تقاضا برای محصولات پتروشیمیایی کاهش چندانی نداشت ولی در هر صورت به نسبت هفته‌های گذشته هم مدیریت اوضاع و هم کاهش محدود تقاضا باعث بروز تغییراتی در این بازار مهم شد ولی شرایط عمومی این بازار هنوز بهتر از پلیمرها است و خریداران به انتظار قیمت‌های پایه جدید دست از تولید برنداشتند که البته به دلیل مسائل فنی شاید توان چنین کاری را نیز نداشتند.

اعلام قیمت پایه هم‌اکنون مهم‌ترین‌ خبر برای بازار محصولات پتروشیمی به حساب می‌آید زیرا شیوه قیمت‌گذاری در بازار داخلی نیز کاملا بر پایه این قیمت‌ها قرار داشته که در کنار شرایط عرضه و تقاضای داخلی و خارج از بورس تغییر می‌کند.

با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی نفت می‌توان انتظار کاهش قیمت فرآورده‌ها از جمله نفتا (به‌عنوان مهم‌ترین‌ خوراک مایع صنایع پتروشیمی) را داشت که دقیقا داده‌ای برای کاهش قیمت تمام‌شده محصولات پلیمری به حساب می‌آید. البته از هم‌اکنون با کاهش قیمت‌های عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ رو‌به‌رو شده‌ایم که در کنار عقب‌نشینی خریداران بزرگ و انتظار قیمت‌های پایین‌تر، می‌توان انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را داشت.

به عبارت ساده‌تر سقوط قیمت نفت از بیش از ۹۰ دلار به ۷۶ دلار فعلی برای نفت خام آمریکا می‌تواند قیمت‌ها را به‌صورت روزشمار کاهش دهد و هر روز قیمت‌های پایین‌تری در بازارهای جهانی ثبت خواهد شد. از سویی تجربه نشان داده است که قیمت نفت با قیمت محصولات پالایشی مطابق بوده ولی برای پلیمرها با یک فاصله زمانی حداکثر دو ماهه رخ می‌دهد.

نهایتا می‌توان گفت قیمت‌های جهانی محصولات پلیمری نزولی است و می‌تواند باز هم کاهش یابد. با توجه به این موارد در کنار ثبات نسبی قیمت دلار در بازار آزاد می‌توان به کاهش قیمت‌های پایه امیدوار بود. این در حالی است که با توجه به کاهش شدید قیمت‌ها در هفته‌های اخیر و همچنین ارائه قیمت‌های پایه در ابتدای آبان ماه می‌توان به شدیدتر بودن کاهش قیمت‌ها به نسبت ماه قبل نیز با نظر مثبت نگریست.

در صورت کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا و همچنین کاهش قیمت‌های جهانی و برخی تخفیفات اعمالی از سوی عرضه‌کنندگان ایرانی که می‌تواند به کاهش جذابیت صادراتی منجر شود، می‌توان انتظار داشت عرضه‌های داخلی با حجم و قیمت‌های بهتری صورت پذیرد. این نکته قطعا می‌تواند بر شرایط تولید داخلی موثر باشد که خروجی آن نیز افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی محصولات پتروشیمی با محوریت صنایع پلاستیک خواهد بود.

امید است با توجه به این دورنما شاهد حمایت دولت از صنایع پایین‌دستی دیگر از جمله صنایع پلاستیک، نساجی، ظروف یکبار مصرف و بسته‌بندی هم باشیم.

کاهش حجم معامله پلیمرها در بورس کالا