گروه بنگاه‌های اقتصادی - آزاده حسینی: تدوین سند راهبردی در حوزه سنگ‌آهن، ضرورت تقویت حمل‌ونقل برای جابه‌جایی محموله‌های صادراتی،منتفی شدن عوارض صادرات سنگ‌آهن، کاهش حجم صادرات سنگ‌آهن به واسطه رکود بازارهای جهانی، برنامه‌های انجمن برای برندسازی و تعیین قیمت سنگ‌آهن از جمله مواردی بود که در نشست خبری روز گذشته انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران مطرح شد. در این نشست رئیس انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران از منتفی شدن عوارض بر صادرات این کالا با پیگیری‌های انجمن سنگ‌آهن خبر داد و گفت: با ارائه مستندات و آمارهای منطقی توانستیم دولت را قانع کنیم که وضع عوارض سنگ‌آهن که مصوبه شورای اقتصاد بود، لغو شود.

قدیر قیافه تصریح کرد: با توجه به چالش‌های عمده‌ای که سنگ‌آهنی‌ها طی یکسال گذشته با آن مواجه بودند، انجمن برای دفاع از موجودیت آنها رایزنی‌هایی را برای عدم وضع عوارض بر صادرات انجام داد و با توجه به استدلال‌های منطقی این موضوع منتفی شد.

وی افزود: وضع عوارض باعث خروج سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از این صنعت می‌شود؛ کما اینکه

در مورد گندله و آهن اسفنجی این اتفاق افتاده و با وضع عوارض بر صادرات کنسانتره و گندله از سال ۱۳۸۹ عملا توجیه سرمایه‌گذاری در این حوزه از بین رفت و به‌رغم کمبود تولید داخلی، سرمایه‌گذاران تمایلی به حضور در این عرصه ندارند. وی اظهار کرد: از سوی دیگر قیمت دستوری فروش محصول به فولادسازان نیز باعث شده تا سرمایه‌گذاران انگیزه حضور در این حوزه را نداشته باشند.

رونمایی از سند راهبردی سنگ‌آهن

رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران با تاکید بر ضرورت واقعی شدن قیمت فروش سنگ‌آهن ایران در بازارهای جهانی به ویژه چین نیز عنوان کرد: با توجه به اینکه قیمت واقعی سنگ‌آهن ایران بین ۸ تا ۱۰ دلار بالاتر از قیمت‌هایی است که از سوی سایت‌های چینی اعلام می‌شود باید هرچه سریع‌تر به سمت اصلاح روش قیمت‌گذاری سنگ‌آهن ایران پیش رویم.

وی اظهار کرد: قصد داریم به زودی آیروپکس را به مرجع قیمت‌گذاری سنگ‌آهن صادراتی ایران تبدیل کنیم و به چینی‎ها نیز هشدار دادیم که رویه غلط خود را درباره اعلام قیمت‌های پایین برای سنگ‌آهن ایران اصلاح کنند.

قدیری قیافه در این نشست همچنین از تدوین سند راهبردی سنگ‌آهن خبر داد و گفت: این سند راهبردی سنگ‌آهن بر توسعه تولید، چشم‌انداز صادرات و تمرکز بر بازارهای جهانی تدوین شده است که پیش نویس آن برای اظهارنظر در آذرماه امسال رونمایی می‌شود.

وی یکی دیگر از چالش‌های فعالان عرصه صادرات سنگ‌آهن را کم و کاستی‌های حوزه حمل‌و‌نقل عنوان کرد و افزود: قیمت تمام شده سنگ‌آهن ایران با استرالیا در معدن یکی است، اما به دلیل هزینه حمل و نقل، قیمت سنگ‌آهن ایران چندین برابر تمام می‌شود.

قدیری قیافه با تاکید بر ضرورت تقویت حمل و نقل برای جابه‌جایی محموله‌های صادراتی، خاطرنشان کرد: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد که در سند چشم‌انداز بیست ساله هدف‌گذاری شده باید زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل فراهم شود.

پرداخت یارانه ۵۰۰ میلیون دلاری به فولادی‌ها

بهرام شکوری، نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز در این نشست خبری با بیان اینکه به‌‌رغم به حداقل رسیدن قیمت جهانی سنگ‌آهن، اما صادرات کشورهایی همچون برزیل و استرالیا با افزایش مواجه بوده است، گفت: عدم رقابت ایران با کشورهای برزیل و استرالیا در بازار چین به دلیل مسائل حاکمیتی بر کشور همانند هزینه‌های بالای حمل و نقل و مناسب نبودن اسکله‌های صادراتی است.

شکوری اظهار کرد: به‌عنوان مثال، در حمل دریایی هزینه هر تن از برزیل تا چین ۷ دلار است؛ در صورتی که کمترین هزینه پرداختی ما در هر تن ۱۸ دلار بوده که حتی این مبلغ در مواردی به ۳۵ دلار نیز رسیده است. شکوری بر ضرورت تشکیل کنسرسیوم خرید و فروش سنگ‌آهن و نقش این امر بر کاهش قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن تاکید کرد و افزود: متاسفانه در حال حاضر در بازارهای صادراتی سنگ‌آهن ایران رقابت منفی به وجود آمده که اگر با یکدیگر متحد شویم، قدرت چانه‌زنی ما در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد و می‌توانیم برای سنگ‌آهن ایرانی برندسازی کنیم.

شکوری در ادامه به تبعیض‌های موجود بین صنعت فولاد و سنگ‌آهن اشاره کرد و گفت: باید در صنعت فولاد کالبد‌شکافی صورت گیرد، زیرا حمایت دولت از فولاد چندین برابر سنگ‌آهن است؛ به گونه‌ای که دولت برای تولید ۱۵ میلیون تن فولاد سالانه ۵۰۰ میلیون دلار یارانه می‌دهد.

نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران گفت: با توجه به اینکه مشکل اصلی صادرات سنگ‌آهن، نبود زیرساخت حمل‌ونقل مناسب است، فراهم‌سازی زیرساخت‌های چابهار به جای بندرعباس می‌تواند در این صنعت بسیار موثر باشد، زیرا هزینه‌های حمل و نقل چندین برابر قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن در معدن است.

وی با بیان اینکه دولت باید با همکاری بخش خصوصی، زمینه تکمیل زنجیره ارزش افزوده سنگ‌آهن و فولاد را در کشور فراهم کند، گفت: انجمن نیز مانند دولت اعتقادی به صادرات ماده معدنی خام و دانه‌بندی شده ندارد و اگر سنگ‌آهن قابل تبدیل شدن به کنسانتره و گندله است، ما از آن استقبال می‌کنیم اما اگر سنگ‌آهن مازاد در کشور داریم، باید آن‌ را صادر کنیم تا توسعه معدن نیز ادامه یابد. نایب‌رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران ادامه داد: ارزش افزوده سنگ‌آهن تا مرحله پرعیارسازی ۱۸۰ درصد، کنسانتره

۳۵ درصد، گندله ۲۰ درصد، آهن اسفنجی ۱۲۰ درصد و فولاد ۱۳۰ درصد است. این به این معناست که حمایت باید از دو بخش کنسانتره و گندله که ارزش افزوده پایین تری دارند صورت بگیرد.

قیمت سنگ‌آهن آزاد شود

در ادامه پروا سلطانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن نیز گفت: در حال حاضر قیمت فروش سنگ‌آهن به فولادسازان داخلی به‌صورت دستوری و تکلیفی از سوی دولت تعیین می‌شود و بعضا فولادسازان نیز در پرداخت‌های خود به سنگ‌آهنی‌ها دچار مشکل هستند و به همین دلیل اگر آزادسازی در قیمت سنگ‌آهن رخ دهد، بازار داخلی رقابتی می‌شود و به اعتقاد من حتی میزان فروش سنگ‌آهن به فولادسازان بیشتر هم خواهد شد و نگرانی از بابت تامین سنگ‌آهن موردنیاز فولادسازان داخلی وجود نخواهد داشت. دبیر دومین همایش بین‌المللی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران همچنین درباره محورهای این همایش نیز توضیح داد: محورهای این همایش شامل سنگ‌آهن و چالش‌های محیط کسب و کار، تحلیل چالش‌های زنجیره ارزش تولید فولاد در ایران، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سنگ‌آهن ایران، تحلیل مقیاس اقتصادی کسب و کار معادن در ایران، تحلیل روند جهانی بازار سنگ‌آهن، گذشته، حال و آینده و روش‌های تامین گندله موردنیاز کشور هستند.

ادغام‌های افقی و عمودی برای بقا در صنعت سنگ‌آهن

در این نشست سجاد غرقی عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران با اشاره به اینکه در تدوین سند راهبردی سنگ‌آهن ایران با کلیه ذی نفعان این صنعت مشورت و از آنها نظرخواهی شده است، گفت: براساس اسناد موجود، باید تا سال ۱۴۰۴ به تولید ۱۱۰ میلیون تن سنگ‌آهن برسیم که رسیدن به این میزان تولید، در صورت برنامه‎ریزی امکان‌پذیر خواهد بود.

وی با بیان اینکه برای افزایش بهره‌وری در صنعت سنگ‌آهن ایران نیاز به ایجاد تغییرات بنیادین در این صنعت داریم، اظهار کرد: با قیمت‌های دستوری و تکلیفی که از سوی دولت برای سنگ‌آهن تعیین شده است، نمی‌توانیم توقع این تغییرات بنیادین را داشته باشیم. از سوی دیگر باید بدانیم که صنعت سنگ‌آهن صنعت مستقلی است و باید برای بقای این صنعت به سمت ادغام‌های افقی و عمومی پیش برویم؛ به‌طوری که برای مقابه با دامپینگ خارجی‌ها به ایجاد کنسرسیوم‌هایی در تولید و فروش بین شرکت‌های سنگ‌آهنی نیاز داریم تا سطح تولید و عرضه سنگ‌آهن توسط بخش خصوصی بزرگ مقیاس شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تنوع بخشی در بازارهای صادراتی سنگ‌آهن ایران با توجه به شرایط کنونی کار بسیار مشکلی است، افزود: به نظر من با توجه به شرایط فعلی، نمی‌توان بازار جدیدی جایگزین بازار چین برای صادرات سنگ‌آهن ایران کرد؛ البته مطالعاتی در این زمینه در حال انجام است، اما به اعتقاد من، صادرات سنگ‌آهن به بازاری به غیر از بازار چین کار ساده‌ای نیست.

وی تاکید کرد: سنگ‌‌آهنی که در کشور تولید می‌شود باید فروخته شود. حال این فروش می‌تواند به فولادسازان داخلی انجام شود یا صادر شود و اطلاق عنوان خام‌فروشی به فروش سنگ‌آهن کشور غلط است.به گفته وی، سال قبل بین ۵۰ تا ۵۲ میلیون تن سنگ‌آهن در کشور تولید شد که از این میزان تولید حدود ۳۶ میلیون تن مربوط به شرکت‌های تحت پوشش ایمیدرو و حدود ۱۴ میلیون تن نیز مربوط به بخش خصوصی بود. از کل صادرات سنگ‌آهن ایران در سال قبل نیز بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن مربوط به شرکت‌های تحت پوشش ایمیدرو و ۱۲ میلیون تن نیز مربوط به بخش خصوصی بود.