محمد‌حسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی و پلیمری در بورس کالای ایران به آرامی و با پایان یافتن تعطیلات وارد یک فاز بهبود شده که افزایش حجم عرضه، بهبود میزان تقاضا و تقویت معاملات را شاهد هستیم. این در حالی است که این بهبود از سمت بازار داخلی نیز در حال تقویت شدن است و افزایش حجم معامله در بازار در کنار پایین بودن موجودی انبارها این شرایط را فراهم آورده است. به‌صورت کلی دلیل اصلی را می‌توان افزایش حجم تولید در صنایع کوچک و بزرگ پایین‌دستی دانست که با فرارسیدن روزهای سرد سال در حال خودنمایی بیشتر است. البته این افزایش تقاضا با افزایش حجم عرضه در بورس و بازار همراه شده تا جایی که در اغلب گریدهای محصولات پلیمری شاهد جهش شدید قیمت‌ها نبودیم ولی به‌صورت کلی افزایش حجم معاملات تاکنون باعث شده تا قیمت‌ها در بازار به جز برای برخی گریدهای پلی‌اتیلن سبک فیلم و پلی‌استایرن‌ها افزایش محدودی را تجربه کند.

با توجه به پایان یافتن ایام عزاداری در ماه محرم التهاب بخش بزرگی از کالاها هم اکنون فروکش کرده که بازگشت بازار به روزهای آرام گذشته را نوید می‌دهد.

در هفته گذشته افزایش محسوس حجم معامله پلیمرها را می‌توان مهم‌ترین‌ رخداد ثبت شده در رینگ محصولات پتروشیمی دانست. در این زمان شاهد معامله بیش از ۴۸ هزار تن انواع محصولات پلیمری بودیم که به نسبت هفته قبل و حجم معامله بیش از ۳۷ هزار تن شاهد افزایش ۱۱ هزار تنی حجم معاملات در این گروه بسیار مهم کالایی بودیم. البته این افزایش حجم معامله نتوانست رکورد دو هفته قبل و حجم معامله بیش از ۵۴ هزار تن را بشکند. این افزایش حجم معامله که به دلیل افزایش جذابیت خرید در بورس و افزایش حجم تقاضای مؤثر رخ داد نشان دهنده افزایش حجم تولید در بازار داخلی و صنایع پایین‌دستی است.

در هفته گذشته حجم معامله پلیمری‌ها افزایش یافت که نشان‌دهنده کاهش موجودی انبارها و بهبود شرایط تولید است. به‌صورت سنتی روزهای سرد سال را می‌توان زمان مناسبی برای افزایش حجم تولید دانست که افزایش حجم معامله را می‌توان در این چارچوب بررسی کرد. البته پایان آبان ماه نزدیک است و باید منتظر اعلام قیمت‌های پایه جدید برای بورس کالا بود. البته افزایش حجم خرید نشان می‌دهد که بازار منتظر قیمت‌های جدید نمانده و برای خرید اقدام کرد. این مطلب از یک‌سو از کاهش موجودی انبارها خبر می‌دهد و از سویی نشان‌دهنده افزایش حجم تولید است که تولیدکنندگان برای عقب نماندن از بازار به سرعت اقدام به خرید کرده‌اند.

هم‌اکنون قیمت‌های جهانی در مسیر کاهشی قرار دارد و سقوط عجیب قیمت نفت و رسیدن قیمت نفت خام آمریکا به نزدیکی ۷۴ دلار احتمال کاهش شدیدتر قیمت‌ها را نیز هشدار می‌دهد. البته کاهش قیمت نفت در ابتدا بر کاهش قیمت محصولات پالایشی بیشتر موثر است تا محصولات پتروشیمی اما کاهش قیمت نفت دقیقا هم راستا با کاهش قیمت نفتا به‌عنوان مهم‌ترین سوخت مایع محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی است که کاهش قیمت تمام شده بخش بزرگی از محصولات پلیمری را به همراه خواهد داشت. تجربه نشان داده همیشه یک فاصله زمانی بین قیمت محصولات پلیمری و نوسان قیمت نفت خام وجود داشته و دارد و این به آن معنی است که به نسبت کاهش شدید و عجیب قیمت نفت، شاید چندین هفته و حداکثر دو ماه باید صبر کرد تا تمامی پتانسیل کاهش قیمت‌ها به‌صورت کامل خودنمایی کند.

از سویی در بازار داخلی شاهد افزایش حجم خرید هستیم که با افزایش نسبی حجم عرضه‌ها توأم شده که خروجی این موارد باعث شد تا قیمت‌ها صعود شتابانی را تجربه نکند بلکه به‌صورت منطقی افزایش محدودی را تجربه کنیم. با توجه به انتظار کاهش قیمت‌های پایه در بازار و همچنین افزایش تقاضا و افزایش عرضه می‌توان این گونه نتیجه گرفت که شاید بازار محصولات پتروشیمی با محوریت پلیمرها در روزها و هفته‌های آینده نوسان چشمگیر قیمت را تجربه نکند ولی افزایش حجم معاملات قطعا می‌تواند به تقویت بنیادین بازار منجر شود.

با توجه به تمامی این موارد و جهت‌گیری بازار به سمت خرید، شاید انتظار برای کاهش قیمت‌های پایه رویکرد چندان جذابی نباشد زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که حتی یک خریدار به سادگی بتواند کالای مورد نیاز خود را حتی در صورت افزایش عرضه‌ها به‌دست آورد. در هفته گذشته برخی کالاها که مدت‌ها با نظر مثبت بازار رو‌به‌رو نشده بودند نیز رقابت را تجربه کردند که برخی ناهماهنگی‌ها در عرضه و تحویل را می‌توان یکی از خروجی‌های آن دانست و این اتفاق ممکن است باز هم رخ دهد. در هر صورت برای یک تولیدکننده با حاشیه سود مطلوب صبر کردن برای خرید با قیمت‌هایی احتمالا کمتر شاید تنها توان تولید را تضعیف کند که در شرایط فعلی توصیه نمی‌شود. به‌عنوان مثال افزایش جذابیت پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم در هفته گذشته در بورس کالا در حالی ثبت شد که شاهد کاهش شدید قیمت این کالا در بازارهای داخلی بودیم.

درخصوص کالاهای شیمیایی و پتروشیمیایی هم با افزایش جذابیت و افزایش حجم رقابت رو‌به‌رو بودیم. با توجه به ویژگی‌های فنی این قبیل کالاها، افزایش جذابیت و ثبت رقابت را می‌توان دقیقا برابر با بهبود شرایط تولید در صنایع متوسط و بزرگ دانست که متاسفانه با توجه به ساز و کارهای موجود و تلاش برخی از خریداران قدرتمند برای خرید به هر قیمتی همیشه پتانسیل جهش عجیب و غریب در این بازار وجود داشته و دارد که نیاز به مدیریت واحدهای تصمیم‌ساز را بیش از پیش می‌طلبد.

درخصوص دی اتیل هگزانول به‌عنوان جذاب‌ترین کالا در این گروه شاهد تلاش مدیران این عرصه برای مدیریت بازار هستیم که باعث شد قیمت پایانی این کالا از ۶۷ هزار و ۸۳۶ ریال بر هر کیلوگرم به ۵۹ هزار و ۳۷۲ ریال در فاصله دو هفته کاهش یابد.

البته هنوز هم با توجه به قیمت پایه ۴۱ هزار و ۳۷۳ ریال برای هر کیلوگرم، قیمت‌های فعلی بسیار بالاست و به مدیریت بیشتر این بازار نیاز دارد.

به‌عنوان مثال در هفته‌های قبل جوش شیرین نیز شرایط مشابهی داشت و این التهاب با تنوع عرضه‌کنندگان و عرضه‌های سلف کاهش یافت تا جایی که قیمت‌ها به یک سطح منطقی رسید ولی هنوز هم نوسانات محدودی را تجربه می‌کند که نیاز به ادامه توجه به این قبیل بازارها را که مستعد جهش‌های پیش‌بینی نشده‌ای هستند بیش از پیش

نشان می‌دهد.

مهم‌ترین‌ رخدادهای بازار در هفته گذشته

- افزایش قیمت پلیمرها در بازار داخلی و کاهش همزمان پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم

- کاهش فاصله قیمتی بین بورس و بازار و افزایش جذابیت خرید از بورس

- بازگشت خریداران به بازار پس از تعطیلات

- افزایش حجم تقاضا و افزایش حجم معامله در بورس کالای ایران

- کاهش موجودی انبارها و افزایش جذابیت خرید

- آغاز روزهای سرد سال و انتظار افزایش حجم تولید به‌صورت سنتی

- ثبات نسبی قیمت ارز و روند نزولی قیمت‌های جهانی

- کاهش قیمت‌های جهانی و کاهش جذابیت صادرات و انتظار افزایش حجم عرضه‌ها به بازار داخلی

- افزایش جذابیت خرید بسیاری از کالاهای شیمیایی و ثبت رقابت و افزایش قیمت‌ها در بورس کالا

- بالا بودن جذابیت خرید انواع OFF و ورود بسیاری از کالاها به مچینگ

- دورنمای مثبت بازار در روزهای آینده و انتظار افزایش حجم معاملات

پاییزی گرم برای تولیدکنندگان