منیره نظامیوند‌چگینی: چندی است بازار سنگ‌آهن در پی تصمیمات مختلف بزرگان در این صنعت، با افت و خیز همراه است. با بررسی گزارش‌ها و آمارهای رسمی منتشر شده در‌می‌یابیم که قیمت این ماده مهم از آغاز سال جاری میلادی تاکنون حدود بیش از ۴۰ درصد ریزش ثبت کرده که بر اساس نظر تحلیلگران دلیل عمده آن پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا و عدم توازن در این زمینه است. البته مدت‌ها است که این موضوع و تفاوت زیاد میزان عرضه با تقاضا دامنگیر بازار سنگ‌آهن شده است. از دیدگاه تحلیلگران؛ اخیرا بازار سنگ‌آهن به یکی از کم‌جاذبه‌ترین بازارها در بین فعالان و سرمایه‌گذاران در عرصه جهانی مبدل شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از رویترز؛ در سال گذشته و در پی رشد روزافزون مازاد تولید سنگ‌آهن و افزایش موجودی انبارهای تحت نظارت بورس لندن، تولید‌کنندگان بزرگ سنگ‌آهن این صنعت همچون ریوتینتو، بی‌اچ پی بیلیتون و فورتسکیو تصمیم بر کاهش تولیدات خود گرفتند تا با این اقدام به تعدیل قیمت‌ها در این بازار کمک کنند؛ اما آنچه در واقعیت رخ داد با این پیش‌بینی هماهنگ نبود؛ چرا که روند عرضه با سرعتی بالا به مسیر خود ادامه می‌داد و به همین سبب شاهد تغییرات زیادی در بهای سنگ‌آهن نبودیم. با آغاز سال جدید، این شرکت‌ها تا مدتی به همین روند ادامه دادند؛ تا اینکه پایین بودن هزینه‌های تولید نسبت به قیمت تمام شده این محصول موجب شد تا دیگر بار همچون گذشته سنگ‌آهن تولید کنند.

بر‌اساس گزارش‌ها، قیمت سنگ‌آهن معیار (عیار ۶۲ درصد در بندر کینگدائو چین و بدون احتساب رطوبت) در آخرین معاملات خود در اواخر هفته گذشته تا پایین‌ترین میزان ۶۰ ماه گذشته خود (از ژوئن سال ۲۰۰۹ میلادی تا‌کنون) افت داشته و تا حدود ۷۶ دلار پایین آمد. همچنین میزان ذخایر انبارها نیز تا میزان بالایی رشد داشته است.

مهم‌ترین دلیل این کاهش قیمت‌ها، تصمیم دولت چین بر کاستن از میزان تولیدات فولاد خام خود بوده که در نتیجه به کاهش جذابیت و تقاضا برای سنگ‌آهن دامن زده است. اخیرا شدت آلودگی هوای شهرهای مختلف چین به‌قدری اوج گرفته که در اقصی نقاط این کشور بالاخص در مناطق صنعتی، زندگی ساکنان را با مشکلاتی مواجه کرده است.

انتشار آمارهای نگران‌کننده و شواهد موجود حاکی از تضعیف نرخ رشد اقتصادی و کاهش رشد تولیدات صنعتی این کشوراست نیز دلیل مهم دیگری در نزدیک کردن بیش از پیش بازار جهانی سنگ‌آهن به سمت و سوی رکود بوده است. سنگ‌آهن ماده اولیه تولید فولاد است و ۹۸ درصد سنگ‌آهن استخراج شده در سطح جهان برای تولید فولاد به کار می‌رود. صنایع خودرو‌ و ساخت و ساز، بخش‌های اصلی مصرف‌کننده فولاد هستند و در نتیجه میزان تقاضای فولاد این بخش‌ها بر تقاضا و قیمت سنگ‌آهن تاثیر‌گذار است. چین بزرگترین تولید‌کننده فولاد دنیاست و حدود نیمی از تولید جهان را در دست دارد و برای تامین نیاز سنگ‌آهن خود هم در زمینه تولید فعالیت دارد و هم بر واردات خود می‌افزاید.

افت اخیر قیمت سنگ‌آهن؛ تولید‌کنندگان این ماده مهم را با ضرر و زیان‌های بسیاری مواجه کرده است؛ بر‌اساس آخرین گزارش‌ها، شرکت واله برزیل که بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن در جهان است، اعلام کرد که در فصل سوم سال جاری به دلیل افت قیمت سنگ‌آهن، در شرایط نامطلوبی قرار داشته و ضرری حدود ۴۴/۱ میلیارد دلار را متقبل شده است.

در این میان و به رغم روند ناامید‌کننده کنونی بازار سنگ‌آهن، برخی از تحلیلگران و صاحبنظران بر این باورند که در ماه‌های پایانی سال جاری میلادی شاهد تغییر اساسی در مسیر قیمتی این محصول خواهیم بود، تا جایی که بعضا احتمال رشد بهای آن را تا حدود ۱۰۰ دلار نیز پیش‌بینی کرده‌اند. برخی دیگر اما عقیده دارند که قیمت‌ها تا سال ۲۰۱۵ در همین محدوده کنونی قرار خواهد داشت و تغییر چندانی را در آن شاهد نخواهیم بود.