معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران از راه‌اندازی معاملات قرارداد‌های آتی کنجاله سویا برای اولین بار در پاییز امسال خبر داد. به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران در جلسه هم‌اندیشی مسوولان این بورس با فعالان بازار کنجاله سویا و کارگزاران، علی پناهی با بیان اینکه راه‌اندازی قراردادهای آتی محصولات کشاورزی قطعا به نفع تولید‌کننده و کشاورز است، گفت: بورس کالا برای راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی کنجاله سویا، گزارش توجیهی تهیه کرده است. وی درخصوص استانداردهای این محصول در بورس کالای ایران گفت: مشخصات و جزئیات این قراردادها با همکاری خود ذی‌نفعان، کارگزاران و فعالان بازار به دقت مورد بررسی قرار گرفته و تهیه شده است.

تحلیل و پیش‌بینی بازار کنجاله با قراردادهای آتی

براساس این گزارش، امین شکرریز مدیر کالایی کارگزاری سهم‌آشنا نیز که در این جلسه حضور داشت درخصوص مشخصات کنجاله سویا گفت: گرید‌های قابل تحویل کنجاله سویا با حداقل پروتئین ۴۳ درصد، حداکثر رطوبت ۱۲ درصد و خاکستر ۷ درصد در مشخصات این قراردادها در نظر گرفته شده است. شکرریز با اشاره به تاریخچه معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران از سال ۸۷ تاکنون و بر روی دارایی‌های پایه مثل شمش، مس مفتول، سکه طلا و زیره گفت: برخی امکاناتی که در این ابزار مالی جدید وجود دارد در بازار سنتی کنجاله نیست و کارگزاری‌های بورس کالا به‌عنوان واسطه خرید و فروش، با تحلیل، پیش‌بینی و تامین مالی که با همکاری خود بورس انجام می‌دهند، می‌توانند این ابزار معاملاتی جدید را به مراجعه‌کنندگان معرفی کرده و نسبت به انعقاد قراردادهای آتی کنجاله سویا به سفارش مشتریان اقدام کنند.

لزوم تعامل کارگزاران و فعالان بازار

وی افزود: لازم است بین کارگزاران بورس کالا و فعالان بازار تعامل بیشتری باشد تا با شکل‌گیری یک زبان مشترک بتوانند نیازهای مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان را بهتر برطرف کنند. شکرریز با اشاره به مزایای این قراردادها برای واردکنندگان کنجاله گفت: در بازار نقدی اگر واردکنندگان نقدینگی کافی نداشته باشند، برای پیش‌فروش کالا اقدام می‌کنند، در صورتی که قراردادهای آتی امکان تامین این نقدینگی را حتی در زمانی که قیمت‌ها نوسان دارد فراهم می‌کند. وی گفت: در قراردادهای آتی بورس کالا به دلیل تعهدات معامله، امکان نکول معامله توسط طرف مقابل به صفر نزدیک می‌شود. وی با توجه به دیگر مزایای این قراردادها افزود: در صورت نبود نقدینگی می‌توان از ابزارهای مشتقه به‌عنوان یک اهرم مالی استفاده کرد؛ به این ترتیب که با سرمایه‌ای نسبتا کم می‌توان به بازاری بزرگ نفوذ کرد و دیگر نیازی نیست به دنبال واسطه‌های خرد رفت. سپس محمد ریحانی مدیرعامل اتحادیه مرغداران تخم‌گذار استان تهران گفت: واردکنندگان کنجاله سویا باید برای عرضه در بورس کالا ملزم شوند.

در ادامه این نشست، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا در توضیح این موضوع که اگر این قراردادها با استقبال واردکنندگان بزرگ مواجه نشود، گفت: ما نگران این قسمت موضوع نیستیم هر فردی که هدفش بهره‌مندی از معاملاتی شفاف در بازاری قانونمند باشد و به مرور مزایای این بازار را ببیند خود به خود جذب این بازار خواهد شد. وی همچنین افزود: این بازار از پشتیبانی و حمایت دولت و در مورد این ابزار مالی روی کنجاله سویا از حمایت وزارت جهاد کشاورزی برخوردار است.

قراردادهای آتی کنجاله جایگزین بازار نقدی نیست

همچنین مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران نیز با تاکید بر نقش موثر واردکنندگان این محصول گفت: به دلیل ویژگی‌های خاص این بازار مالی، نباید نگران عدم حضور واردکنندگان در این بازار باشیم، چون در نهایت تعهدکننده به عرضه باید کالای خود را در بورس عرضه کند و از این جهت جای نگرانی نیست.

پدرام زادنو عزیزی گفت: قراردادهای آتی یک ابزار مالی است و جایگزین بازار نقدی نمی‌شود. وی توضیح داد: این قراردادها همان‌طور که از نام آن مشخص است از یک بازار نقدی مشتق شده و واسطه‌های بازار نقدی را حذف نمی‌کند، بلکه به تولیدکننده‌ای که برای تولید برنامه‌ریزی می‌کند این امکان را می‌دهد که برای مصرف چند ماه بعد با یک قیمت مشخص خرید کند و سود و زیان خودش را پیش‌بینی‌ کند.

وی افزود: ایجاد تعادل در نوسانات قیمت و پوشش ریسک خریداران یکی دیگر از مزایای این قراردادها است و با وجود سقف موقعیت باز، امکان سرمایه‌گذاری کلان در این قراردادها از بین می‌رود. به این ترتیب که سرمایه‌گذار بزرگ هم فقط می‌تواند به اندازه ۲۰ درصد کل بازار، سرمایه‌گذاری کند.

مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران در توضیح تضامین مربوط به قراردادهای آتی کنجاله گفت: بورس کالا فرآیند تحویل را در قراردادهای آتی کنجاله متفاوت دیده و سازوکار وجه تضمین تحویل به نحوی است که فعالانی که واقعا قصد تحویل کالا را دارند در بدترین شرایط که ممکن است نکولی صورت گیرد، می‌توانند خسارت خود را دریافت کرده و کالای مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.

مزایای قرارداد آتی کنجاله برای واردکنندگان

زادنو عزیزی با اشاره به مزایای این قراردادها برای تولید‌کنندگان و واردکنندگان گفت: واردکنندگان کنجاله که عرضه‌کنندگان اولیه این کالا خواهند بود می‌توانند در شرایط کاهش قیمت بازار برای جلوگیری از زیان با ورود به معاملات آتی کنجاله سویا از خاصیت پوشش ریسک این بازار استفاده کنند.

در ادامه، برزو بی‌غم مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی استان تهران گفت: ما به‌عنوان خریداران کنجاله سویا نه برای سفته‌بازی و کسب سود و صرفا به جهت رفع نیاز و مصرف و برای برنامه‌ریزی درخصوص میزان جوجه‌ریزی، تعیین قیمت تمام شده مرغ و هزینه‌های آن آماده انجام معامله هستیم.

ابوالفضل بهزادی نماینده اتحادیه مرکزی مرغداران میهن نیز در این نشست گفت: بورس کالای ایران برندی قابل اعتماد است و زمانی که از معاملات در این بورس سخن گفته می‌شود ما این باور را داریم که معاملات به درستی انجام می‌شود.

بهزادی گفت: در بازارهای دلالی و انحصاری کالاها، ممکن است یک شبه قیمت‌های دیگری اعلام شود و خریدار مجبور است برای رفع نیاز خود آن معامله پُر زیان را بپذیرد، اما اگر بورس کالا بتواند این اعتماد را به خریدار بدهد که در سررسید مقرر قطعا کالای مورد نیاز خود را تحویل می‌گیرد، به تدریج نظر خریداران را برای ورود به این بازار جلب می‌کند.