محمدحسین بابالو: درروزهای اخیر شاهد کاهش نسبی جذابیت بازار هستیم تا جایی که حجم تقاضا در بورس کالا شدیدا کاهش یافته است. کاهش شدید تقاضای محصولات پلیمری در بورس کالا، روند نزولی و بسیار آرام قیمت‌ها در بازار در کنار افزایش نسبی حجم عرضه در بازار به جای بورس، افزایش محدود قیمت برخی کالاهای جذاب در بازار، تنوع مطلوب عرضه‌ها در بورس کالا به استثنای برخی انواع خاص، ضعف نقدینگی در بورس و بازار، دورنمای کاهش قیمت‌های جهانی به‌دلیل کاهش قیمت نفت، وجود جو روانی کاهش قیمت‌ها در بازار و حفظ جانب احتیاط از سوی خریداران، کاهش قیمت‌های جهانی و تضعیف جذابیت صادرات محصولات پلیمری و... را می‌توان مهم‌ترین‌ شرایط و رخدادهای موجود در بازار دانست. این موارد تاکنون باعث شده که بازار وارد یک جو نوسانی شود و به نظر می‌رسد این روند ضعیف فعلی حداقل تا ابتدای آبان ماه ادامه داشته باشد. در بازار پلیمرها شرایط چندان جذابی وجود ندارد تا جایی که به‌صورت کلی شاهد نوسان و عدم ثبات قیمت‌ها هستیم. هم اکنون برخی از کالاها در مسیر افزایش و برخی دیگر در مسیر کاهش قیمت‌ها قرار دارند. به‌صورت کلی از ابتدای هفته جاری تا اواخر آن قیمت انواع پلی‌اتیلن‌های سبک در مسیر افزایش بسیار آرامی قرار داشته؛ ولی این شرایط به تمامی انواع آن سرایت نکرده است. با توجه به ویژگی‌های فنی و سهولت تولید این قبیل مواد اولیه شاهد افزایش آرام حجم معاملات ولی در حجم‌های کم هستیم که در کنار شرایط خاص بورس کالا و عدم تمایل به خرید در برخی محموله‌های بزرگ همچنین امکان خرید اعتباری و خرید محموله‌های کوچک‌تر با افزایش محدود قیمت‌ها رو‌به‌رو شدیم؛ البته سایر انواع پلیمرها مخصوصا انواع سنگین پلی‌اتیلن‌ها افزایش کمتری داشتند تا جایی که بسیاری از آنها نزولی شدند. شرایط فنی خاص این گروه از محصولات پلیمری باعث شده که جذابیت پلیمرهای ساده‌تر یا پلی‌اتیلن‌های سبک را نداشته باشد. البته با توجه به احتمال تغییر قیمت‌ها در بورس و بازار بسیاری از فعالان این حرفه هم اکنون استراتژی صبر و انتظار را در پیش گرفته‌اند تا جایی که تنها به قدر ضرورت خرید می‌کنند. برای تخمین اوضاع پیش رو به گذشت زمان و فرارسیدن ماه آبان نیاز است تا قیمت‌های پایه جدید در بورس کالای ایران اعلام شود. انواع قیر ۶۰۷۰، ۸۵۱۰۰، MC۲۵۰ و قیر امولسیون CRS۱ و همچنین قیر پلیمری ۶۰۷۰ ، وکیوم باتوم، الکیل بنزن خطی، دی‌اتیلن گلایکول، منو اتیلن گلایکول، دی اتانول آمین، منومر وینیل استات، دی اتیل هگزانول، اسید استیک، اوره صنعتی، جوش شیرین، اسلاک واکس سنگین، آرگون، کربنات سدیم سبک، ارتوزایلن، بنزن، اسید ترفتالیک، گوگرد گرانوله، اسید سولفوریک بخش‌هایی از عرضه‌های روز گذشته را تشکیل دادند. با توجه به ویژگی‌های فنی عرضه‌های دیروز انتظار عدم رونق و جذابیت معاملات از ساعات ابتدایی روز وجود داشت.

اغلب عرضه‌های قیر داخلی و صادراتی نیز در این روز با معامله رو‌به‌رو نشدند که شرایط داخلی و جهانی بازار این کالای مهم را خاطرنشان می‌کند. منومر وینیل استات و دی اتانول آمین پتروشیمی شازند، کربنات سدیم سبک و جوش شیرین پتروشیمی شیراز را می‌توان بخشی از جذاب ترین کالاهای عرضه‌شده در این روز به حساب آورد.

عرضه‌های روز گذشته اغلب شامل مواد اولیه بودند که با توجه به شرایط آسان معامله در بورس کالا شاید انتظار بالابودن تقاضا در ابتدا چندان دور از ذهن نباشد، ولی در شرایط فعلی و ضعف مبرم و محرز تقاضای داخلی، هر روز شاهد بازاری آرام برای این کالاها هستیم و جز برخی انواع خاص، هیچ جذابیت و رقابتی در این بازار دیده نمی‌شود. این در حالی است که برخی از فعالان بازار دلیل برخی معاملات جذاب و افزایش قیمت‌ها به دلیل رقابت را تنها ناشی از ضعف نسبی عرضه می‌دانند که از اهمیت این قبیل معاملات می‌کاهد. از سویی رقابت بر سر مواد اولیه در گذشته نیز تجربه شد که به رقابتی ناعادلانه بین مصرف‌کنندگان بزرگ و کوچک منتهی می‌شود. این شرایط تاکنون باعث شده که واحدهای تولیدی کوچک‌تر نتوانند کالاها و مواد اولیه مورد نیاز خود را به سهولت تهیه کنند و البته افزایش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان بزرگ هم می‌تواند در کل چندان جذاب نباشد. با توجه به برداشته شدن سقف نوسان قیمت‌ها، درخصوص کالاهای شیمیایی و پتروشیمیایی، این قبیل معاملات را می‌توان رکورد‌شکنی افزایش قیمت‌ها در بورس دانست. در گذشته، افزایش ۶۰ درصدی قیمت جوش شیرین در یک روز را می‌توان یکی از این رکوردشکنی‌های روزانه دانست؛ البته بورس کالا با افزایش تنوع عرضه‌کنندگان و عرضه‌های سلف توانست این التهاب را تسکین دهد تا جایی که روز گذشته در برابر عرضه ۴۰۰ تن جوش‌شیرین پتروشیمی شیراز و وجود ۱۱۰۰ تن تقاضا، تنها شاهد افزایش ۷۰ تومانی قیمت‌های نهایی به نسبت قیمت پایه بودیم که از کاهش التهاب بازار حکایت می‌کند.

این در حالی بود که در هفته‌های قبل قیمت این کالا از ۱۱۰۰تومان به ۱۶۰۰ تومان تنها در بورس کالای ایران افزایش یافته بود که این شرایط نشان‌دهنده کاهش التهاب بازار است.

درخصوص منومر وینیل استات هم شرایط مشابهی وجود داشت تا جایی که رقابت بین خریداران باعث شد که قیمت پایانی این کالا به نسبت قیمت پایه با ۳۴/۲۲ درصد افزایش رو‌به‌رو شود؛ البته در ماه جاری تاکنون ۳ بار این کالا در حجم‌های ۵۵۰ تن عرضه شده که همیشه با این شرایط رو به رو بوده است که نیاز به افزایش حجم عرضه‌ها را خاطر نشان می‌کند؛ البته نسبت به سایر عرضه‌ها در ماه جاری، شاهد کاهش نسبی قیمت‌ها هستیم، ولی هنوز هم افزایش ۲۲درصدی قیمت‌ها نسبت به قیمت پایه، مطلبی است که نیاز به مدیریت بازار را خاطر‌نشان می‌کند.

بازار محصولات پتروشیمی بر سر دو راهی