ارزیابی صنعت فولاد در نیمه نخست امسال

گروه بنگاه‌های اقتصادی- زهرا مسافر: صنعت فولاد کشور در ۶ ماه نخست سال ۹۳ با تشدید رکود معاملات و کاهش روز‌به‌روز قیمت محصولات فولادی به‌رغم افزایش هزینه‌های تولید در سال جاری رو‌به‌رو بود به‌طوری که به گفته فعالان صنعت فولاد عمق رکود در فضای معاملات فولاد در این دوره به حدی رسید که چاره‌ای به جز افت مداوم قیمت‌ها برای محصولات نهایی و میانی فولاد باقی نماند. رسول خلیفه سلطان، دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران در این باره معتقد است: اتفاقات رخ داده در نیمه اول سال جاری در صنعت فولاد را می‌توان از یک منظر مثبت و از یک منظر منفی ارزیابی کرد. اقدامات دولت در جهت آزادسازی صادرات محصولات فولادی تا پایان سال ۹۳، اختصاص ارز مبادلاتی برای واردات مواد اولیه مانند قراضه و گندله و عدم اختصاص این ارز برای محصولات نهایی فولادی از رویدادهای مهم و مثبتی بود که تولیدکنندگان فولاد کشور را به آینده امیدوار ساخت.

وی افزود: از سوی دیگر تداوم رکود در بازار فولاد و حتی شدیدتر شدن آن به خصوص در بخش‌های ذوب و نورد و همچنین عدم پرداخت یارانه تولید، جنبه منفی ۶ ماه گذشته صنعت فولاد را نمایان می‌سازد که به دلیل اهمیت بالا، بسیاری از اقدامات مثبت انجام شده را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران تصریح کرد: رکود ساخت و سازهای مسکونی در کنار کاهش پروژه‌های عمرانی دولت، تقاضا برای مقاطع طویل فولادی را کاهش داده و مازاد عرضه این محصولات را در این بخش رقم زده است. از آنجاکه در بخش نورد، حدود ۹۳ درصد قیمت فروش محصولات به خرید شمش اختصاص می‌یابد، این بخش نیازمند حجم بالایی از سرمایه در گردش است و رکود معاملات به نوردکاران آسیب زیادی وارد ساخته که این مساله به بخش‌های دیگر از جمله ذوب نیز سرایت کرده است. به گفته خلیفه سلطان، یارانه تولید نیز به‌رغم وعده دولت هنوز پرداخت نشده و این در حالی است که تولیدکنندگان متحمل افزایش هزینه‌های ناشی از اجرای فاز دوم هدفمندی شده‌اند. وی آزادسازی صادرات فولاد تا پایان سال‌جاری را یکی از مهم‌ترین‌ اتفاقات نیمه اول امسال برشمرد و افزود: تدبیر وزیر صنعت، معدن و تجارت و سایر مسوولان ذی‌ربط در تمدید مهلت آزادی صادرات فولاد گامی مهم برای مقابله با رکود حال حاضر بازار داخلی فولاد کشور بود. دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد تصریح کرد: انجمن تولیدکنندگان فولاد نیز با توجه به اتمام مهلت آزادی صادرات محصولات فولادی در خردادماه، از ماه‌های آغازین سال ۹۳ پیگیری‌های متعددی در این زمینه انجام داد که خوشبختانه با موافقت مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت این امر منتج به نتیجه شد و زمینه فعالیت تولیدکنندگان و فعالان بازار فولاد در امر صادرات و کسب بازارهای صادراتی فراهم شد. وی اختصاص ارز مبادلاتی به قراضه و گندله به جای شمش و محصولات فولادی را نیز از جمله اتفاقات مثبت نیمه نخست امسال برشمرد و اظهار کرد: با توجه به رشد تولید فولاد خام و محصولات فولادی در چند سال اخیر و تناسب آن با تقاضای داخلی و همچنین کمبود قراضه و گندله در کشور، انجمن تولیدکنندگان فولاد پیشنهاد اختصاص ارز مبادلاتی به مواد اولیه از جمله قراضه و گندله به جای شمش و محصولات فولادی (به استثنای محصولات فولادی که عرضه و تقاضای داخلی آن متناسب نیست) را به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه داد که با موافقت وزارتخانه مذکور، این مساله مورد تصویب قرار گرفت و اجرایی شد که البته هنوز درخصوص ورق‌های فولادی مشکلات اجرایی وجود دارد که با تعامل بین این انجمن و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال رفع آنها هستیم.

خلیفه سلطان به افزایش مهلت اعتبار کارت‌های بازرگانی به پنج سال برای واحدهای تولیدی به‌عنوان یکی دیگر از اتفاقات اساسی در سال جاری اشاره کرد و افزود: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه، دارندگان کارت بازرگانی برای تمدید آن به‌طور هر ساله باید مبلغ یک در هزار فروش را به حساب اتاق بازرگانی واریز کنند. در شرایط رکودی فعلی و به جهت حمایت از تولید ملی با تصویب هیات محترم وزیران اعتبار کارت‌های بازرگانی برای واحدهای تولیدی به پنج سال افزایش یافت که این مصوبه یکی از رویدادهای امیدبخش نیمه اول سال ۹۳ بود، اما متاسفانه در اجرای آن ابهاماتی به وجود آمده که باید با ورود دولت به موضوع و شفاف‌سازی آن مرتفع شود. به گفته وی البته در صنعت فولاد به دلیل گردش مالی بالا، رقم یک در هزار فروش بسیار زیاد است و تولیدکنندگان فولاد نسبت به این موضوع اعتراضات جدی دارند.

وی تعیین نسبت‌های قیمتی زنجیره فولاد را از دیگر اتفاقات نیمه نخست امسال برای صنعت فولاد دانست و تصریح کرد: با توجه به عدم توازن ظرفیت و سودآوری در حلقه‌های مختلف زنجیره فولاد و مشکلات متعدد ناشی از آن، با پیشنهاد این انجمن و پیگیری وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت‌های قیمتی کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی بر مبنای قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین و ابلاغ شد هر چند در برخی موارد، این مصوبه به‌طور کامل اجرایی نشده است. به گفته وی، رشد اقتصادی کشور هنوز در صنعت فولاد ملموس نشده که لازم است دولت برای به عینیت رسیدن آن در نیمه دوم سال جاری تلاش و برنامه‌ریزی کند. انجمن تولیدکنندگان فولاد هم در این راستا به کمک دولت آمده و ضمن استقبال از لایحه خروج از رکود دولت، بسته خروج صنعت فولاد از رکود را پیشنهاد داده است.

دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد مهم‌ترین‌ انتظار تولیدکنندگان فولاد از دولت در نیمه دوم سال جاری را علاوه بر خروج از رکود، تدوین نقشه راه و مسیر توسعه صنعت فولاد و حمایت ویژه از واحدهای بخش خصوصی ذوب و نورد عنوان کرد.

وی درخصوص تدوین نقشه راه و مسیر توسعه صنعت فولاد افزود: در این امر مهم علاوه بر توجه به کسری ۳۸ میلیون تنی گندله، ۱۷ میلیون تنی کنسانتره در کشور برای سال ۱۳۹۶ و مزیت گاز به‌عنوان مزیت اصلی کشور در صنعت فولاد، لازم است اقداماتی از جمله تسهیل فرآیند صدور مجوز برای واحدهای تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی، اعمال محدودیت احتمالی برای ایجاد واحدهای ذوب و نورد جدید (به استثنای مقاطع عریض) با توجه به مازاد ظرفیت فعلی و پتانسیل بازارهای صادراتی، مشارکت فعال در تدوین برنامه توسعه فولاد و تاکید بر صادرات فولاد نه تنها در محصول نهایی بلکه راهیابی برای صادرات محصولات میانی صورت گیرد.

خلیفه سلطان به حمایت ویژه از واحدهای بخش خصوصی ذوب و نورد نیز اشاره و تصریح کرد: رکود عمیق دو ساله اخیر در بازار فولاد، بیشترین آسیب را به حلقه‌های پایانی زنجیره فولاد یعنی ذوب و نورد که به‌طور مستقیم با بازار در ارتباط هستند وارد کرده است.

وی تاکید کرد: در جهت حمایت واحدهای یاد شده که قسمت اعظم فعالیت بخش خصوصی در صنعت فولاد را شامل می‌شود، باید اقداماتی همچون اتخاذ تدابیر لازم برای اولویت دادن به تامین نیاز داخلی شمش و آهن اسفنجی، ورود مسوولانه دولت برای اجرای کامل مصوبه تعیین نسبت‌های قیمتی کالاهای زنجیره فولاد و سیاستگذاری و برنامه‌ریزی برای انجام اقدامات ضد‌دامپینگ با توجه به دامپینگ صورت گرفته توسط چین انجام پذیرد.