رکود و ریزش در بازار فلزات پایه

سحر نمایشی: بازار فلزات پایه که نیمه اول سال گذشته را با روند نوسانی قیمت‌ها و رکود بازار پشت سر گذاشته بود، با شروع فصل پاییز به تبعیت از بازارهای جهانی با ریزش قیمت‌ها مواجه شد. در واقع کاهش بیش از حد نرخ این محصولات در بازارهای جهانی متاثر از اخبار انتشار یافته از وضعیت تولیدات چین موجب افت قیمت این محصولات در بازار داخلی شد. طی هفته اخیر، نرخ فلزات اساسی در بازارهای جهانی کاهش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرد و نگرانی از در پیش بودن رکودی دیگر به‌ویژه در بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات اساسی جهان یعنی کشور چین و از سویی پایین بودن قیمت نفت و شرایط سخت تولید در بازار مواد معدنی و بالا بودن ذخایر بسیاری از کالاها، مواد اولیه و مصنوعات نیز به این طرز فکر که در آینده قیمت‌ها بازهم با افت روبه‌رو خواهد شد بیش از پیش دامن زد.

به این ترتیب بازار داخلی این محصولات در حالی با رکود معاملات و افت قیمت‌ها در هفته دوم مهر ماه مواجه شد که اخبار اقتصادی از گوشه و کنار جهان کماکان نشان از تداوم ریزش قیمت‌ها می‌دهد، هرچند این نکته را نیز باید افزود که در بازارهای داخلی فلزات پایه، بیش از گذشته شاهد تاثیرپذیری قیمت‌ها از واقعیت‌های جهانی و چرخش بهای فلزات حول محور ارز بودیم، البته پیش‌بینی‌های زیادی درباره آینده بازار فلزات پایه داخلی از سوی مراجع مختلف ارائه می‌شود، به‌طوری که برخی حرف از افزایش تقاضا می‌زنند و برخی کاهش تقاضا را پیش‌بینی می‌کنند، اما عده‌ای از کارشناسان و فعالان داخلی نیز معتقدند تا مشخص نشدن نتیجه قطعی مذاکرات نمی‌توان پیش‌بینی خاصی کرد و باید منتظر خبرها و اتفاقات تازه در این بازار ماند.

با توجه به تمامی این موارد به نظر می‌رسد روزهای ضعیف فعلی با نوسانات محدود و حتی نزولی باز هم ادامه یابد تا جایی که بتوان یک فاز تثبیت و بازگشت مجدد خریداران یا داده‌های مثبت اقتصادی را تجربه کرد. این موارد می‌تواند بازار را از حالت انفعالی فعلی به یک فاز تثبیت و صعود قدرتمند وارد کند که تجربه سال‌های قبل برای روزهای سرد سال این مهم را تقویت می‌کند، زیرا به‌صورت سنتی فصل پاییز و زمستان همچنین نزدیکی به تعطیلات سال نو میلادی و همچنین سال نو چینی فاکتورهای مهمی را به‌عنوان بهبود حجم تولید و تقاضای محصولات نهایی و مواد اولیه پدید می‌آورند.

نا‌پایداری روند مثبت آلومینیوم

با اینکه قیمت آلومینیوم سال گذشته حدود ۱۵ درصد افت کرده بود، اما در حال حاضر حدود یک ماه است که در بازار داخلی با افزایش قیمت مواجه شده، با این حال اکثر تحلیلگران فلزات نسبت به چشم‌انداز قیمتی این فلز در افق کوتاه‌مدت خوش‌بین نیستند؛ هرچند در بازه زمانی بلندمدت، به سبب زیانده بودن تولید اکثر واحدها با نرخ‌های فعلی، پیش‌بینی رشد مجدد قیمت آلومینیوم وجود دارد. چینی‌ها از ابتدای سال میلادی کماکان ذخایر آلومینیوم و مواد اولیه آن را با سرعت زیادی نسبت به میانگین سال گذشته افزایش داده‌اند، اما این مساله با توجه به تضعیف تقاضای درون چین احتمالا منجر به افزایش صادرات در ماه‌های آینده و رشد مازاد عرضه این فلز در بازارهای جهانی خواهد شد.

از سویی موجودی انبارهای آلومینیوم در اقصی نقاط جهان مدت‌ها است که نزولی بوده و به نظر می‌رسد این روند کاهشی ادامه یابد. این روند که نشان‌دهنده پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه است دورنمای مثبتی را پیش روی آلومینیوم در بازارهای جهانی می‌گذارد که البته در میان مدت تا دراز مدت خودنمایی می‌کند. با توجه به شرایط سخت تولید، مشکلات تولید آلومینا در بازارهای جهانی، کاهش ذخایر معدنی با عیار بالا، عدم سرمایه‌گذاری‌های جدی برای تولید آلومینیوم خالص و کاهش حجم تولید در واحدهای فرآوری فعلی در مناطق نزدیک به بازارهای مصرف اصلی به نظر می‌رسد این روند نزولی انبارها که امیدواری‌ها را برای افزایش قیمت‌ها تقویت می‌کند، ادامه یابد. از سویی سرمایه‌گذاری‌های فعلی از طرف کشورهای منطقه خلیج فارس برای تولید آلومینیوم یا دیگر کشورها که از مزیت نسبی انرژی ارزان و در دسترس برخوردار هستند بر تولید آلومینیوم خالص از آلومینا و سایر مواد معدنی مشابه استوار شده که با توجه به دورنمای ضعیف تولید این محصولات معدنی، به نظر نمی‌رسد تاثیر محسوسی برای افزایش شدید حجم تولید داشته باشد.

مس در انتظار رشد تقاضا

نگرانی از وضعیت اقتصاد چین سنگین‌ترین سایه رکودی خود را بر سر فلز مس افراشته و باعث ریزش بیش از ۱۰ درصدی قیمت‌ها در یک ماه گذشته شده است. واردات مس این کشور نیز در ماه گذشته میلادی افت زیادی را نسبت به ماه قبل به ثبت رسانده که این نشانه‌ای مهم از رکود تقاضا برای فلز سرخ است. با این حال، به سبب نزدیک بودن به فصل رشد تقاضای مس، این افت قیمت با افزایش حجم خرید از سوی مصرف‌کنندگان توام شده و سمت تقاضا را در قیمت‌های فعلی تقویت کرده است. البته این در حالی است که افزایش شدید تقاضا در بازار داخلی آن هم در فصل زمستان، اندکی بعید به نظر می‌رسد.

بازار مس هم در برابر یک دو راهی مهم قرار گرفته است. از سویی موجودی انبارهای این فلز پس از یک روند صعودی، وارد یک فاز ثبات شده ولی هنوز برای تعیین یک جهت‌گیری مردد است. این مطلب نشان می‌دهد که به‌صورت کلی شرایط عرضه و تقاضا به یک ثبات نسبی رسیده که در ضعف نسبی تولید شاهد عقب نشینی

خریداران هستیم. این رویکرد جدید که با آمارهای ضعیف از رشد تولیدات صنعتی چین و کاهش رشد اقتصادی اقتصادهای نوظهور توام شده است باعث افزایش تردید به این بازار شده است. از طرفی با توجه به پراکندگی و تنوع سرمایه گذاران مس، بازار این فلز سرخ قرابت بالایی با شرایط کلی حاکم بر اقتصاد جهانی پیدا کرده است. این شرایط دورنمای مبهمی را پیش روی این بازار قرار داده اما امید به بهبود اقتصادی، افزایش ۱/۰ درصدی رشد اقتصادی سالانه چین به نسبت ماه قبل، انتظار بهبود ساز‌و‌کارهای اقتصادی در کشورهای مختلف با محوریت اقتصادهای نوظهور و امید به تقویت بازار مسکن، لوازم منزل و خودرو در چین می‌توان به روند صعودی مجدد قیمت مس در بازارهای جهانی امیدوار بود. این موارد در حالی است که در بازارهای داخلی هنوز هم رکود فراگیر بوده و کاهش روزهای قبل قیمت مس در بورس کالای ایران می‌تواند در کنار کاهش بیشتر قیمت دلار در بازارهای داخلی به کاهش قیمت‌ها و بازگشت مجدد خریداران منتهی شود. با توجه به این موارد در بازار داخلی با محوریت بورس کالا، انتظار برای تقویت بازار مس در روزهای سرد سال وجود دارد.

روند آرام روی

چشم‌انداز میان‌مدت قیمت‌ها برای فلز روی بهتر از سایر فلزات اساسی است؛ چرا که روی تنها فلزی است که به‌ندرت تحت تاثیر پارامترها قرار می‌گیرد. اکثر تحلیلگران در مورد این فلز به بسته شدن معادن فرسوده، افت عیار معادن در سراسر جهان و تاخیر در بهره‌برداری از کارخانه‌های جدید به‌عنوان عواملی اشاره می‌کنند که کاهش عرضه این فلز در آینده را رقم خواهد زد. به همین سبب، قیمت روی برای سال‌های آینده در اکثر پیش‌بینی‌ها افزایش معناداری را نشان می‌دهد. همچنین واردات روی چین نیز در ماه‌های اخیر نوسانات کاهشی را تجربه نکرده که دلیل آن استفاده از فلز روی به‌عنوان وثیقه بدهی نزد بانک‌های چینی است. این مساله البته به‌عنوان یک ریسک در بازار روی باقی خواهد ماند، چرا که در صورت محدود کردن این ابزار از سوی سیاست‌گذاران چینی، قیمت روی در کوتاه‌مدت با کاهش ناشی از مازاد عرضه رو به رو خواهد شد.

در هفته‌ها و ماه‌های قبل تحلیلگران و سرمایه گذاران بیش از حالت طبیعی به روی خوش بین بودند که به افزایش شدید و شتابان قیمت آن منجر شد. این افزایش قیمت که در بازارهای جهانی از طرف تقاضا حمایت نشد به عقب‌نشینی خریداران واقعی و افزایش موجودی انبارها و نهایتا کاهش شدید قیمت‌ها منتهی شد. ابتدای ماه سپتامبر که کاهش شدید قیمت روی با کاهش قیمت نفت همراه شد با افزایش موجودی انبارها، خیل عظیمی از سرمایه گذاران این فلز را متضرر ساخت تا جایی که قیمت‌ها بیشتر از واقعیت‌های بنیادین بازار سقوط کرد. این مورد نیز جذابیت سرمایه‌گذاری بر فلز روی را افزایش داد تا جایی که افزایش مجدد قیمت‌ها را شاهد بودیم. هم اکنون و بیش از ۳ هفته است که موجودی انبارهای روی در جهان در مسیر افزایش قرار گرفته ولی افزایش قیمت‌ها کمتر از یک هفته است که فراگیر شده که نشان دهنده وجود پتانسیل رشد قیمت هاست. تمامی این موارد در حالی است که هنوز اغلب موسسات و تحلیلگران بین‌المللی دورنمای میان مدت تا دراز مدت قیمت روی را مثبت ارزیابی می‌کنند.

بازار جهانی سرب برای مدتی دچار نوسان شده

قیمت این فلز خاکستری نیز بعد از مس در هفته‌های‌های اخیر بیشترین دامنه نوسان را داشته است. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده سرب پس از روی دومین فلزی است که در بین همگروه‌‌های خود با کمبود عرضه نسبت به تقاضا تا سال ۲۰۱۶ مواجه خواهد بود از این رو پیش‌بینی‌های بلندمدت قیمت این فلز به مراتب بالاتر از نرخ کنونی است. البته دورنمای قیمت این فلز را می‌توان روشن‌تر از روی دانست چون واقعیت‌های تولید این فلز وخیم تر از روی است. همچنین درخصوص چشم‌انداز قیمتی این فلزات پایه می‌توان گفت هرچند سرمایه‌گذاران نسبت به شرایط اقتصاد چین در کوتاه‌مدت نگران هستند، اما اکثر مراجع تحلیلی پیش‌بینی تداوم افت معنادار قیمت فلزات اساسی به‌ویژه پس از تصحیح اخیر نرخ‌ها را ندارند. با آنکه برخی گزارش‌های جدید از شاخص‌های اقتصادی چین امیدوارکننده هستند، معامله‌گران سرب هنوز بسیار با احتیاط عمل می‌کنند.

عامل اصلی این احتیاط آن است که به باور آنها هنوز نشانه‌های کافی از رونق اقتصاد چین نمایان نشده است. رشد اقتصاد چین در سه ماهه سوم امسال به میزان ۵/۷ درصد یعنی پایین‌ترین میزان از سه سال گذشته رشد کرد. در واقع طی هفت فصل اخیر رشد اقتصاد چین کاهش یافته اما طی هفته‌های اخیر گزارش‌های متعدد از وضعیت شاخص‌های اقتصادی این کشور نشان می‌دهد از سه ماهه کنونی نرخ رشد افزایش خواهد یافت. این موارد در کنار انتظار برای تحریک دولتی اقتصاد این کشور و نزدیک شدن به روزهای سرد سال، زمان تعطیلات سنتی و سال نو چینی و امید به تحریک تقاضا همچنین انتظار برای بهبود بازار مسکن این کشور می‌تواند داده‌های مثبتی را به بازار ارائه کند.

در سال‌های اخیر و با جدی‌تر شدن مسائل زیست محیطی انتظار می‌رفت تقاضای سرب کاهش یابد که البته از رشد تقاضای آن کاسته شد. البته این در حالی است که حجم تولید آن به نسبت تقاضا از کاهش بیشتری برخوردار شد که این رخداد دقیقا به نفع قیمت و کاهش موجودی انبارها تمام شد. البته افزایش حجم تولید به نسبت قیمت‌های بالا رخدادی بود که مجددا بازار سرب را وارد یک فاز نزولی کرد که افزایش موجودی انبارها را نیز باعث شد. با توجه به این موارد در کوتاه مدت ادامه شرایط ضعیف فعلی پیش‌بینی شده که می‌تواند به تثبیت بازار و کاهش موجودی انبارها منتهی شود. از این فاز به بعد انتظار افزایش بنیادین قیمت‌ها در روزهای سرد سال وجود خواهد داشت.