محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی در هفته قبل به نسبت هفته‌های گذشته شرایط مساعدتری داشت که افزایش انسجام عرضه‌ها و ثبات بیشتر قیمت‌ها را می‌توان در نتیجه معاملات مشاهده کرد. البته نوسان قیمت ارز و صعود نرخ دلار در بازار غیررسمی باعث بروز التهاباتی در بازار آزاد شد، ولی چندان عمیق به‌نظر نرسید. البته فاصله قیمتی بین بازار و بورس هنوز هم وجود دارد و بسیاری از کالاهایی که در بورس کالا با جذابیت و تقاضای بالاتری رو به رو هستند در بازار غیررسمی با قیمت‌های بالاتری پیشنهاد می‌شوند. با توجه به وجود تقاضای موثر هنوز هم رقابت برای خرید وجود داشته که به افزایش قیمت برای انواع جذاب در بورس کمک کرده است. این در حالی است که برخی کالاهای شیمیایی از جمله جوش‌شیرین هنوز هم پتانسیل جهش‌های شتابانی داشته که در کنار جذابیت واسطه‌گری، به توجه بیشتر بورس کالای ایران نیاز دارد. پس از آزادسازی قیمت‌ها و تغییر سقف نوسان مجاز در بورس کالا، هم‌اکنون اغلب تقاضای موجود را می‌توان تقاضای واقعی دانست که حمایت از آن یکی از وظایف دولت و بورس کالا به شمار می‌رود. افزایش تعداد عرضه‌کنندگان یا جذب کارخانه‌های بالادستی بیشتر یا دعوت از واحدهای تولیدکننده کوچک‌تر می‌تواند در این چارچوب موثر باشد که در شرایط رکود تورمی و عزم دولت برای خروج غیرتورمی از رکود این رویکرد به حمایت بزرگی از بخش‌های مختلف اقتصادی بدل خواهد شد. با توجه به شرایط فصلی و برخی ویژگی‌های فنی و تولیدی هم‌اکنون نیاز به پلی‌اتیلن‌های سنگین بیشتر از قبل حس می‌شود. از طرفی پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم هم به‌صورت نسبی همیشه تقاضای بالایی دارند. پلی‌وینیل کلراید (PVC) هم همیشه جذابیت بالایی داشته و پلی‌پروپیلن‌ها (انواع شیمیایی و نساجی) هم شرایط مشابهی دارند. پلی‌استایرن‌ها و دیگر تولیدات پتروشیمی تبریز هم با بالابودن تقاضا در برابر عرضه رو‌به‌رو است.

در روزهای اخیر بیشترین جذابیت برای پلی‌اتیلن‌های سنگین به پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳، پلی‌اتیلن سنگین فیلم ۷۰۰۰F، پلی‌اتیلن سنگین فیلم EX۵ و پلی‌اتیلن سنگین بادی BL۳ باز‌می‌گردد. با توجه به تغییر ویژگی‌های فنی و افزایش جذابیت تولید درخصوص صنایع پایین‌دستی این قبیل مصنوعات شاید تبعیت از تقاضای موجود بتواند هم به ایجاد صنایع قدرتمند جدید و هم به تقویت واحدهای بالادستی منجر شود. با توجه به آزادسازی قیمت‌ها شاهد افزایش عرضه محصولات پتروشیمی و پلیمری در بورس کالا هستیم که برخی با هجوم تقاضای واقعی تولیدی و برخی با تقاضایی محدود رو به رو شده است. با توجه به وجود پتانسیل تقاضا در صنایع پایین‌دستی در صورت حمایت از خریداران با تنوع حجم عرضه، حمایت‌های اعتباری و اخذ وجه معامله پس از طی یک دوره زمانی یا تولید به نسبت جذابیت و تمایل بازار می‌توان صنایع پایین‌دستی قدرتمندی داشت. به جرأت می‌توان گفت که صنایع پایین‌دستی موجود در ایران در هیچ کدام از کشورهای تولیدکننده مواد اولیه پتروشیمی منطقه وجود ندارد، بنابراین ایران نیاز چندانی به بازارهای صادراتی مواد اولیه نخواهد داشت.

این در حالی است که کشورهای دیگر برای کسب سهم بازار بالاتری از ایران در کشورهای شرقی و اروپایی تلاش بسیاری را به کار بسته‌اند. البته در صورت تکمیل سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز در این صنعت قطعا جایگاه ایران در این بازار تقویت شده که می‌تواند دورنمای روشنی را پیش‌روی این صنعت قرار دهد. با توجه به تمامی این موارد شرکت‌های بزرگ بورسی با حمایت یا حتی ادغام با صنایع پایین‌دستی داخلی می‌توانند زنجیره تولید ارزش افزوده خود را گسترش داده که هم به افزایش سودآوری و هم به ایجاد بازاری همیشگی برای مصرف تولیدات خود منجر می‌شود.

یک هفته آرام برای پتروشیمی‌ها