گروه بورس کالا- محمدحسین بابالو: هرچه مخاطرات زیست محیطی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند نام اتانول نیز بیشتر شنیده می‌شود. به نظر می‌رسد تقاضای اتانول در غالب کشورهای جهان بالاخص در غرب در حال افزایش است. از طرفی حجم و هزینه تولید اتانول نیز صعودی است که به قدرت گرفتن این بازار خواهد انجامید. هم‌اکنون قیمت اتانول بالا است و قیمت‌های فعلی هنوز جذابیت دارد. به نظر می‌رسد بازار اتانول در مسیر افزایش قرار دارد و تنها بازار آمریکا برای کوتاه‌مدت با نوسان روبه‌رو خواهد بود. اتانول در پایان هفته گذشته در بازارهای جهانی با افزایش قیمت مواجه شد. روز جمعه، اتانول با ۹/۳ سنت یا ۸۲/۱ درصد افزایش توانست به ۱۸۳/۲ دلار در هر گالن برسد که بالاترین حد در یک هفته گذشته است. این در حالی است که در این مدت غالب حامل‌های انرژی و مواد مشابه کاهش قیمت داشتند. نفت خام آمریکا، نفت برنت، گاز طبیعی، گازوئیل و نفت کوره همگی نزولی شدند. اتانول تا اواخر مارس در مسیر صعود قدرتمندی حرکت کرد و توانست رکوردهای خوبی را ثبت کند. مهم‌ترین دلیل این افزایش تمایل دولت آمریکا مبنی بر افزایش استفاده از این حامل انرژی به تبع موارد زیست محیطی بود که به کمک افزایش سفته‌بازی‌ها و با بروز مشکلاتی در تولید به افزایش شدید قیمت‌ها منتهی شد. پس از کسب این رکورد، مسیر قیمت‌ها نزولی شد و تا ۱۶ آوریل در مسیر نزولی حرکت کرد. مهم‌ترین دلیل این کاهش افزایش واردات اتانول از کشورهایی همچون برزیل بود که به افزایش شدید موجودی ذخایر منتهی شد. هم‌اکنون اتانول در مسیر صعودی قرار دارد ولی تا کسب رکوردهای قبلی خود فاصله زیادی دارد. قیمت‌های فعلی قیمت‌های مطلوبی برای اتانول است اما بازار بسیار نوسانی است.

البته روز جمعه قیمت‌ها نوسانات و چالش‌های زیادی در بازارهای مشابه داشت ولی نهایتا برآیند قیمت‌های جهانی صعودی شد. آمارهای رسمی از افزایش موجودی ذخایر آمریکا حکایت می‌کند که بالاترین حد در ۷ هفته اخیر است. این آمار باعث شد که قیمت‌ها در بازار شیکاگو تا حدودی نزولی شود و ۳ سنت بر هر گالن کاهش یابد. در سواحل شرقی آمریکا نیز یک سنت کاهش قیمت ثبت شد. هم‌اکنون سودآوری واحدهای تولید اتانول در آمریکا اندکی کاهش یافته و شرایط بازار این کشور تا حدودی نوسانی است. دورنمای بازار اتانول در آمریکا برای کوتاه مدت چندان جذاب نیست.

شرایط تقاضای اتانول

حجم تقاضا در بازارهای جهانی هم‌اکنون بالا است و باز هم افزایش خواهد داشت. به‌صورت کلی هر‌چه مخاطرات زیست محیطی در جهان افزایش یابد می‌توان به افزایش تقاضای اتانول امیدوار بود. این حساسیت در کشورهای پیشرفته همچون آمریکا بیشتر خودنمایی می‌کند. مدتی است که کنگره آمریکا تلاش بسیاری برای افزایش مصرف اتانول به جای دیگر سوخت‌های فسیلی به کار گرفته تا بتواند از شدت رشد تولید گازهای گلخانه‌ای بکاهد. این شرایط که باعث افزایش تقاضای اتانول گردیده است به‌صورت کلی و برای مدت زمان طولانی به افزایش ادامه‌دار تقاضای آمریکا خواهد انجامید که قطعا به برخی دیگر از کشورها نیز تسری خواهد یافت. از طرفی روزهای گرم سال و فصل تعطیلات در آمریکا پیش‌رو است و می‌تواند پتانسیلی برای افزایش تقاضا باشد. همچنین فصل کاشت در آمریکا فرا رسیده و فعالیت ماشین‌آلات کشاورزی افزایش خواهد یافت و این سوخت می‌تواند با افزایش تقاضا روبه‌رو شود.

در نهایت برآیند کلی تقاضا در بازار اتانول جهانی در مسیر صعود قرار دارد. البته این شدت در روزها و هفته‌های اخیر شتاب بیشتری خواهد داشت ولی موقتا می‌توان به کاهش شتاب آن در دیگر ماه‌ها امیدوار بود.

شرایط عرضه

شیوه‌های تولید اتانول متفاوت است ولی در‌خصوص هزینه تولید می‌توان گفت که غالب شیوه‌ها به‌صورت نسبی با افزایش هزینه تولید روبه‌رو هستند. هم‌اکنون قیمت نفت بالا است و پتانسیل افزایش بیشتر آن نیز به‌صورت نسبی بالاخص برای بازار آمریکا وجود دارد. این مطلب به تنهایی می‌تواند هزینه تولید بالای فعلی را افزایش دهد. از طرفی بخش‌های دیگر نیز با افزایش هزینه تولید روبه‌رو هستند که برای تولیدکنندگانی همچون برزیل بیشتر خودنمایی می‌کند.

برزیل مدتی با نوسان شدید ارزش پول ملی مواجه شد ولی هم‌اکنون در مسیر بهبود قرار دارد. به‌صورت کلی افزایش ارزش پزوتای برزیل می‌تواند به افزایش قیمت تمام شده منتهی گردد. بحران اقتصادی برای برزیل و برخی اقتصادهای نوظهور مشابه، تاثیرات یکسانی بر هزینه تولید اتانول می‌گذارند. نوسان هزینه تولید باعث شده که بسیاری از پروژه‌ها مجددا وارد مرحله فاینانس شوند یعنی نیاز به وام دیگری پیدا کرده‌اند. از سویی شرایط پولی این قبیل کشورها سخت شده که اعطای وام را با محدودیت‌ها و هزینه بیشتری روبه‌رو می‌کند. رسانه‌ها از بالابودن نفوذ دولت‌ها نیز گله‌مند هستند. از سویی تغییر شرایط آب و هوایی نیز به افزایش هزینه تولید می‌انجامد و تأثیر زیادی بر حجم و هزینه تولید داشته و دارد. تمامی این موارد در شرایطی رخ می‌دهد که در کنار افزایش هزینه تولید، حجم تولید نیز افزایش می‌یابد. هم‌اکنون بسیاری از تولیدات کشاورزی با کاهش قیمت روبه‌رو هستند که جذابیت تولید اتانول را افزایش داده است.

نهایتا باید گفت که هزینه و حجم تولید اتانول هر دو در مسیر صعود هستند که افزایش محموله‌های صادراتی در اقصی نقاط جهان را نوید می‌دهد. این داده پتانسیلی برای افزایش حجم نقدینگی موجود در این بازار است که به تقویت بنیادین این بازار و در دسترس بودن این کالا کمک شایان توجهی خواهد نمود.

برآیند شرایط عمومی عرضه و تقاضا

برای بررسی و تخمین برآیند عمومی شرایط عرضه و تقاضا، می‌توان به حجم ذخایر این ماده استناد کرد. آمارهای منتشر شده از ذخایر اتانول آمریکا افزایش شدیدی نشان می‌دهد که نشان‌دهنده افزایش محسوس تولید و عرضه در این بازار است. هم‌اکنون حجم ذخایر اتانول آمریکا بالاترین حد در ۷ هفته اخیر است. با توجه به تلاش کنگره برای افزایش تقاضا در کنار افزایش حجم اتانول وارداتی آمریکا از برزیل می‌توان گفت که هنوز طرف عرضه از طرف تقاضا قوی‌تر است. از طرفی در سایر نقاط جهان مسیر متفاوتی تجربه می‌شود و قیمت‌ها با محوریت طرف تقاضا در مسیر افزایشی قرار دارد.

در‌خصوص شرایط کوتاه‌مدت و با توجه به افزایش قیمت روز جمعه در بازارهای جهانی هنوز می‌توان به افزایش در بازارهای جهانی بالاخص بازارهای شرقی و اروپایی امیدوار بود. در‌خصوص بازار آمریکا شرایط اندکی دگرگون است و با توجه به افزایش محسوس موجودی انبارها برای کوتاه‌مدت، انتظار افزایش شدید قیمت‌ها محتمل نیست. برای میان مدت تا دراز مدت، دورنمای کلی بازارها برای هفته‌ها و ماه‌های آینده صعودی است و دورنمای مطلوبی متصور خواهد بود. نوسان قیمت نفت یا هر‌گونه رخداد غیرمنتظره‌ای می‌تواند شرایط را در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت تغییر دهد.

بازار جهانی اتانول منطقی‌تر می‌شود