حرکت هدفمند در مسیر توسعه فولاد کشور
پروا سلطانی* در ماه‌های پایانی سال 92، رئیس هیات عامل ایمیدرو این نوید را داد که در سال 93 برنامه راهبردی ایمیدرو با اولویت بهره‌مندی بیشتر از بخش خصوصی بازنگری می‌شود.
این رویکرد دولت به‌خصوص در وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند خون تازه‌ای را در رگ‌های معدنکاران و صنعتگران بخش خصوصی به جریان اندازد.
از آنجاکه در مسیر توسعه فولاد کشور در سال‌های آتی، نگرانی از بابت تامین مواد اولیه از جمله کنسانتره و گندله وجود دارد، بخش خصوصی در حوزه معدن عزم خود را جزم کرده و در تکاپوی تدارک احداث واحدهای جدید تولید کنسانتره و گندله افتاده است.
همانطور که در بررسی‌های میدانی مشخص شده، نوار جنوبی کشور یعنی کنار خلیج‌فارس و دریای عمان به لحاظ دسترسی مناسب‌تر به آب از نظر مکانی از توجیه اقتصادی بالاتری برای احداث واحدهای جدید تولید کنسانتره و گندله برخوردارند، اما این موضوع همزمان مستلزم نگاهی جدی‌تر به وضعیت حمل‌ونقل‌ کشور و اصلاح و رفع و رجوع کاستی‌های آن دارد تا بتوان با حمل ارزان‌تر و سریع‌تر مواد اولیه از معادن، توجیه اقتصادی احداث این واحدها را نیز بالاتر برد. درخصوص احداث واحدهای جدید تولید فولاد نیز نکته بسیار مهمی که حائز اهمیت است، تکنولوژی تولید به روش کوره بلند است.
در کشور ما حدود ۸۰ درصد واحدهای تولیدی فولاد از تکنولوژی کوره قوس استفاده می‌کنند که این روش به لحاظ مصرف انرژی در سطح بسیار بالاتری نسبت به تکنولوژی کوره بلند قرار دارد، حال آنکه در کشورهای مطرح در زمینه تولید فولاد حدود ۲۰ درصد از واحدها از این روش استفاده می‌کنند.
از آنجا که با آزادسازی نرخ حامل‌های انرژی جهشی در هزینه‌های صنایع اتفاق خواهد افتاد توصیه می‌شود جهت احداث واحدهای جدید فولادی به همت صنعتگران بخش خصوصی و حمایت دولت، تکنولوژی کوره بلند با اصطلاحات به روز شده در سطح دنیا مد نظر قرار گیرد تا:
• از مصرف انرژی بالا جلوگیری شود.
• این واحدها امکان شارژ سنگ‌آهن دانه‌بندی به صورت مستقیم و بدون نیاز به تبدیل شدن به کنسانتره و سایر فرآورده‌ها را داشته باشند.
بنابراین با توجه به نکته یاد شده هزینه تمام شده محصول نهایی به شدت کاهش خواهد یافت و در شرایطی که از نظر
زیست محیطی کشور به لحاظ منابع آبی در مضیقه قرار دارد فرآیند تولید کنسانتره و گندله از زنجیره به تدریج حذف خواهد شد. همچنین این امکان برای بخش خصوصی معدنی فراهم خواهد شد که سنگ‌آهن عیارسازی شده و دانه‌بندی شده خود را هر چه بیشتر در اختیار واحدهای تولید فولاد قرار دهند و صرف هزینه‌های بیشتر برای احداث این گونه واحدها برای تکمیل و به روز رسانی سایر بخش‌های معدنی هزینه خواهد شد.
انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران در نظر دارد با برگزاری همایش سراسری و سالانه این انجمن، راهکارهای همکاری بیشتر و پربارتر بخش خصوصی و دولت را در مسیر توسعه فولاد کشور بررسی کرده و به آن سرعت و فعلیت بیشتری ببخشد.
*نائب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران