الهام بادپا (بیتا)* در هفته گذشته عواملی همچون اعلام وضعیت درآمد برخی از شرکت‌ها، سخنرانی جانت یلن به عنوان رئیس جدید بانک مرکزی آمریکا و اظهارات رئیس ECB همراه با انتشار گزارش‌هایی از اوضاع اقتصادی آمریکا، اروپا و چین به بروز نوساناتی در بهای هر اونس طلا منجر شد.
اولین روز هفته گذشته در حالی آغاز شد که سرمایه‌گذاران نه تنها از یکسو امیدوار بودند کم شدن اشتغال در بازار کار آمریکا تا حدی از روند فعلی کاهش سیاست انبساطی فدرال رزرو بکاهد، بلکه از سوی دیگر احساس می‌کردند وضعیت اقتصادی آمریکا رو به بهبود است. با اینکه این نگرش، جو کلی بازارها را مثبت کرد، اما در اروپا شاخص‌های اقتصادی کشورهای منطقه پولی یورو چندان جذاب اعلام نشدند؛ اگرچه انتشار گزارش‌های قابل قبولی از وضعیت درآمد برخی از شرکت‌ها کمی به رشد بازار سهام آن کمک کرد.
ناگفته نماند فعالان بازار در انتظار سخنرانی یلن به عنوان رئیس جدید فدرال رزرو هم بودند تا مساله شدت روند اجرای سیاست انبساطی آمریکا برای آنها روشن شود. در این میان افت شاخص دلار و رشد خرید فیزیکی طلا از سوی چین نیز رشد بهای طلا را در این روز در پی داشت.
عدم تغییر روند کاهشی خرید ماهانه اوراق قرضه فدرال رزرو، حفظ نرخ بهره در سطح فعلی برای بلندمدت، ضرورت اجرای اقدامات بیشتر با هدف بهبود بازار کار آمریکا و تلاش برای افزایش نرخ تورم تا سطح مطلوب (۲ درصد) از جمله مسائلی بودند که یلن در اظهارات روز سه‌شنبه خود در مقابل اعضای کمیته خدمات مالی کنگره آمریکا به آن اشاره کرد؛ مواردی که در واقع مشابه همان سیاست‌های پیشین بانک مرکزی این کشور در دوران ریاست قبلی آن بودند.
این اظهارات علاوه‌بر آنکه به بازارهای سهام این روز جان تازه‌ای بخشید، بلکه به رشد بهای طلا هم منجر شد؛ اگرچه شاخص دلار را تضعیف کرد.
علاوه‌بر اینکه عدم افزایش روند کاهشی برنامه حمایتی فدرال رزرو و خوش‌بینی یلن نسبت به رشد اقتصادی آمریکا تاثیر مثبتی بر جو روانی بازارهای روز چهارشنبه گذاشت، انتشار آمار و ارقام مطلوبی از صادرات و واردات چین در ماه ژانویه، مثبت بودن گزارش‌های برخی از شرکت‌ها از وضعیت درآمد خود به رشد بازارهای سهام آسیا و اروپا و همچنین بازارهای نوظهور انجامید.
در ضمن پس از آنکه بانک مرکزی اروپا اعلام کرد در نظر دارد مساله نرخ سپرده منفی را با جدیت مورد بررسی قرار دهد نرخ برابری یورو به دلار تنزل یافت. در این روز افزایش شاخص دلار و مثبت بودن چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان از تقاضا برای طلا کاست و موجب افت قیمت آن شد.
با وجود سخنان یلن در خصوص ادامه روند کاهشی برنامه حمایتی آمریکا، شاخص دلار در روز پنجشنبه متاثر از گزارش‌های اقتصادی منفی آمریکا افت کرد. انتشار این گزارش‌ها افزایش نگرانی‌ها نسبت به کند شدن رشد اقتصادی آمریکا را در پی نداشت و بازارها ریزش خاصی را تجربه نکردند زیرا سرمایه‌گذاران سرمای شدید هوا را عامل اصلی کاهش فعالیت اقتصادی می‌دانستند و دیگر اینکه شاید امیدوار بودند به این بهانه فدرال رزرو از سرعت روند کاهشی سیاست انبساطی خود بکاهد.
در بازار طلای این روز، انتشار گزارش‌های مزبور منجر به رشد بهای طلا شد، زیرا گمانه‌زنی‌ فعالان این بازار را از اینکه شاید فدرال رزرو در تصمیم اخیر خود مبنی بر ادامه کاهش ۱۰ میلیارد دلاری خرید اوراق قرضه در ماه تجدید نظر کند افزایش داد.
در روز پایانی هفته هم از آنجا که ظاهرا از نظر سرمایه‌گذاران دلیل اصلی انتشار گزارش‌های ناامیدکننده‌ از وضعیت اقتصادی آمریکا نامساعد بودن شرایط آب و هوایی بود، آنها نگرانی چندانی به خود راه ندادند؛ به‌طوری‌که این خبرها نتوانست تاثیری منفی بر ریسک‌پذیری فعالان بازار بگذارد، البته گزارش‌های مطلوبی از اوضاع اقتصادی کشورهای منطقه پولی یورو اعلام شد که تا حدی فعالان بازار را به بهبود تدریجی روند رشد این منطقه امیدوار کرد و باعث این ابهام شد که شاید این گزارش‌ها مانع انجام اقداماتی مانند کاهش بیشتر نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا شود. در این میان حمایت‌ بانک‌های مرکزی اقتصادهای نوظهور (از جمله ترکیه، آفریقای جنوبی، مجارستان و روسیه) برای مقابله با ریزش شدید ارزش پول ملی کشور خود تا حدی به تقویت بازار آنها کمک کرد.در این روز رشد خرید فیزیکی طلا و افزایش جریان ورودی صندوق‌های سرمایه‌گذاری آن و باز هم انتشار گزارش‌‌های نه چندان مطلوبی از اوضاع اقتصادی آمریکا از دلایل اصلی رشد بهای طلا بود.
نکته پایانی اینکه می‌توان گفت با اینکه در کوتاه ‌مدت شاهد رشد بهای طلا بوده‌ایم و شاید در آینده هم باشیم اما هنوز با توجه به پایین بودن سطح تورم، ادامه روند کاهشی سیاست انبساطی آمریکا و همچنین تاریک نبودن چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان پیش‌بینی‌ها از قیمت طلا در بلندمدت، نزولی به نظر می‌رسد. اگرچه احتمال افت قیمت این کالای گرانبها تا کمتر از ۱۰۰۰ دلار هم بسیار اندک است زیرا پایین‌تر آمدن قیمت هر اونس طلا از هزینه نقدی تولید آن و ورود خریداران در قیمت‌های پایین و برخی عوامل بنیادی و روانی دیگر مانع ریزش زیاد بهای این کالای گرانبها خواهد شد، مگراینکه آنقدر چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان عالی باشد که کسی به خرید طلا به عنوان کالایی با حاشیه ایمنی بالاتر ترغیب نشود.
* تحلیلگر اقتصاد جهانی- شرکت کارگزاری بهمن