لبخند سکه به سهامداران بورس
گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: با مقایسه روند یک ماه گذشته بورس اوراق بهادار تهران و همزمان با توجه به تغییرات قیمتی سکه نقدی و آتی، فرضیه اولیه قابل بررسی، معکوس بودن مسیر طی شده توسط این دو بازار است که حکایت از احتمال ورود سرمایه‌ها به بازار سکه و طلا دارد. این در حالی است که پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، به تدریج شاهد کاهش سفته بازی در بازارهای ارز و سکه بودیم به طوری که در کنار تشدید جو خوش‌بینی به آینده - در پی رویدادهای امیدوارکننده بعضا دیپلماتیک - و آرامش ایجاد شده در این بازارها، به تدریج از قیمت سکه و دلار کاسته شد که البته این مساله با تداوم روزهای ناخوشایند برای اونس طلا نیز همزمان بود؛ به این ترتیب بسیاری از ترس ریزش‌های شدیدتر، اقدام به فروش دلار و سکه خود و ورود به بازار سرمایه کردند تا جایی که در ماه‌های گذشته شاهد درخشش و اوج‌گیری بورس اوراق بهادار در پی ورود سرمایه از بازار ارز و سکه به این بازار بودیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار سرمایه کشور در نقطه اوج آن (16 دی ماه) 135 درصد بازدهی را عاید سرمایه‌گذاران کرده، در حالی‌که بازار سکه تا آن زمان 30 درصد افت قیمت را نسبت به ابتدای سال تجربه کرده است.
این مساله در کنار افت شدید حجم و ارزش معاملات در بازارهای نقدی و آتی سکه، افت شدید حجم قراردادهای معامله شده در بورس کالای ایران برای سکه طلا را نیز به همراه داشت که نشان از دلسردی شدید معامله‌گران و کاهش چشمگیر جذابیت این بازار برای ادامه حضور داشت. با این فرض که بازار آتی را به دلیل همخوانی قابل توجهی که در ۶ ماه گذشته از منظر قیمتی با بازار نقدی داشته به عنوان معیار فرض کنیم باید گفت این خط و ربط در بازار نقدی سکه نیز قابل قبول است. در این میان وجود چند عامل به تشدید رکود معاملات آتی سکه و درخشش هرچه بیشتر بورس اوراق بهادار و اوج‌گیری شاخص این بورس دامن زد؛ تا جایی که در آن زمان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز طی سخنانی ورود حجم عظیمی از سرمایه‌های خارج شده از ارز و سکه به بورس سهام را تایید کرد.
در همین حال از نیمه امسال به بعد، از یک سو پیش‌بینی‌ها از روند آینده بهای دلار در بازار آزاد، اغلب به نوسانات اندک این ارز مهم در محدوده ۲۹۴۰ تا ۲۹۷۰ ختم می‌شد و انتظاری برای صعود چشمگیر این ارز وجود نداشت و از سوی دیگر اونس طلا روزهای تاریکی را که در سال ۲۰۱۳ و با افت ۲۸ درصدی قیمت در این سال پشت سر گذاسته بود، به ماه‌های پایانی ۲۰۱۳ هم تعمیم داد. در چنین شرایطی بانک مرکزی آمریکا از بهبود شرایط و شاخص‌های مهم اقتصادی در آمریکا به این نتیجه رسیده بود تا از میزان خرید ماهانه اوراق خزانه داری بکاهد. در نتیجه بسیاری از پیش‌بینی‌ها برای آینده طلای جهانی نیز امیدوارکننده نبود و این مساله هرچه بیشتر به ماندگاری سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه‌های جدیدتر به بورس اوراق بهادار دامن زد.
اما در یک ماه اخیر رویدادهایی به وقوع پیوست که این روند را معکوس کرد. برخی از عواملی که رونق را از بازار سکه گرفته بود، دوباره به نفع سکه تغییر کرده است؛ از جمله اینکه پیش بینی و نظرسنجی‌ها از روند آینده طلا در بازارهای بین المللی، به نفع این فلز تغییر کرده است. این عوامل به صورت زیر قابل بررسی است:
۱) اونس طلا به نفع قیمت سکه و طلا در بازار داخل: جانت یلن در شرایطی جایگزین بن برنانکه، رئیس پیشین فدرال رزرو آمریکا شده که به سیاست‌های تسهیل مقداری به عنوان ناجی فعلی اقتصاد آمریکا معتقد است، بنابراین انتظار می‌رفت وی با وعده تداوم این سیاست روی کار بیاید، کمااینکه این اتفاق هم افتاد و یلن در جایگاه رئیس جدید مهم‌ترین بانک مرکزی دنیا، در سخنرانی تاریخی خود در ۱۲ فوریه امسال (۲۳ بهمن) بر ادامه اجرای سیاست‌های محرک پولی تا بهبود وضعیت بازار کار و اشتغال و حمایت از رشد و رونق اقتصادی، تاکید کرد و باعث شد تا قیمت طلا با رشد چشمگیری روبه‌رو شده و رکورد یک ماه گذشته را بشکند.
به این ترتیب یکی از عوامل مهمی که به تشدید رکود در بازارهای داخلی سکه دامن زده بود، از میان برداشته شد تا در یک هفته اخیر با افزایش قیمت سکه به تبع رشد طلای جهانی معامله‌گران طرد شده سکه‌های نقدی و آتی به این بازارها بازگردند. با مقایسه دو نمودار تغییرات قیمتی سکه در بازار نقدی و روند تغییرات شاخص بورس تهران در یک ماه گذشته می‌توان گفت مسیری که این دو بازار پیموده اند، در خلاف جهت هم بوده است.
۲) بورس در مسیر کاهشی: از سوی دیگر ارزش معاملات بورس تهران در این مدت از حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به ۷۰ هزار میلیارد تومان در روز گذشته رسیده، به عبارت دیگر افت ۵/۸۲ درصدی را ثبت کرده در حالی که در همین مدت ارزش معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران، ۱۲۹ درصد رشد داشته است. البته از آنجا که نماد شرکت‌های پتروشیمی مدتی است به دلیل لزوم بررسی نرخ خوراک ۱۵ سنتی مسدود است و مقدار قابل توجهی سرمایه در این نمادها قفل شده، بنابراین باید کمی از شدت این تحلیل بکاهیم، اما استنباط کلی این است که برآیند بازارهای سهام و آتی سکه بورس کالا در یک ماه اخیر، خلاف جهت هم بوده است.
نکته دارای اهمیت این است که با روندی که بورس اوراق بهادار طی می‌کند و امیدی که به بازارهای طلایی بازگشته، این بازارها در کنار بازار دلار، پتانسیل و توانایی جذب سرمایه‌های خروجی از سهام را دارا هستند، چراکه بازارهایی مثل مسکن علاوه‌بر اینکه در رکود به سر می‌برند، توانایی جذب سرمایه‌های خرد را ندارند و از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در مسکن به صورت بلندمدت صورت می‌گیرد و معمولا قادر به جذب سرمایه کسانی که به دنبال سودهای کوتاه مدت هستند نیست.
۳) اوراق مشارکت عامل منفی شدن سکه: در این میان اما اقدام اخیر بانک مرکزی در انتشار اوراق مشارکت شش ماهه با سود جذاب ۲۳ درصد (که برخی آن را مهم‌ترین اتفاق پولی امسال می‌دانند) هم مساله‌ای است که به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی می‌تواند به خروج سرمایه‌ها از بورس اوراق منجر شود، هرچند برخی مخالفان این نظریه این میزان سود را برای سهامداران جذاب نمی‌دانند، اما اوراق مشارکت شاید بتواند در چنین شرایطی رقیب بازارهای ارز و سکه که در ابتدای جان گرفتن در بازار هستند تلقی شود. از سوی دیگر اگر مردم اقدام به خروج سرمایه‌های خود از بانک‌ها برای خرید این اوراق کنند، نرخ سود سپرده کوتاه مدت می‌تواند در بازاری رقابتی افزایش پیدا کند، این سیگنالی برای بازارهای پولی محسوب می‌شود که برخی آن را اولین سیگنال سیاست انقباضی بانک مرکزی می‌دانند.
اگر این اوراق موفق به جذب نقدینگی سرگردان و همچنین نقدینگی حاصل از خروج سرمایه‌ها از بازار ارز و سکه شوند، بنابراین این احتمال وجود دارد که تغییرات قیمتی سکه و طلا حداقل تا شش ماه آینده چندان پایدار نباشد و همچنین نتواند مبنای
پیش‌بینی‌های بعدی واقع شود.
در جمع بندی این موضوع باید گفت بازار سرمایه و سکه در دو جهت مخالف هم قرار دارند؛ لااقل فعلا در این شرایط است. تلاش فعالان بازار سرمایه برای بازگرداندن اعتماد به این بازار می‌تواند موفقیت‌هایی را در پی داشته باشد، اما این تحلیل به بررسی آمادگی بازار سکه برای جذب سرمایه‌ها پرداخته و این هشدار را به مسوولان می‌دهد که شرایط نقدینگی کشور به حدی اضطراری است که در صورت عدم تدبیر در بازار سرمایه و انحراف منابع از بورس ممکن است چالشی جدی از ابعاد روانی و واقعی در بازار ایجاد کند که این مساله به نفع اقتصاد کشور نیست.
بازار آتی سکه در یک نگاه
همه چیز دست به دست هم داد تا طی یکی دو هفته گذشته شاهد درخشش طلا در بازارهای جهانی باشیم و به این‌گونه جذابیت از دست رفته این فلز گرانبها، دوباره بازگشته و سرمایه‌گذاران ناامید را به بازار طلا بازگرداند. به این ترتیب اونس طلا به عنوان بازیگر اصلی بازارهای طلایی در هفته گذشته، طلا و سکه داخلی را با خود همراه کرد تا شاهد افزایش بهای سکه نقدی تا بیش از ۹۳۰ هزار تومان در روز گذشته باشیم. سررسیدهای بازار آتی هم به تبع سکه نقدی در مسیر افزایشی قرار گرفتند به گونه‌ای که روز گذشته بالاخره دورترین سررسید این بازار بالای یک میلیون تومان معامله شد و سررسید بهمن هم تلاش کرد تا پس از مدت ها، بالای قیمت نقدی دادوستد شود.
از سوی دیگر، حجم فعلی معاملات آتی سکه به نسبت یک ماه گذشته، رشد نزدیک به ۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد. در همین حال سکه تمام بهار آزادی طرح جدید روز گذشته در مقایسه با شنبه پیش از آن (۱۹ بهمن) بیش از ۵۰ هزار تومان افزایش قیمت داشت. بهای دلار، اما در طول این مدت
افت و خیز نسبتا زیادی را البته در دامنه محدود تجربه کرد؛ با این حال توجه سکه‌های نقدی و آتی بیشتر به تحرکات اونس طلا بود.
رویداد دیگری که در ابتدای هفته گذشته شاهد بودیم، پنج سررسیده شدن آتی سکه بود. نکته مهم اینجا است که سررسیدهای یک ماهه به تدریج از این بازار فاصله می‌گیرند و در اول فروردین ۹۳، معامله‌گر آتی می‌تواند سکه آخر آبان این بازار را معامله کند، به این ترتیب، پوشش ریسک در گذر زمان که وظیفه اصلی این بازار است به آتی بازگردانده می‌شود و می‌تواند بر جذابیت آن بیفزاید. طی هفته گذشته همچنین مقاومت ۱۲۸۵ دلاری طلا شکسته شد. این مساله موجب شد تا تحلیل تکنیکالیست‌های طلا بر این اصل استوار شود که در صورتی که طلا بتواند قیمت ۱۲۸۵ دلاری را حفظ کند، به زودی به سوی ۱۳۰۰ دلار در هر اونس نیز اوج بگیرد و پس از ماه‌ها بار دیگر وارد کانال ۱۳۰۰ دلاری شود. در نهایت این اتفاق هم افتاد و روز پنج‌شنبه هفته گذشته طلا تا ۱۳۰۲ دلار بالا رفت و روز جمعه هم بهای این فلز تا ۱۳۲۰ دلار صعود کرد، اما در نهایت در رقم ۱۳۱۸ دلار ثابت شد تا باعث شود روز شنبه قیمت سکه در بازار نقدی تا حوالی عصر، ۲۶ هزار تومان افزایش پیدا کند و آتی سکه هم قیمت سررسیدهای خود را بین ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان (بین ۲ تا ۵ درصد) بالا ببرد. به گفته تحلیلگران تکنیکال، حالا که طلا موفق به شکست سطح مقاومتی ۱۳۰۵ دلار شده، مقصد بعدی ۱۳۶۵ دلار خواهد بود که در این صورت می‌توان برای طولانی مدت، روند کاهشی طلا را تمام شده دانست.

لبخند سکه به سهامداران بورس

لبخند سکه به سهامداران بورس