الهام بادپا (بیتا) * طی هفته گذشته میلادی عواملی همچون نزدیکی به ایام کریسمس و افت حجم معاملات در بازارها، سخنان رئیس صندوق بین‌المللی پول همراه با انتشار گزارش‌هایی از اوضاع اقتصادی اروپا، آمریکا و چین به بروز نوساناتی در قیمت ارز، طلا، نفت و فلزات منجر شد.
در این بین ادامه خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به چشم‌انداز اقتصادی آمریکا همراه با اظهارات اخیر رئیس صندوق بین‌المللی پول مبنی بر اینکه روند بهبود اقتصادی این کشور سریع‌تر از حد مورد انتظار پیش می‌رود، به بازارهای سهام رونق بخشید.
از سوی دیگر در عین حال که انتشار گزارش نه چندان چشمگیری از شاخص مهم تمایلات مصرف‌کنندگان در آمریکا (که موجب افزایش فروش دلار با هدف شناسایی سود شد) همراه با عوامل دیگری نظیر نزدیک شدن به تعطیلات پایان سال و انتظار معامله‌گران برای اعلام گزارش‌ مهم دیگری از اوضاع اقتصادی آمریکا فشار رو به پایینی بر شاخص دلار وارد کرد، رشد تمایل فعالان بازار برای ریسک‌پذیری به افزایش نرخ برابری یورو به دلار کمک کرد.
به علاوه اظهارات یکی از مقامات رسمی فدرال رزرو درخصوص اینکه بانک مرکزی در اوایل سال ۲۰۱۵ اقدام به افزایش نرخ بهره خواهد کرد هم تا حدی بر امیدوار‌ی‌ فعالان بازار افزود؛ چراکه در صورت بهبود اوضاع و مهیا شدن شرایط مساعد اقتصادی، این اقدام صورت خواهد پذیرفت.
در این بین در اولین روز هفته گذشته میلادی کاهش سرمایه‌گذاری به دلیل نزدیکی به ایام تعطیلات و همچنین افت فیزیکی طلا در آسیا (مخصوصا از سوی هند به دلیل رشد ارزش روپیه) همراه با ادامه تاثیر منفی تصمیم اخیر فدرال رزرو بر بهای این فلز گرانبها (درخصوص کاهش برنامه حمایتی خود) به افت بهای طلا در بازارهای جهانی دامن زد.
اما در روز سه‌شنبه هم اگرچه برخی بازارها تعطیل بودند و همین مساله‌ از حجم معاملات می‌کاست اما در کل جو روانی بازارهای سهام مثبت بود و به نظر می‌رسید این امیدواری نسبت به وضعیت موجود به سال آینده هم تسری خواهد یافت.
در بازار طلای روز سه‌شنبه در حالی که آرام شدن جو روانی بازار طلا به دلیل نزدیک شدن به تعطیلات کریسمس کمی به رشد بهای این فلز گرانبها کمک کرد اما در کل فشار رو به پایینی که از جانب عواملی همچون افزایش خوش‌بینی نسبت به اوضاع اقتصادی بر قیمت این کالا وارد می‌شد را نمی‌توان نادیده گرفت.
در این میان انتشار گزارش دور از انتظاری از وضعیت تولید در آمریکا (رشد قابل توجه شاخص سفارشات کالاهای بادوام) همراه با بهبود بازار مسکن در این کشور ازآنجاکه تا حدی حاکی از بهبود روند رو به جلو برای رسیدن به سطح مطلوبی از رونق اقتصادی بود بر خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشت. به علاوه باوجود بسته بودن اکثر بازارها در میانه هفته گذشته (چهارشنبه)، اخبار مثبت از آنجا که به نوعی درست بودن تصمیم اخیر فدرال رزرو را تایید می‌کرد، تقاضا برای دلار را در جهان افزایش داد.
با این حال انتشار گزارش مثبتی از بازار کار آمریکا (کاهش مطالبات بیکاری در هفته گذشته) موجب ادامه روند صعودی بازارهای سهام در روزهای پایانی هفته گذشته شد؛ گرچه با توجه به جوی که به دلیل فرارسیدن ایام کریسمس پیش آمده بود به نظر می‌رسید بسیاری از سرمایه‌گذاران و فعالان بازار فعالیت نداشته و همین مساله‌ از حجم معاملات می‌کاست. همچنین بنابر گزارش منتشر شده از سوی یکی از مقامات ارشد چینی، نرخ رشد اقتصادی سالانه این کشور در سال ۲۰۱۳ حدود ۶/۷ درصد و بالاتر از آنچه که دولت چین پیش‌بینی کرده بود، اعلام شد.
در روز پنج‌شنبه اما بستن موقعیت‌های فروش در بازار طلا در کنار افت اندک شاخص دلار بر بهای این فلز گرانبها افزود؛ اگرچه کاملا مشهود بود بهبود اوضاع اقتصادی در جهان همراه با رشد بازارهای سهام از تمایل فعالان بازار برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا به عنوان کالایی با حاشیه ایمنی بالاتر کاسته است.
با این حال از آنجاکه بانک‌های اروپایی اقدام به خرید یورو در پایان سال کرده‌اند، ارزش یورو در برابر دلار در آخرین روز از هفته گذشته میلادی به بالاترین سطح خود در دو سال اخیر رسید.
شایان ذکر است بانک مرکزی اروپا قرار است وضعیت سرمایه بانک‌های منطقه پولی یورو را در پایان سال ۲۰۱۳ بررسی کند؛ اقدامی که در نهایت برای تعیین بانک‌هایی که به وجه نقد جدید نیاز خواهند داشت مورد استفاده قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر به موجب مقارن بودن با ایام کریسمس، پایین بودن حجم معاملات در بازارهای سهام (کمتر از میانگین) فشار رو به پایینی بر آنها وارد ساخت.
در بازار طلای روز جمعه بااینکه بهای طلا به دلیل رشد خرید فیزیکی از سوی مصرف‌کنندگان چینی و افت شاخص دلار تا حدی تقویت شد اما در کل در آستانه ثبت رکورد بیشترین افت قیمت خود در سه دهه اخیر است، چراکه مطلوبیت بازارهای سهام همراه با افزایش خوش‌بینی نسبت به روند بهبود اقتصادی در جهان از جذابیت این کالای گرانبها کاسته است. در سال جاری قیمت طلا بیشترین کاهش خود را از سال ۱۹۸۱ تجربه کرد، به علاوه می‌توان گفت قیمت فعلی طلا ۳۷ درصد کمتر از بالاترین سطح خود در تمام ادوار گذشته یعنی هزار و ۹۲۰ دلار است که در سال ۲۰۱۱ آن را تجربه کرد.
*تحلیلگر اقتصاد جهانی- شرکت کارگزاری بهمن