نگاهی به مدل توسعه صنعت فولاد در کره‌جنوبی - ۲۱ آذر ۹۲
سید‌محمد‌رضا دانشگر* بخش دوم در بخش اول از این گزارش به استراتژی‌های کره‌جنوبی برای توسعه مداوم و سریع صنعت فولاد و از سوی دیگر ترسیم چهره بزرگ‌ترین کارخانه فولادسازی این کشور پرداخته شد. حال در بخش دوم از این گزارش استراتژی دو کارخانه دیگر فولادی کره‌جنوبی بررسی می‌شود.
شرکت هیوندایی استیل: دومین غول فولاد کره جنوبی و شانزدهمین کارخانه فولاد دنیا
شرکت هیوندایی استیل به لحاظ قدمت از شرکت پوسکو سابقه بیشتری دارد. این شرکت در سال ۱۹۵۳ به عنوان اولین کارخانه دولتی فولاد کره جنوبی کار خود را با نورد میلگرد و تحت نام «شرکت صنایع سنگین کره» آغاز کرد و در ادامه روند رو به رشد آرامی را پشت سر گذاشت، اما توسعه پرشتاب شرکت از سال ۱۹۷۸ و ادغام آن با گروه هیوندایی آغاز شد.
از آنجا که صنعت شماره یک فولاد کره جنوبی یعنی پوسکو فاصله زیادی با سایر رقبا پیدا کرده و جایگاهی دست‌نیافتنی به لحاظ حجم و تنوع محصولات به‌دست آورده بود، استراتژی هیوندایی استیل در بازار فولاد، رویکرد رشد مبتنی بر ادغام و تملک واحد‌های کوچک‌تر فولادی، بهسازی این واحدها و الحاق به مجموعه هیوندایی جهت تولید محصولات تخصصی مورد نیاز گروه صنایع هیوندایی بوده است و با این رویکرد شرکت‌های فولادی متعددی مانند I،Incheon Steel kangwon، شرکت Sammi Steel، Hanbo Iran and Steel و چند شرکت دیگر را تملک و به مجموعه خود اضافه کرد.
در حال حاضر مجموعه Hyundai Steel با تولید ۱۷ میلیون تن فولاد خام و محصولات فولادی، دومین فولادساز بزرگ کره جنوبی بوده و تولید آن به تنهایی به اندازه کل تولید کشور فرانسه و بیشتر از تولید فولاد کشور ایران یا اسپانیا است.
هیوندایی استیل: تمرکز بر تولید محصولات دارای ارزش بالاتر
گروه صنایع هیوندایی در کره جنوبی بزرگ‌ترین کشتی‌ساز دنیا و یکی از بزرگ‌ترین خودروسازهای کره جنوبی است، بنابراین دیگر استراتژی مهم هیوندایی استیل تامین فولاد کارخانه‌های این گروه صنعتی و تولید فولادهای کیفی و با ارزش افزوده بالا به‌خصوص انواع ورق و فولاد مورد استفاده در صنایع خودرو و کشتی‌سازی است.
بین واحد تحقیق و توسعه هیوندایی موتورز و هیوندایی استیل همواره ارتباط گسترده و تنگاتنگی برقرار است که منجر به تولید تخصصی انواع ورق‌های خودرو پلیت‌های عریض کشتی‌سازی، تیر آهن H و همچنین سایر فولادهای خاص از جمله ریل ترن‌های مافوق سریع شده که از تکنولوژی پیچیده‌ای برخوردار است. این دستاوردها باعث قرار گرفتن این شرکت در سطحی بالاتر از سایر فولادسازان آسیایی به لحاظ دانش فنی و همچنین قیمت محصولات تولیدی شده است.
هیوندایی استیل که بزرگ‌ترین فولادساز به روش کوره قوس در کره جنوبی و دومین کارخانه با این ویژگی در دنیاست از سال ۲۰۱۰ و در پاسخ به تقاضای فزآینده صنعت خودرو کره جنوبی که عمده آن در دست گروه هیوندایی- کیا است، تولید به روش کوره بلند را نیز آغاز کرد و در سه سال گذشته دو کوره بلند خود را به بهره‌برداری رساند. با تکمیل طرح‌های توسعه شامل کوره بلند شماره ۳، ظرفیت تولید این مجموعه تا پایان سال ۲۰۱۳ از ۱۷ به ۲۴ میلیون تن خواهد رسید.
شرکت Dongkuk Steel: توسعه پایدار- بهره‌وری بالا
شرکت فولاد دونگ کوک، کوچک‌ترین عضو خانواده فولاد سازان اصلی کره‌جنوبی که نسبت به دو فولاد‌ساز قبلی ناشناخته‌تر است، در سال ۱۹۵۴ آغاز به‌کار کرد و در دهه ۶۰ میلادی اولین مجموعه بزرگ صنعتی بود که به بخش خصوصی واگذار شد و در دهه ۸۰ میلادی سهام آن در بورس عرضه شد. این شرکت سال گذشته ۲/۷ میلیون تن فولاد تولید کرد (حدود ۵/۱ میلیون تن بیشتر از تولید شرکت فولاد مبارکه) و طرح‌های توسعه در دست ساخت این شرکت ظرفیت تولید آن را تا سال ۲۰۱۵ به ۱۰ میلیون تن خواهد رساند. عمده محصولات این شرکت را ورق‌های ضخامت بالا و مقاطع گرد تشکیل می‌دهند.
استراتژی این فولاد‌ساز طی دهه‌های گذشته مبتنی بر شعار «توسعه پایدار و بدون شتاب، در فرصت‌های مناسب» بوده و ماحصل آن رشد آرام و پایدار شرکت در طول بیش از پنجاه سال فعالیت بوده است.
نکته جالب در مورد Dongkuk steel مدیریت منابع انسانی این شرکت است که همواره به داشتن نیروی انسانی با دانش و راندمان بالا افتخار می‌کند. متوسط سابقه کار پرسنل در این شرکت ۱۴ سال بوده و ۹۸ درصد پرسنل دارای قرارداد دائم هستند.
تعداد کل پرسنل این فولاد‌ساز در پایان سال ۲۰۱۲ و با ۲/۷ میلیون تن محصول نهایی ۱۸۳۳ نفر بوده است که به لحاظ راندمان نیروی انسانی یکی از برترین واحدهای تولید فولاد در جهان است. یادآوری می‌شود بهره‌وری متوسط نیروی انسانی در صنعت فولاد دنیا ۱۰۰۰ تن به ازای هر نفر یا به عبارتی یک میلیون تن به ازای هر ۱۰۰۰ نفر است. این عدد در سال ۲۰۱۲ برای شرکت Dongkuk معادل ۹/۳ میلیون تن به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر، یعنی حدود چهار برابر راندمان متوسط
جهانی است.
عدد فوق در حال حاضر برای فولاد‌سازان بزرگ کشورمان با توجه به تناژ تولید و تعداد کارکنان این واحدهای صنعتی بین ۳/۰ تا ۵/۰ میلیون تن به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است.
سرممیز شرکت TUV NORD و کارشناس صنعت فولاد (mdaneshgar@tuvnordiran.com)