گروه بورس کالا- طیبه شهبازی: همیشه عواملی وجود دارند که مانع از تداوم ثبات در بازارهای پولی و مالی می‌شوند، اما ماه‌های اخیر، آبستن رویدادهایی بودند که شاید این بازارها کمتر با آن روبه رو شدند.
بازار آتی سکه هم از این امر مستثنی نبود. این پارامترها که از جنس اخبار داخلی و خارجی بودند، از تعطیلی دولت فدرال آمریکا گرفته تا گفت‌و‌گوی تلفنی روسای‌جمهور ایران و آمریکا و کاهش پی‌در‌پی وجه تضمین‌ها در بازار آتی سکه، تلاطم‌های فراوانی را طی هفته گذشته در این بازار به وجود آوردند. هرچند گاهی جهت‌گیری بازارهای داخلی متفاوت از تغییرات اونس طلا بود، اما با این وجود، از آنجا که خبرهای چند روز گذشته - از جمله تعطیلی دولت اوباما - تاثیر عمیقی بر بازارهای بین‌المللی داشت و موجب افت‌و‌خیزهای شدید قیمت فلز زرد شد، توانست بازارهای سرکش داخلی را که گاهی ترجیح می‌دهند به نوسانات اونس طلا بی‌تفاوت باشند، از خود متاثر کنند.
بازار قراردادهای آتی سکه بورس کالا، هفت روز گذشته را یک در میان، سبز و قرمز طی کرد. هرچند تابلوی معاملات این بازار نتوانست برای حجم قراردادهای معامله شده، ارقام بالای ۱۰ هزار قرارداد را ثبت کند، اما روندی که طی کرد بهتر از هفته پیش از آن بود. خبر گفت و گوی تلفنی روحانی و اوباما که نشان از برقراری مجدد روابط دیپلماتیک بین دو کشور پس از سال‌های طولانی داشت، توانست صبح روز شنبه بازارهای سکه و ارز را نزولی کند به طوری که در ابتدای معاملات این روز سکه نقدی بیش از ۳۰ هزار تومان از بهای خود کاست. از قیمت دلار بازار آزاد نیز روز شنبه بیش از ۱۰۰ تومان کاسته شد. در این روز و در شروع معاملات بازار آتی، قیمت تمام سکه‌ها بیش از ۳ درصد ریخت.
رویدادهای نیویورک دو هفته قبل توانسته بود بازار آتی سکه را به کف و سقف کاهش و افزایش قیمت برساند، اما در هفته گذشته رفتار این بازار به نحوی بود که نشان می‌داد آتی سکه تصمیم گرفته از رفتارهای هیجانی خودداری کند. ولی این اتفاق یک دلیل مهم دیگر هم داشت.
ریزش قیمت سکه نقدی و آتی تنها تا حوالی ظهر شنبه در پی خبرهای خوش ادامه داشت و به تدریج جهت عکس به خود گرفت. دلیل اینکه بازار به این سرعت هیجان خود را کنترل کرد این بود که استنباط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران این بود که رییس کل بانک مرکزی در صحبت‌های پیشین خود، با اعلام کف ریزش برای قیمت دلار، سیاست این بانک را پیرامون نوسانات نرخ ارز روشن کرده است، درنتیحه نباید انتظار ریزش‌های ادامه دار را برای دلار داشت، بنابراین این مساله به صورت یک عامل بازدارنده، جلوی تداوم کاهش قیمت را گرفت. البته با گذشت حدود دو هفته، هنوز اظهارنظرها پیرامون این اعلام نظر سیف ادامه دارد، اما گذشته از این‌ها، بازار ارز روزهای نسبتا با ثباتی را می‌گذراند. در عین حال به این دلیل که به باور بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار ارز، بهای دلار احتمالا بین ۲۹۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان برای مدت طولانی نوسان خواهد کرد، آتی سکه با ثبات نسبی روبه‌رو است.
بازار آتی سکه ثابت کرده که مدتی است تمایل دارد به کاهش قیمت‌ها ادامه دهد. ضمن اینکه اتفاقات آینده هم این پتانسیل را دارد که به این مساله دامن بزند. برگزاری مذاکرات 1+5 در فضا و قالبی امیدوارکننده، می‌تواند دلیلی باشد تا بازارهای طلا، سکه و ارز تا آن زمان به روند کاهشی خود ادامه دهند مگر اینکه خبری به گوش برسد که توانایی صعودی کردن بازار را داشته باشد.
در شنبه و یکشنبه هفته گذشته، بازار آتی سکه دو روند کاملا معکوس داشت به طوری که روز یکشنبه این بازار تا ظهر بر قیمت‌های خود افزود و پس از آن از بهای سکه‌های آتی و نقدی کاسته شد. با توجه به اینکه بازارهای پولی پس از گفت‌و ‌گوی اوباما و روحانی، با یک ریزش کوتاه‌مدت و پس از آن با افزایش قیمت مواجه شدند، بسیاری بر این باور هستند که بازارها به این مساله واکنش معکوس نشان داده‌اند. برخی دیگر هم معتقدند این رفتار بازار ناشی از پس‌لرزه‌های صحبت‌های ارزی سیف بوده است.
یکشنبه گذشته اختلاف سررسیدهای بازار آتی سکه همچنان پایین بود. در این روز اختلاف سکه‌های مهر و آبان حدود
13 هزار تومان بود و سایر سررسیدها با اختلاف حدود 22 هزار تومان نوسان می‌کردند. این نکته قابل توجه بود که اختلاف قیمت سکه چهار ماه بعد (سررسید دی) در مقایسه با بهای سکه نقدی روز یکشنبه، حدود 52 هزار تومان بود، این در حالی است که این اختلاف قیمتی زمانی که موضوع بحران سوریه مطرح بود، برای سه ماه (اختلاف سکه نقدی با سرسید آذر) حدود 230 هزار تومان بود که هردوی این ارقام به نظر غیر‌منطقی است.
در این روز همچنین در بازار آزاد تقریبا شاهد رکود معاملات بودیم و خرید و فروشی برای دلار و سکه صورت نمی گرفت. صرافان در حالی نرخ فروش دلار را ۳۰۸۰ تومان و سکه طرح جدید را 998 هزار تومان اعلام کردند که هیچ خریدار و فروشنده‌ای در بازار وجود نداشت. روز شنبه عده زیادی سکه فروختند و پس از افزایش قیمت در عصر این روز از ترس افزایش بیشتر، اقدام به خرید کردند و خریداران شنبه، روز یکشنبه به شناسایی سود پرداختند.
دوشنبه گذشته روز سرنوشت سازی برای آمریکا بود چراکه سال مالی دولت آمریکا به اتمام می‌رسید و باید تکلیف بودجه این کشور روشن می‌شد. در شروع معاملات بازارهای جهانی در این روز، قیمت طلا با افزایش به 1350 دلار در هر اونس و پس از آن با کاهش به 1329 دلار رسید. دلیل نوسانات چند روز گذشته این بازار، گمانه‌زنی‌ها پیرامون تصویب یا عدم تصویب بودجه بود. این روند روز سه شنبه هم تکرار شد با این تفاوت که در این روز پس از افزایش اولیه و رسیدن بهای اونس به 1335 دلار، ریزش اونس طلا تا حدی بود که بهای فلز زرد را وارد کانال 1200 دلاری کرد، چراکه اعلام خبر ورشکستگی و تعطیلی دولت فدرال آمریکا توسط اوباما در صبح این روز، بازار طلا را دچار هیجان شدید کرد.
دوشنبه اما برخلاف بازارهای بین‌المللی، بازار تهران باز هم با سیلی از خبرهای مثبت و امیدوارکننده روبه رو شد تا با فراغ بال به کاهش قیمت‌های سکه، طلا و ارز تداوم بخشد. در این روز بازار ارز کار خود را با کاهش جزئی قیمت دلار آغاز کرد تا واکنشی به اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا نشان داده باشد. جان کری از احتمال توافقاتی پیرامون مساله هسته ای ایران در ۶ ماه آینده خبر داده بود. قیمت انواع سکه با کاهش مواجه شده و سکه بهار آزادی به ۹۶۵ هزار تومان هم رسید. بازار آتی سکه هم روز یکشنبه هرچند روند کاهشی داشت، اما برای مدت طولانی ریزش‌های این بازار زیر ۲ درصد بود. روز دوشنبه همچنین سخن از تاکید رییس‌جمهور برای برقراری خط پروازی مستقیم به آمریکا به میان آمد واز سوی دیگر وزیر امور اقتصادی و دارایی از ظهور نشانه‌های مثبت در اقتصاد ایران گفت. تمام این عوامل در کنار هم به ریزش‌ بازارها کمک کردند.
برخی نوسانات ارزی و قیمتی سکه در هفته گذشته ناشی از یک شایعه هم بود که مربوط به نرخ دلار در بودجه ۹۳ است. بنابراین شایعات، احتمال دارد بهای دلار در بودجه این سال بین ۲۹۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان تعیین شود. قرار بود هفته گذشته این موضوع در صحن علنی مجلس بررسی شود اما با اینکه در دستور کار بود، بررسی آن به جلسات بعدی موکول شد.
در هفته گذشته از میزان وجه تضمین بازار قراردادهای آتی سکه طی سه مرحله کاسته شد. ابتدا روز دوشنبه ۳۰۰ هزار تومان از وجه تضمین اولیه این بازار حذف شد، پس از آن در پایان معاملات روز سه شنبه، ۸۰۰ هزار تومان وجه تضمین اضافی بازار آزاد شد و بعد از آن در روز چهارشنبه، ۱۵۰ هزار تومان دیگر از وجه تضمین اولیه برداشته شد. تمام این کاهش‌ها به دلیل کاهش قیمت تسویه روزانه سکه‌های جاری مورد معامله این بازار به دنبال تداوم ریزش‌ها بود. با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد این مساله بتواند به افزایش حجم معاملات این بازار منجر شود، اما باز هم حجم معاملات در طول هفته گذشته ارقام قابل توجهی را ثبت نکرد. نکته مهم دیگر برای کاهش حجم معاملات این بود که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران این بازار هنوز از روند قطعی بازارهای دلار و سکه مطمئن نیستند و خبرهایی که هر روز پیرامون دیپلماسی ایران و موضوع هسته ای به گوش می‌رسد جهت بازار را تغییر می‌دهد. مهم تر از آن این بود که پیرامون رویدادهای سفر نیویورک، هنوز اظهارنظر رسمی از سوی رهبر معظم انقلاب صورت نگرفته بود تا به اظهارنظرها در این زمینه جهت بخشد.
سه شنبه گذشته به‌رغم ریزش شدید اونس طلا، بهای بازارهای ارز، سکه نقدی و آتی، روند افزایش داشت و قیمت دلار نیز کمی صعود کرد. این روند برای دلار روز چهارشنبه با نوسان اندکی همراه بود که منجر به ثبات قیمتی شد و روز پنج‌شنبه هم کمی از قیمت این ارز کاسته شد. چهارشنبه گذشته اونس طلا با افزایش قیمت، توانست دوباره به کانال ۱۳۰۰ دلاری بازگردد. در این روز رفتار سکه نقدی در ابتدای معاملات، افزایش و پس از آن کمی کاهش قیمت بود. اما سکه‌های آتی، همگی در محدوده منفی نوسان می‌کردند.
آخرین روز هفته گذشته باز هم اونس طلا به صعود ادامه داد، اما بازارهای سکه و ارز تهران باز هم مسیر مخالف با اونس را پیش گرفتند. سکه‌های بازار قراردادهای آتی هم در این روز از بهای خود کمتر از یک درصد کاستند. در این روز بورس کالا باز هم اطلاعیه کاهش وجه تضمین اولیه را صادر کرد که بر‌اساس آن از امروز و پس از اتمام روز معاملاتی، ۱۵۰ هزار تومان دیگر از این وجه تضمین کاسته می‌شود تا در نهایت وجه تضمین مورد نیاز برای معاملات این بازار به ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان برسد. امید می‌رود به دنبال این اقدامات بورس کالا، در کنار روشن شدن مسیر واقعی بازارها، حجم معاملات
به میزان مطلوبی برسد.