علی غفوری

در دهه گذشته صنعت معدن سنگ‌آهن نرخ رشد بالایی را تجربه کرده است. در سال ۲۰۰۰ حجم حمل و نقل دریایی سنگ‌آهن در بازار این محصول به ۱/۴میلیون تن رسید،‌ سال گذشته بالغ‌بر ۷۶۲میلیون تن شد. علاوه بر آن، رشد این فعالیت چشمگیر عمدتا در اختیار سه شرکت بزرگ سنگ‌آهن CVRD، Rio Tinto و BHP Billiton قرار گرفته است. طی همین مدت مجموعه فعالیت و یا مشارکت این سه شرکت در این زمینه از ۶۴درصد به ۷۳درصد ارتقا یافته است.

این سه شرکت برای آنکه بتوانند همچنان موقعیت خود را در صنعت جهانی سنگ‌آهن حفظ کنند اقدام به سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در این خصوص کرده‌اند. در برزیل CVRD اخیرا اعلام کرده است که می‌خواهد میزان تولید سنگ‌آهن خود را از ۲۶۴میلیون تن در سال ۲۰۰۶ به ۴۵۰میلیون تن تا سال ۲۰۱۱ افزایش دهد. بدین‌معنی که CVRD و همچنین دو شرکت دیگر یعنی Rio Tinto و BHP خود را موظف می‌دانند که پاسخگوی نیازهای روزافزون تقاضای سنگ‌آهن باشند. علاوه بر این، ضمن اقدامات اولیه آنان علاقه‌ای ندارند که دیگر شرکت‌ها یا به قولی تازه‌واردان به این بازار در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند. حقیقت فرصت‌های زیادی وجود دارد که تاز‌ه‌واردان بتوانند قدم به عرصه بازار حمل و نقل جهانی سنگ‌آهن بگذارند. در این شرایط تعدادی شرکت وجود دارد که می‌خواهند از این موقعیت بهره‌مند شوند که می‌توان به شرکت معدنی MMX برزیلی اشاره کرد. مدیریت ‌شرکت MMX به عهده آقای Eike Batista پسر Eliezer Batista است.

الیزر باتیستا در دو دولت وزیر و مدیرعامل CVRD نیز بوده است. او نقش بسزایی در رسیدن توافق با شرکت‌های فولادسازی ژاپنی داشت و در اواسط دهه ۱۹۶۰ در احداث بندر Tubarao متعلق به CVRD در ایالات Espirito Santo بسیار قاطعانه عمل کرد. او حداقل در برزیل و ژاپن دارایی اعتبار زیادی است چون اولا بسیار آینده‌نگر است و در رسیدن به اهداف نیز توانایی بالایی دارد. برای عده‌ای به همین دلیل نام او بیانگر موفقیت MMX در آینده است.

MMX می‌خواهد سه پروژه با سیستم یکپارچه را ایجاد و به بهره‌برداری برساند.

این سه پروژه شامل کورمبا، آماپا و میناس‌ریو است.

-پروژه Corumba

Corumba در جنوب‌غربی ایالت Mato Grosso do sul برزیل قرار دارد که شامل یک معدن سنگ‌آهن در حال بهره‌برداری و یک کارخانه فولادسازی در دست احداث دارد که محصولات نیمه‌نهایی تولید خواهد کرد. در این منطقه که CVRD و ریوتینتو نیز فعالیت دارند دارای تعدادی معادن کوچک سنگ‌آهن است که دولت بهره‌برداری بوده و نزدیک مرز بولیوی می‌باشد.

پروژه معدن Corumba در دسامبر ۲۰۰۵ آغاز شد.

پروژه AMAPA

پروژه AMAPA در شمال برزیل قرار دارد که شامل تولید سنگ‌آهن، چدن و محصولات نیمه نهایی فولادی است. ظرفیت اسمی ان ۵/۶میلیون تن در سال سنگ‌آهن، ۲میلیون تن در سال چدن و ۵۰۰هزار تن در سال محصولات نیمه نهایی است.

مجوز استخراج سنگ‌آهن در اوت ۲۰۰۶ صادر شد و کارهای ساختمانی آن بلافاصله آغاز شد. قرار است بهره‌برداری از آن در سه ماهه چهارم ۲۰۰۷ آغاز شود. حدودا ۹۲میلیون دلار روی این پروژه سرمایه‌گذاری خواهد شد.

پروژه MINAS- RIO

این پروژه که مهم‌ترین پروژه MMX محسوب می‌شود منابع مالی آن تامین شده است و تقریبا دو سوم کل سرمایه‌گذاری در سه پروژه خواهد شد. طبق برنامه ۶/۲۶میلیون دلار آن صرف بخش استخراج یا تولید سنگ‌آهن در استان MINAS GERAIS از سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۹ خواهد شد.

عیار سنگ‌آهن آن به طور میانگین ۴۰درصد است که می‌بایستی پس از استخراج تغلیظ شود.

کنستانتره تولید شده در این استان از طریق ۵۲۵ کیلومتر لوله لجن به بندری که در استان ریودوژانیرو احداث خواهد شد پمپاژ خواهد شد. طبق پیش‌بینی این خط لوله دارای مزیت‌های هزینه‌ای عملیاتی بسیار قابل ملاحظه‌ای بوده و مشابه SAMARCO است که با سرمایه‌گذاری مشترک و برابر (۵۰درصد - ۵۰درصد) بین CVRO و BHP احداث شده است.

پروژه MINAS - RIO حدود ۶/۲۶میلیون تن در سال گندله تولید خواهد کرد. از این میزان گندله ۱۹میلیون تن در سال به واحدهای گندله‌سازی فروخته خواهد شد و ۷میلیون تن آن به یک واحد گندله‌سازی در سال به واحدهای گندله‌سازی فروخته خواهد شد و ۷میلیون تن آن به یک واحد گندله‌سازی واقع در بندر PORTO DE ACO به هزینه ۴۰۰میلیون دلار عرضه خواهد شد.اما به نظر می‌رسد که MMX اجرای پروژه گندله‌سازی خود را به تعویق انداخته و یا این که آن را منتفی کند چون تقاضا برای تغذیه گندله‌سازی‌ها بالاتر از انتظار است.GHC بحرین ۵/۶میلیون تن در سال خوراک گندله‌سازی خود را از این پروژه خواهد خرید و MMX حدود ۹میلیون تن در سال سنگ‌آهن نرمه نیز به شرکت تجاری ژاپنی SOJITZ صادر خواهد نمود.

یک مساله مهم برای این پروژه این است که در ماه آوریل ۲۰۰۷ شرکت بزرگ معدنی ANGLO MAERICAN تصمیم گرفت که ۴۹درصد سهام آن را به مبلغ ۱۵/۱میلیارد دلار بخرد و معامله در ماه مه ۲۰۰۷ منعقد شد.

با توجه به این که امکان دارد ظرفیت آن به دو برابر در فاز دوم افزایش پیدا کند (به شرط آنکه ذخائر کافی موجود باشد). شرکت آنگلو آمریکن میبایستی ۶۰۰میلیون دلار دیگر پرداخت نماید تا ۵۰درصد پروژه Minas- Rio را به دست آورد.

نتیجه

شرکت MMX تاکنون به حد کافی به عنوان یک تازه وارد در بازار حمل‌ونقل ریایی سنگ آهن موفق بوده است و در این فعالیت با توانایی بالایی که داشته است توانسته است:

-توجه بازار سرمایه و پول را از طریق فروش سهام اولیه خود جذب کند.

-شرکت‌های معدنی عمده را مانند کلیولند کلیف و آنگلوامریکن به عنوان سهامداران اقلیت جذب کند.

-قراردادهای بلند مدت با بعضی از مشتریان خود منتقد کند.

-با توجه به مقررات بوروکراتیک که سد قابل‌ملاحظه‌ای را در‌ آغاز کار در مقابل یک شرکت تجاری در برزیل به وجود آورده است. (خصوصا یک شرکت معدنی) این شرکت ر کارش موفق عمل کرده است.

به هر حال کارشناسان در بازارهای سرمایه در صنعت آهن و فولاد معتقدند که کار EIKE BATISTA در میان مدت و بلند مدت در مدیریت MMX وقفه‌ای نخواهد داشت.