دلایل مخالفت فولادسازان با فروش در بورس کالا

آزاده حسینی

با وجود آنکه‌ایجاد انگیزه برای عرضه محصولات فولادی در بورس کالا یکی از دغدغه‌های مسوولان‌این بورس است و همچنین مصوبه دولت نیز مبنی بر فروش تمام محصولات فولادی به تولیدکنندگان در بخش دولتی و خصوصی تکلیف شده است، اما تولیدکنندگان بخش خصوصی با وجود ‌اینکه از حامیان بورس به شمار می‌روند و باوجود گذشت چندماه از عرضه برخی شرکت‌های خصوصی در بورس همچنان برخی از آنها تمایلی به عرضه در بورس کالا ندارند‌. آنها معتقدند بورس به عنوان محلی برای کشف قیمت بر اساس تلاقی عرضه و تقاضا است و در بدو تاسیس با‌ این نیت راه‌اندازی شد، اما عملکرد بورس کالا در شرایط فعلی با آنچه که به عنوان ساختار بورس به شمار می‌رود تناقض دارد و برای کشف قیمت بر اساس ساده‌ترین راه یعنی عرضه در مقابل تقاضا عمل نمی‌کند و قیمت‌ها و راه و روش بورس دستخوش تغییراتی شده که خوشایند نیست و تا زمانی که عواملی خارج از چارچوب بازار بر فرآیند قیمت گذاری تاثیر دارد، تولید کنندگان بخش خصوصی انگیزه‌ای برای حضور در بورس ندارند‌.

عدم استقبال تولیدکنندگان در بورس کالا از جمله عواملی بود که باعث شد با جهانبخش شکری مدیر عامل مجتمع جهان فولاد غرب به گفت‌وگو بنشینیم، چرا که وی از جمله تولیدکنندگان تیرآهن در بخش خصوصی به شمار رفته و جزو تولیدکنندگانی بود که با وجود تمایل به عرضه در بورس و طی مراحل پذیرش، اما عرضه محصولات‌ این شرکت در بورس تداوم نیافت‌. مشروح‌ این گفت‌وگو در پی می‌آید:

لطفا در ابتدا مختصری در مورد شرایط فعلی بازار آهن توضیح دهید:

متاسفانه بازارآهن در شرایط فعلی وضعیت مطلوبی ندارد. ساخت و ساز محدود به طرح‌های مسکن مهر بوده و در هر شهر هم الگوی ساخت با سایر شهرها متفاوت است.

بنابراین ثبات قابل قبولی در بازار حاکم نیست و تولید‌کننده امکان برنامه‌ریزی بلند مدت ندارد. بر همین اساس تقریبا مدیران واحدهای تولیدی فولاد به صورت روزمره کار می‌کنند، نه برنامه‌ای و بلند مدت!

در مورد وضعیت پذیرش در بورس و‌ اینکه آیا از عرضه در بورس استقبال می‌کنید یا خیر توضیح دهید‌.

شرکت ما مراحل اداری عضویت در بورس را انجام داده و اخیرا عرضه کالای ما در بورس بلامانع اعلام شده و البته تمامی‌ کالاهای تولیدی این شرکت نیز پروانه استاندارد دریافت داشته

است. بنابراین اگر شرایط عرضه در بورس متعادل و منطقی باشد، ما در‌این راه پیش‌قدم هستیم. مشکل در حال حاضر‌این است که تعیین قیمت برای عرضه در بورس با واقعیات تولید همخوان نیست‌.

از نحوه مبادلات در بورس کالا رضایت دارید؟

متاسفانه در حال حاضر قیمت‌های دستوری که در آن کار کارشناسی صورت نگرفته مبنای مبادلات بورس است و از‌ این رو در پایان مشکل ساز خواهد بود.

لازم است مسوولان توجه کنند که هزینه‌های تولید در واحدهای مختلف فرق می‌کند. مثلا ذوب‌آهن اصفهان که خود تولیدکننده شمش است، می‌تواند از قیمت‌های دستوری تبعیت کند. اما واحد‌های خصوصی از شمش وارداتی یا شمش گران‌تر استفاده می‌کنند و قیمت تمام شده آنها بیشتر است و اجرای قیمت‌های دستوری موجب زیان آنها می‌شود.

بنابراین باید کارشناسان صاحب نظر به هزینه‌های تولید در واحدهای مختلف توجه کنند تا قیمت تمام شده صحیح هر شرکت تولیدی برای هر کالا مشخص شود و سپس واحدها را ملزم به رعایت آن کنند.

چه پیشنهادی برای ‌ایجاد انگیزه در تولیدکنندگان بخش خصوصی برای عرضه در بورس کالا دارید؟

عرضه در بورس مورد استقبال واقع خواهد شد، اگر مواد اولیه هم در بورس عرضه شود و تولیدکنندگان شمش به قیمت بورس عرضه کنند و قیمت فروش شمش در بورس هم ملاک تعیین قیمت محصولات نهایی قرارگیرد.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد باز هم مساله‌ای وجود داشته باشد. چرا ما در داخل کشور نمی‌توانیم شمش مورد نیاز همه واحدها را با تولید داخلی تامین کنیم و نیاز به واردات داریم. توجه به ‌این امر که قیمت شمش وارداتی با تولید داخلی متفاوت خواهد بود باز هم قابل توجه است.

بنابراین بایستی در تعیین قیمت یک کار دقیق و کارشناسی صورت گیرد؛ که در‌این صورت ما هیچ‌گونه منعی برای عرضه در بورس نخواهیم داشت.