نقش کمرنگ محصولات تخت در منطقه خلیج فارس
رضا زائر حیدری
بالا بودن تقاضای فولاد از سوی بخش ساختمانی موجب شده است تا بازار محصولات تخت در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از فعالیت کمتری برخوردار باشد.

بخش‌هایی از قبیل لوازم خانگی، وسایل الکترونیکی، صنایع روشنایی، تهویه مطبوع و بسته‌بندی از مشتریان این محصول هستند. عربستان سعودی سرمایه گذاری در بخش تولید اتومبیل را نیز در برنامه کاری خود قرار داده است که قطعا این امر توسعه ظرفیت تولید فولاد را به‌دنبال خواهد داشت.
این منطقه واردکننده ویژه محصولات تخت است (جدول)؛ اما تولیدکنندگان داخلی از جمله حدید سابیک و یونی کویل (Unicoil) در عربستان سعودی و الغرائیر در امارات متحده بخشی از فولاد مورد نیاز این منطقه را تامین می‌کنند. بخش عمده فولاد مورد نیاز در این منطقه از کشورهایی مانند جمهوری خلق چین ودیگر کشورهای خاور دور و کشورهای خاورمیانه مثل ایران و مصر به این منطقه صادر می‌شود.
حدید سابیک در سال 2009 از ظرفیت تولید 2/2 میلیون تن ورق گرم، 420 هزار تن ورق سرد، و 420 هزار تن ورق گالوانیزه و 120 هزار تن ورق سرد و 6/1 میلیون تن محصولات تخت برخوردار بود. این شرکت تقریبا 50 درصد از سهم بازار محلی را در دست دارد. یونی کویل هم توانایی تولید سالانه 250 هزار تن ورق گالوانیزه و 210 هزار تن ورق رنگی را دارا است که بیشترین فروش این محصولات در بخش محصولات ساختمانی و تهویه مطبوع هستند. شرکت آهن و فولاد الغرائیر نیز قادر به تولید سالانه بیش از 250 هزار تن ورق سرد و 200 هزار تن ورق گالوانیزه است.
طرح‌های نیمه تمام
شورای همکاری خلیج‌فارس به عنوان یک هدف راهبردی، قطع واردات و تبدیل شدن این منطقه به یک صادرکننده محصولات فولادی در سال 2015 را دنبال می‌کند. هدف بلند پروازانه‌ای که به دنبال بحران سال 2008 مورد تردید قرار گرفت.
طرح‌هایی که از سوی شرکت‌های سافکو(Safco) و سابیک (Sabic) در حال احداث هستند، همچنان پا برجا به کار خود ادامه دادند تا جایی که توانستند ساخت کارگاه فولادسازی جدیدی در جوبایل عربستان سعودی طی دوره‌ای ۴ الی ۵ ساله با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن محصولات تخت را به بهره‌برداری برسانند. همچنین در عربستان سعودی دو شرکت Arabia for Business Strategy LLC و شرکت استرالیایی بولدر استیل(Boulder Steel) با امضای قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک بر آن شدند تا با استفاده از اسلب‌های حمل شده از استرالیا در سه ماه اول سال ۲۰۱۳، سالانه یک میلیون و۵۰۰ هزار تن ورق گرم را در عربستان سعودی تولید کنند.
صنایع استیل امارات قصد دارد تا قبل از 2013 تولید محصولات تخت را آغاز کند. این تجهیزات در منطقه صنعتی موصفی در ابوظبی نصب و راه‌اندازی خواهند شد که از واحد فولادسازی با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 300 هزار تن اسلب برخوردار است.
همان‌طور که از حجم‌های واردات بر می‌آید، بحران مالی و کاهش قیمت نفت باعث کاهش واردات فولاد در منطقه خلیج‌فارس شد؛ اما دست‌اندرکاران بازار محصولات تخت در منطقه معتقدند که سال ۲۰۱۰شاهد بهبود بازار خواهند بود. آگاهان بازار اعتقاد دارند که اگرچه در کوتاه‌مدت انتظار نمی‌رود که حجم واردات به اندازه سطح واردات در سال ۲۰۰۷ باشد، اما این میزان حجم از سطح واردات در سال ۲۰۰۹ کمتر نخواهد بود.
در سه ماه اول سال 2010 بهای محصولات تخت در منطقه همگام با روند جهانی افزایش یافت؛ اما از آن زمان به بعد بازار با رکود مواجه شد و قیمت‌ها کاهش یافت. در پی این وقایع بسیاری از دست‌اندرکاران بازار بر این عقیده‌اند که این سناریو بعد از ماه رمضان تا اواخر سپتامبر ادامه خواهد یافت. و از آن زمان به بعد پیش‌بینی قیمت‌ها کار چندان ساده‌ای نخواهد بود.