پیچیده شدن فرآیند قیمت‌گذاری سنگ‌آهن
رضا زائر حیدری - در حال حاضر شاید برای اظهارنظر درباره تغییر مکانیزم قیمت‌گذاری سنگ‌آهن از شاخص‌های سالانه به روش فصلی که موجب ایجاد آشفتگی در بازار شده است کمی زود باشد. با این حال، بسیاری از فولادسازان هنوز هم نتوانسته‌اند با مکانیزم‌های جدید مورد نظر تولیدکنندگان سنگ‌آهن کنار بیایند و تولیدکنندگان سنگ‌آهن نیز به تعبیری در فرآیند جدید بسیار محتاطانه عمل می‌کنند.
سه تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن؛ یعنی دو غول استرالیایی، بی‌اچ‌پی بیلیتون (BHP Billiton)، ریوتینتو (Rio Tinto) و بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان؛ یعنی شرکت برزیلی واله (Vale) که در مجموع ۷۰ درصد از تولید جهانی سنگ‌آهن را در اختیار دارند، همگی از روش تعیین سالانه قیمت سالانه خارج شده‌‌اند و در عوض اینک قیمت‌های خود را به‌طور فصلی تنظیم می‌کنند. چگونگی رسیدن به این روش مساله‌‌ای است که مورد به مورد فرق می‌کند. از میان این سه تولیدکننده بزرگ، تنها واله برزیلی است که روش قیمت‌گذاری امسال را که برای شرایط تحویل تنظیم کرده بود، به صورت شفاف اعلام نمود و با جدیت تلاش کرد تا جایی که ممکن است این فرمول‌ها خالی از ابهام باشند.
واله میانگین شاخصی خاص (یا تعدادی از شاخص‌ها) را برای سه ماهی در نظر می‌گرفت که دقیقا قبل از ماهی قرار داشت که قبل از فصل (یا سه ماهه) مورد بحث بود. به عنوان مثال، هزینه تحویل‌هایی که در سه ماهه دوم امسال (یعنی فصل تابستان) انجام می‌گرفت بدین صورت قیمت‌گذاری می‌شد که میانگین شاخص قیمت‌ها بین اول دسامبر سال گذشته (۲۰۰۹) و ۲۸ فوریه امسال (۲۰۱۰) محاسبه می‌شد. همچنین این شرکت اعلام می‌کند که مشتریان خود می‌توانند شاخص و معیار مورد نظرشان را برای محاسبه
قیمت انتخاب می‌کنند.
طبق گزارش کامرون‌هانت، مدیر شاخص سنگ‌آهن در متال‌بولتن، آنهایی که شاخص سنگ‌آهن متال‌بولتن (MBIOI) را به عنوان شاخص مورد نظر خود انتخاب می‌کنند، مبلغی معادل ۷۲/۱۱۶ دلار سی‌اف‌آر کینگدائو برای تحویل سنگ‌آهن با خلوص ۶۲ درصد طی سه ماه دوم امسال پرداخت کرده‌اند. همچنین هانت می‌افزاید که سنگ‌آهن واله خلوصی بیش از این دارد. برای سنگ‌آهن با خلوص ۶۶-۶۵ درصد ۱۳۱ تا ۱۳۵ دلار هر تن سی‌اف‌آر کینگدائو رقم مناسب‌تری است.
این مبلغ برابر است با قیمت فوب برزیل که حدود ۱۰۰ تا ۱۰۵ دلار هر تن است؛ البته در زمانی که نرخ متوسط حمل برای کشتی‌های شناور در مسیر برزیل به چین در این مدت حذف شده باشد.
برای تحویل‌هایی که در سه ماه سوم انجام می‌گیرد، واله از میانگین شاخص مورد نظر مشتریان بین ۱ مارس و ۳۱ مه استفاده می‌کند.
بر اساس آنچه تاکنون از آمار MBIOI بر می‌آید، میانگین قیمت برای تحویل سنگ‌آهن با خلوص ۶۵ درصد در این دوره ۸۱/۱۵۴ دلار هر تن سی‌اف‌آر کینگدائو است. برای مواد با درصد خلوص ۶۵ تا ۶۶درصد آهن، رقمی حدود ۱۷۵ تا ۱۷۹ دلار با شرایط یکسان، یا ۱۴۹ تا ۱۵۳ دلار هر تن فوب برزیل است. اگر بخواهیم محاسبات یکسانی هم برای ریوتینتو و بی‌اچ‌پی بیلیتون انجام دهیم، کاری است بس پیچیده‌تر. تاکنون قرار بوده است که هر دو شرکت فرمول قیمت‌گذاری خود را اعلام کنند. همچنین کمتر تلاشی در شفاف بودن این فرمول‌ها از این دو شرکت شاهد بوده‌ایم. می‌شود گفت که قیمت‌گذاری فصلی ریو بر اساس رقم متوسط شاخص طی سه ماه قبل از آن بوده است. دست اندر کاران بازار در گفت‌وگویی با «متال‌بولتن» اعلام کردند که بی‌اچ‌پی هم از مکانیزم مشابه با ریو استفاده می‌کند. هر دو تولیدکننده هزینه‌ای اضافه برای مواد خود دریافت می‌کنند. در روزهای اخیر فولادسازان چینی اعلام کردند که ریو برای تحویل کالا در دومین فصل سال مبلغ ۱۲۰ دلار هر تن فوب را مطالبه می‌کند. البته نظر به اینکه خریداران چینی معمولا مبلغ مازادی را برای سنگ‌آهن استرالیا می‌پردازند، برای سه ماه سوم سال، قیمت‌های ریوتینتو چیزی حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ دلار هر تن فوب استرالیا است که این پیش‌بینی بر اساس آماری است که MBIOI تاکنون در ماه‌های آوریل و مه ارائه داده و پیش‌بینی ِقیمتی که در ماه ژوئن انجام گرفته است. البته این قیمت‌ها به دلیل شرایط متغیر بازار در حال حاضر ثابت نمی‌ماند.
از دیگر سو قیمت‌هایی که تولیدکنندگان کوچک‌تر بر آن اتفاق نظر دارند، بسیار مبهم هستند. چندی از این شرکت‌ها، به عنوان مثال شرکت ال‌کی‌ای‌بی سوئد (LKAB) که بر قیمت‌های سال ۲۰۱۰ در همان سطحی که ۲ سال پیش قرار داشت توافق کردند، مصرانه اعلام می‌کنند که به تنظیم سالانه قیمت ادامه خواهند داد؛ اما در دیگر شرکت‌ها این گونه نبوده و دنباله رو همان سه تولیدکننده بزرگ بوده‌اند. حتی برخی از این شرکت‌ها به مشتریان خود قرار دادهای ماهانه پیشنهاد می‌کردند که این مساله بسیاری از مشارکین بازار را مورد هدف قرار می‌داد و در بردارنده این پیام بود که قراردادهای فصلی اولین گام به سوی قیمت‌های انعطاف پذیرتر است.
با اعلام این مطلب از سوی چندین فولادساز که آنها شرایط تحویل تولیدکنندگان متفاوتی را به‌صورت سالانه، فصلی و ماهانه دریافت می‌کردند، تنها چیزی که واضح به نظر می‌رسد این است که فرآیند تهیه مواد اولیه برای تولیدکنندگان فولاد بیش از پیش پیچیده
شده است.
ارسال نظر