گروه بورس کالا- کتایون دارابی: بازار واردات محصولات پتروشیمی سال گذشته بسیار مشابه با بازار داخلی پتروشیمی‌ها بود؛ سالی پر نوسان و پرحاشیه با سوددهی پایین برای تاجران. بسیاری از فعالان اقتصادی، بازار پتروشیمی‌ها را در سال جدید و هفته‌های ابتدایی سال بهتر ازسال گذشته ارزیابی می‌کنند و حاشیه سود را در این روزها بسیار بالاتر از سال گذشته می‌دانند.

با این حال سال گذشته واردات کالاهایی همچون جوش‌شیرین چینی، سودکاستیک مرجوعی سابیک عربستان به هند و pvc کره در حجم زیاد سبب شد تا بازار این محصولات اشباع شده و تاجران با ضررهای بسیاری روبه‌رو شوند. این در حالی است که به گفته برخی از تاجران بازار، سال گذشته سابیک عربستان از فروش محصولات به بورس کالا خودداری کرده و بازرگانی پتروشیمی در مواردی توانست محصولات مرجوعی سابیک را به کشورهای دیگر خریداری کرده و در بورس کالا عرضه کند.

با این حال نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که بازار محصولات پتروشیمی به دلیل حجم بالای گریدهای عرضه شده و مصارف متعدد این کالاها با کاربردهای متفاوتی نیز روبه‌رو است و در نتیجه هر کالایی از بازاری خاص و در عین حال متفاوت از کالاهای دیگر برخوردار است. در این میان، عرضه محصولات در رینگ پتروشیمی می‌تواند بسیاری از معضلات بازار را مرتفع کرده و سردرگمی تاجران را پاسخ گوید؛ اما به شرط آنکه به گفته بسیاری از تاجران، رانت‌های اطلاعاتی بازرگانی پتروشیمی در خصوص مقدار تناژهای عرضه شده و قیمت‌ها به آنها مجال دهد تا فرصت خریدهای معقول و به صرفه نصیبشان شود.

بازار خوب pvc و پلی‌استایرن‌ها

حقیقت، کارشناس بازار پتروشیمی در این باره به خبرنگار دنیای‌اقتصاد می‌گوید: قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی بر بازار داخلی این کالا در تمام روزهای سال تاثیر‌گذار نیست و همچنین نمی‌توان مبنای قیمت‌گذاری براساس fob-۵ را بر تمام کالاهای پتروشیمی درست دانست؛ چراکه با توجه به حجم بالای کالاها و کاربرد آنها، بازار یک به یک این محصولات با یکدیگر متفاوت است.

وی در ادامه به حجم بسیار بالای واردات و صادرات در سال گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: پتروشیمی لاله و آریا ساسول در سال گذشته تولید حجم عمده‌ای از محصولات پتروشیمی را بر عهده داشت تا آنجا که صادرات این از دو مجتمع پتروشیمی بسیار زیاد بود.

این کارشناس بازار پتروشیمی‌ها، به واردات و صادرات pvc در سال گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: پیش از نوروز قیمت pvc در بازار جهانی بین ۹۳۰ تا ۹۴۰ دلار بود؛ اما با گذشت تعطیلات نوروز نرخ این کالا به یک‌هزار و ۲۰۰ دلار در جهان رسید. حجم معاملات pvc در بورس کالا نیز قبل از عید بسیار زیاد بود. این کالا پیش از نوروز با نرخ یک هزار و ۵۰ تا یک هزار و ۷۰ تومان معامله شد که تنها یک نفر توانست بیشترین بار عمده پتروشیمی بندرامام را خریداری کند، در ماه ابتدایی سال ۸۹ نیز قیمت این کالا در بیشتر روزها به یک هزار و ۱۵۰ تومان رسید.

وی در ادامه افزود: افرادی که پیش از نوروز اقدام به خرید pvc از بورس کالا کردند توانستند بین ۷۰ تا ۱۰۰ تومان در هر کیلو سود ببرند. این وضعیت در مورد گریدهای متفاوت پلی‌استایرن پتروشیمی تبریز صدق می‌کرد؛ اما گریدهای متفاوت خانواده بادی‌ها و فیلم‌ها وضعیت خوبی نداشتند.

یکی دیگر از تاجران بازار به کاهش واردات pvc در سال گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: تاجران pvc سال گذشته از خرید pvc چینی به دلیل کیفیت پایین این کالا خودداری کرده و ترجیح دادند محصولات داخلی را خریداری کنند، با این حال برخی از واسطه‌ها در سال گذشته ترجیح می‌دادند تنها محصولاتی را خرید کنند که قیمت آن ارزان‌تر بود.

وی همچنین بازار pvc را در سال گذشته پر نوسان ارزیابی می‌کند و معتقد است واردکنندگان pvc ضررهای بسیاری متحمل شدند.

بازار متشنج سودکاستیک

سال گذشته سودکاستیک در بازار داخلی و بورس کالا وضعیت خوبی را تجربه نکرد؛ نوسان مکرر قیمت این کالا، عدم عرضه‌های متوالی در بورس کالا و واردات سودکاستیک با کیفیت‌های متفاوت از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، سبب شد تا مصرف‌کنندگان این کالا در موارد بسیار زیادی با کمبود سودکاستیک روبه‌رو شده و اقدام به خرید این کالا با نرخ‌های بیشتری کنند.

علیرضا ناظم، واردکننده محصولات شیمیایی به واردات بی‌رویه سودکاستیک در سال گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: عمده محصولات پتروشیمی و مواد اولیه در سال گذشته با کاهش قیمت روبه‌رو شدند. در این سال به دلیل واردات بی‌رویه گریدهای متفاوت سودکاستیک چینی نرخ این کالا با کاهش ۵۰ درصدی قیمت روبه‌رو شد؛ اما پیش‌بینی می‌شود در سال جدید قیمت سود و گریدهای متفاوت آن به قیمت واقعی نزدیک شود. به گفته ناظم، قیمت واقعی سودکاستیک پرک بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان در هر کیلو است.

وی روند قیمت‌ها در بازار محصولات شیمیایی را در سال گذشته نزولی ارزیابی می‌کند و معتقد است کاهش قیمت‌ها در ماه‌های پایانی سال ادامه‌دار شد و به این ترتیب واردکنندگان بسیاری اقدام به واردات کالاهای شیمیایی کردند؛ چراکه پیش‌بینی نمی‌کردند با افت یک باره نرخ‌ها در داخل روبه‌رو شوند. وی پیش‌بینی می‌کند با پایان یافتن ۳ ماهه ابتدایی سال ۸۹ نرخ محصولات شیمیایی واقعی‌تر شود.

وی همچنین به افزایش قیمت محصولات رنگرزی از جمله دی‌اکسید تیتانیوم اشاره کرده و می‌گوید: با رشد قیمت این محصولات در سال گذشته و ابتدای سال جدید، هیچ نظارتی از سوی بازرگانی دولتی برای کنترل نرخ‌ها انجام نشد و به این ترتیب افزایش تقاضا در بازار سبب شد تا قیمت این محصولات با افزایش چشمگیری در بازار روبه‌رو شود. این کارشناس مواد شیمیایی همچنین به افزایش نرخ گلیسیرین و پر کلریک در سال گذشته نیز اشاره کرد.

به گفته وی، در برخی موارد سودکاستیک وارداتی در ایران به دلیل مشکلات گمرکی و همچنین ورشکستگی تاجران و ... ارزان‌تر از قیمت‌های جهانی این کالا فروخته شد.

حقیقت، کارشناس بازار پتروشیمی‌ها نیز به بازار متشنج سودکاستیک در سال گذشته اشاره و خاطرنشان می‌کند: سودکاستیک ماده اولیه تولید شوینده‌ها است و بسیاری از کارخانه‌ها در زمان کمبود این کالا با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌شود. سال گذشته نیز عرضه اندک پتروشیمی بندرامام و تقاضای زیاد بازار سبب شد تا در بسیاری از موارد این کالا در رینگ پتروشیمی عرضه نشود و جای آن را سودکاستیک وارداتی بگیرد.

به گفته حقیقت، اگر چه عرضه و تقاضا برای خرید سودکاستیک در بخش‌هایی از سال گذشته نامعقول به نظر می‌رسید؛ اما در تمام ماه‌های سال بازرگانی پتروشیمی و واردکنندگان خصوصی سعی کردند تا کمبود این کالا را در بازار جبران کنند؛ به گونه‌ای که بازرگانی پتروشیمی در سال گذشته سودکاستیک سابیک عربستان را که مرجوعی هندوستان بود، در بورس کالا عرضه کرد.

استقبال سرد از جوش‌شیرین وارداتی

با این حال، بسیاری از فعالان اقتصادی، در بیشتر موارد از خرید محصولات وارداتی در بورس کالا خودداری کرده و تا زمان عرضه کالای مشابه داخلی آن انتظار کشیدند. این موضوع در خصوص عرضه جوش‌شیرین بسیار مصداق داشت؛ چراکه بسیاری از تاجران بازار حاضر به خرید جوش‌شیرین وارداتی به دلیل نداشتن خدمات پس از فروش آن نمی‌شدند و به این ترتیب تاجران این کالا سال گذشته به دلیل کاهش یک باره قیمت‌ها با ضررهای بسیاری مواجه شدند.

در سال گذشته بازار داغ جوش‌شیرین در بورس کالا با عرضه‌های اندک بازرگانی پتروشیمی و پس از یک دوره با عدم عرضه روبه‌رو شد و به این ترتیب تاجران بسیاری اقدام به واردات جوش‌شیرین کردند تا آنجا که بازار داخلی از این کالا اشباع شده و قیمت آن بسیار پایین آمد. در ماه‌های پایانی سال ۸۸ قیمت جوش‌شیرین تثبیت شد؛ اما پس از نوروز با به کارگیری سیاست‌های خاص از سوی بازرگانی پتروشیمی و کاهش تناژ این کالا در رینگ پتروشیمی به بهانه‌های مختلف نرخ این کالا افزایش یافت.